Okazuje się, że godna uwagi książka to nie tylko ta, którą wypełnia głęboka treść, ale i ta, która przyciąga oko unikatową formą. Tu najważniejsza jest wyobraźnia odbiorcy. Druk często zastępuje linię, a kolory stanowią treść. W Muzeum Plakatu w Wilanowie trwa 8 Międzynarodowy Festiwal Sztuki Książki „Czas”.
Zaczynając od instalacji, poprzez obrazy, kończąc na dziełach przypominających rzeźby. Tak dziś książkę artystyczną rozumieją jej twórcy. Łatwo wyczuwalna jest odwaga artystów w eksperymentowaniu z formą. Prac jest ponad 80, każda z nich inna. Tematem tegorocznego Festiwalu Książki Artystycznej jest Czas. Jak się okazuje może być pojmowany i interpretowany bardzo różnie. Czas to wymiar, którego nie jesteśmy w stanie pokazać w naszej przestrzeni. Możemy tylko użyć jakiegoś jednego symbolu do jego wyrażenia. To jest jakaś abstrakcyjne pojecie, które staramy się pokazać w przestrzeni jako symbol - mówi malarka Marta Konieczny.
Marek Gajewski, Po wieki, teksty: Stanisław Ignacy Witkiewicz, drewno, preparowany papier, tektura, malowane odlewy gipsowe, skóra, pancerz małża, modelina, tkanina jutowa i inne; wymiary po zamknięciu: 34 x 34 x 11 cm; unikat; 2006Sztuka książki to swoista artystyczna ideologia zgodnie z którą książkę pojmuje się jako dzieło sztuki. Słowo, obraz i forma winny stanowić integralną całość. Czytać należy wszystko. Czyste pole, oddech między literami, wysokość czcionki. Nie ma elementów zbędnych. Mamy nadzieję, że w Polsce powstanie prawdziwy rynek kolekcjonerski książki artystycznej, gdzie artysta będzie mógł tworzyć książki na indywidualne zlecenia. Tak jest już w wielu krajach Europy. Celem najistotniejszym dla nas jest edukacja. Poprzez tak różne formy, docieramy do wielu grup wiekowych, do dzieci, młodzieży, dorosłych. Ta wystawa zainteresuje wszystkich. Edukacja to udostępnianie wystawy, katalogi, wykłady spotkania autorskie. Staramy się by ta dziedzina nie tylko zainspirowała profesjonalistów, ale i młodych, do własnej twórczości. Znaczenie książki artystycznej jest jednak ciągle za małe - posłuchaj, komentuje Alicja Słowikowska, kurator Festiwalu. (1,25 MB)
Czym jest Międzynarodowy Festiwal Sztuki Książki?
To projekt mający na celu promocję gatunku, jakim jest książka artystyczna. Głównym elementem projektu jest wystawa. Tworzą ja prace zgłoszone do konkursu oraz dzieła autorów imiennie zaproszonych przez organizatorów. Wystawa ma charakter „objazdowy”. Prezentowana jest w wybranych muzeach, galeriach czy nawet bibliotekach. Także, tych poza granicami Polski. Ponieważ zainteresowanie Festiwalem z roku na rok wzrasta, organizatorzy, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom odbiorców, starają się ciągle uatrakcyjniać program. Dlatego prezentacji prac towarzyszą spotkania autorskie, wykłady, warsztaty, spotkania edukacyjne. Każdej edycji towarzyszył interesujący katalog, które zawiera barwne reprodukcje prac, noty biograficzne, wypowiedzi artystów, eseje, kalendarium.
Trochę historii
Pierwsze wystawy nosiły tytuł Współczesna Polska Sztuka Książki. Później nazwę skrócono tylko do Sztuka Książki. Ubiegłoroczna siódma edycja przekształciła się w Międzynarodowy Festiwal Sztuki Książki. Nowością, jaką wprowadzili organizatorzy był jeden wspólny temat - Wędrówka. Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest już wspomniany Czas. Wracając jeszcze do początków, pierwsza edycja Współczesnej Polskiej Sztuki Książki, miała miejsce w 1994 roku w warszawskiej Galerii DAP. Od tego czasu książkę artystyczna odwiedziła Niemcy, Czechy, Słowację, Bułgarię, USA, Holandię, Izrael, Szwecję, Finlandię, Irlandię. Prace wybranych artystów można zobaczyć także m.in. w Bibliotece Kongresu USA, w British Library, Bibliotece Watykańskiej.
W tegorocznej, 8 edycji Festiwalu udział bierze 84 twórców z 20 krajów: Australii, Brazylii, Bułgarii, Danii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Indii, Irlandii, Kanady, Litwy, Niemiec, Polski, Słowacji, Szwecji, Ukrainy, USA, Wenezueli, Wielkiej Brytanii. 17 z nich jest zaproszonych przez organizatorów, 64 zostało wybranych w konkursie. Zaprezentowane są także prace 3 jurorów.
Ciężko tu mówić o kryteriach jakimi kierują się członkowie jury. Ważny jest nowoczesny środek wyrazu. Nie może to być powielana bez końca opowieść. Są oczywiście książki, które posiłkują się starą formą wypowiedzi, ale musza być wtedy w nowej szacie, w nowej formie. Ważna jest oryginalność - posłuchaj, mówi Ewa Latkowska-Żychska, członek jury. (1,26 MB)
W tym roku nagrody otrzymali: Renata Pacyna-Kruszyńska "Ten który spada" - Pierwsza Nagroda Jury; Druga Nagroda Jury: Grażyna Brylewska "Epitafia", Trzecia Nagroda Jury:
Virginia McArdle "27 05 57...".
Co o swoich pracach mówią artyści?
"Moją książkę tworzą obrazy akrylowe, na których zakodowane są poezje różnych artystów" - posłuchaj, mówi Hanna Zawa-Cywińska. (1 MB)
"Moja książka zatytułowana jest Czwarty wymiar. Ten czwarty wymiar, to właśnie czas" - posłuchaj, mówi Marta Konieczny. (797,25 KB)
Moja książka jest napisana dźwiękiem. Przez naciśnięcie podpisu pod danym rysunkiem książki, który jest spięty w tryptyk usłyszymy zapis czasu, który znajduje się w danych przedmiotach - posłuchaj, mówi Małgorzata Lasocka. (1,74 MB)
Moja praca, to cztery gniazda w których tkwią zwoje. Ta książka funkcjonuje kiedy ktoś wyjmuje te zwoje i wkłada jakieś swoje własne notatki - posłuchaj, mówi Monika Krygier. (1,2 MB)
Festiwal Sztuki Książki trwa od grudnia 2006 roku. „Czas odbywa promocyjną wędrówkę Dotychczas wystawa odwiedziła: Łódź ,Krosno, Wrocław, Lublin, Szczecin, Kielce, Dublin (National Print Museum), Gdynię i Muzeum Plakatu w Warszawie. Następnie książka artystyczna odwiedzi: Chełmek, Płock, Częstochowa, Elbląg, Gdynia, i zagranicą - Brema – Berlin - Deventer ("Polska Sztuka Książki") oraz Wystawy w Bibliotece Narodowej w Warszawie – indywidualne i zbiorowe.
Magdalena Zaliwska
8 Międzynarodowy Festiwal Sztuki Książki „Czas” w Muzeum Plakatu w Wilanowie potrwa do 29 lutego.
