Polscy artyści wezmą udział w nowojorskim biennale

85 wydarzeń artystycznych w ponad 40 różnych miejscach we wszystkich pięciu dzielnicach Nowego Jorku złoży się na listopadowe biennale pod nazwą Performa 13. Polska i Norwegia to jedyne kraje, które zaprezentują tam swoje "pawilony bez ścian".

Performance, Marina Abramovic

Foto: wikipedia/cc/Thousandrobots

Organizatorzy podkreślają odkrywczy i inspirujący charakter biennale. Na imprezę zapraszani są wybrani artyści u których zamawia się performance z dziedziny sztuki wizualnej. Najczęściej wiążą się one z różnymi interdyscyplinarnymi projektami. Ambicją biennale jest analiza przełomowej roli performance w historii sztuki XX wieku, jak też zachęcanie do eksperymentów i poszukiwania nowych dróg w XXI wieku.
Według organizatorów w Nowym Jorku przedstawi swe dokonania ponad 100 artystów. Przybędą ludzie teatru, filmu, radia, tańca, architekci, muzycy, a także przedstawiciele sztuk wizualnych, sztuki dźwięku i sztuki kulinarnej z 15 krajów. Będą pośród nich m.in. Jerome Bel & Theater Hora, Joan Jonas, Maria Hassabi, Cally Spooner Pieter Ampe & Huilherme Garrido oraz Akademia Ruchu z Polski.
-Mamy w tym roku ekscytujący zbiór nowych prac pokazujących, że coraz więcej artystów wizualnych traktuje performance jako ważne medium dla wyrażenia swoich idei i że instytucje kulturalne doceniają teraz performance, ponieważ są atrakcyjne dla publiczności i niosą swój oryginalny przekaz o współczesności- oceniła założycielka i kurator Performa 13 RoseLee Goldberg.
W poprzednich edycjach Performy brali udział tacy artyści, jak Ragnar Kjartansson, Adam Pendelton czy Jesper Just. Przebiegały one kolejno pod znakiem tańca, choreografii, futuryzmu, rosyjskiego konstruktywizmu i sztuki zabawy "fluxus". Tegorocznej Performie patronuje surrealizm.
Pośród czternastu artystów, reprezentantów ośmiu krajów, u których zamówiono w tym roku nowe prace specjalnie na biennale znalazł się Polak Paweł Althamer. Kuratorka powiedziała, że z jego twórczością zapoznała się podczas wizyty w Warszawie.
-Jesteśmy zaszczyceni, ponieważ ubóstwiamy jego prace. Czujemy, że Paweł przynosi z sobą ideę społeczeństwa, koncept obywatelstwa. Ma głębokie przemyślenia na temat, co znaczy być obywatelem. Czyni to w piękny sposób. Jesteśmy bardzo podekscytowani możliwością współpracy z nim- zapewniała RoseLee Goldberg.
W trakcie Performy, wzorem biennale weneckiego, pokazane zostaną w tym roku po raz pierwszy "pawilony bez ścian". Twórcy imprezy chcą w ten sposób wzmocnić partnerstwo miasta z innymi krajami oraz wzmocnić wymianę kulturalną.
Jerzy Onuch, dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku, który jest jednym z współorganizatorów biennale, powiedział, że polski pawilon udało się przeforsować w wyniku wielu nacisków na kuratorkę.
-Zorganizowaliśmy w ubiegłym roku wspólnie z Instytutem Adama Mickiewicza m.in. wyjazd studyjny do Warszawy, gdzie RoseLee Goldberg mogła poznać polską scenę performance art i w ogóle naszą sztukę współczesną- tłumaczył dyrektor. Dodał, że polskim konsorcjum wspierającym projekt pawilonu niezależnie od tych dwóch instytucji znalazło się także Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski.
Polscy artyści, którzy zjawią się w Nowym Jorku, to Akademia Ruchu, której dyrektorem artystycznym jest Wojciech Krukowski. Z performance dźwiękowo-wizualnym Radek Szlaga i Konrad Smoleński, Kasia Krakowiak ze swoją instalacją oraz Agnieszka Kurant.
Paweł Althamer przedstawi swój performance w dzielnicy Williamsburg nad East River w restauracji "Biba" z widokiem na Manhattan.
-Nie zastanawiałem się wcześniej nad projektem, nad tym, co pokażę w Nowym Jorku. Starałem się raczej otworzyć na to, co świat będzie chciał przede mną odkryć- powiedział polski twórca.
W nawiązaniu do genezy projektu dodał, że kiedy przypłynął promem z Manhattanu na Williamsburg zaintrygowało go malownicze otoczenie z bazarem, gdzie można było kupić jedzenie, wyroby artystyczne i usiąść w restauracji pod parasolem z reklamą Żywca.
-Pomyślałem, że to, co się dzieje, to jest life performance, jest tam jakaś siła. Odkryłem, że jest to temat dla mnie. Chciałbym skojarzyć dwie aktywności, jedną odnoszącą się do sztuki i drugą, która nie jest dla mnie do końca zrozumiała, miejsce, gdzie można odpocząć, zrobić sobie przerwę i napić się piwa. „Biba” to taka przyjemna przerwa od aktywności- uzupełnił.
Althamer podkreślił, że pomyślał też o spotkaniach np. wokół ogniska na placu przed "Bibą" oraz o otwartych warsztatach z udziałem lokalnych twórców.
Performa to międzynarodowa organizacja, która poza biennale zajmuje się działalnością edukacyjną i badawczą. Organizuje warsztaty artystyczne. Stara się przyciągać twórców oraz publiczność poprzez eksperymentowanie, innowacyjność i współpracę. Współdziała z wieloma instytucjami m.in. kulturalnymi na świecie.
Tegoroczne biennale odbędzie się w Nowym Jorku po raz piąty. Potrwa od 1 do 24 listopada.
PAP/ml