Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Narodowe Czytanie 2015

Pracowity obserwator. Rodzina wspomina Bolesława Prusa

Ostatnia aktualizacja: 01.09.2015 12:00
– Starał się nie jeździć tramwajem czy dorożką, tylko spacerować. Chciał wszystko widzieć i słyszeć – opowiadała Wanda Ciszewska, siostrzenica Bolesława Prusa.
Audio
  • 25'30
    Swoje spotkania z Bolesławem Prusem wspominają siostrzenice pisarza i jego biograf Edward Kozikowski, a o życiu twórcy opowiadają prof. Ewa Paczoska i prof. Zygmunt Szweykowski (PR, 24.05.2007)
  • 24'53
    O życiu Bolesława Prusa opowiadają jego siostrzenica Wanda Ciszewska oraz literaturoznawca Tomasz Miłkowski (PR, 06.2002)
  • 02'34
    "Mieć 19 lat". O młodości Bolesława Prusa rozmawiają Piotr Dmitrowicz i Andrzej Sowa (PR, 2005)
  • 08'17
    O Bolesławie Prusie w stulecie jego śmierci opowiada Tadeusz Lewandowski. Audycja Anny Lisieckiej (PR, 15.05.2012)
Portret Bolesława Prusa z 1890 r.
Portret Bolesława Prusa z 1890 r.Foto: wikimedia/cc

Na początku XX w. Wanda Ciszewska i jej siostra Maria Bądzyńska mieszkały w Warszawie na pensji u rodziny. Co sobotę odwiedzały "wujka Prusa". W nagraniu z 1971 r. siostrzenice pisarza opisywały nie tylko wnętrze jego mieszkania i ubiór, lecz także podejście do twórczości.

– Wujek był bardzo zapracowany. W gabinecie spędzał całe dnie – powiedziała Wanda Ciszewska. Maria Bądzyńska dodała, że niekiedy podczas pisania powieści Prus nie pokazywał się przez dwa tygodnie. – Nikt wtedy nie mógł wejść do gabinetu poza ciocią, która przynosiła posiłki – opowiadała.

Twórca, który "ukrywał się" w pracowni, zrobił także wszystko, żeby zataić przed innymi swoją biografię. – To charakterystyczne dla całego pokolenia postyczniowego, tzw. pokolenia straconego – zauważyła prof. Ewa Paczoska, odnosząc się do udziału nastoletniego Głowackiego w powstaniu styczniowym.

Żyjący w latach 1845-1912 pisarz był zresztą zagadką już dla współczesnych. Prof. Ewa Paczoska przywołała relację lewicowego socjologa i pisarza Ludwika Krzywickiego. Spotkany kiedyś przezeń Prus schodził po schodach w nietypowy sposób - bokiem, twarzą do ściany, kurczowo ściskając poręcz. Miało to związek z pewnymi psychicznymi dolegliwościami twórcy.

Ławeczka Bolesława Prusa w Nałęczowie, upamiętniająca jego pobyty w tej miejscowości (fot. Janmad/wikimedia/cc) Ławeczka Bolesława Prusa w Nałęczowie, upamiętniająca jego pobyty w tej miejscowości (fot. Janmad/wikimedia/cc)

***

Tytuł audycji: Biografie niezwykłe

Prowadzi: Maria Olszewska

Goście: prof. Ewa Paczoska (historyk literatury)

Z nagrań archiwalnych: Wanda Ciszewska i Maria Bądzyńska (siostrzenice Bolesława Prusa), Zygmunt Szweykowski (historyk literatury), Edward Kozikowski (biograf Bolesława Prusa)

Data emisji: 24.05.2007

mc