Ekumeniczny święty Mikołaj

- Mikołaj jest rzadkim przykładem świętego czczonego we wszystkich Kościołach chrześcijańskich, zarówno Wschodu, jak i Zachodu. Malują go zarówno ikonografowie prawosławni, jak rzymscy katolicy - mówiła w Dwójce dr Bożena Fabiani.

Sceny z życia św. Mikołaja pędzla Fra Angelico - fragmenty średniowiecznego ołtarza znajdujące się w watykańskiej Pinakotece

Foto: domena publiczna (wikimedia)

Św. Mikołaj urodził się ok. roku 270 n.e. w Patarze w Azji Mniejszej, a zmarł ok. 345 lub 352. Został ogłoszony świętym Kościoła katolickiego i prawosławnego, gdzie tytułowany jest mianem św. Mikołaja Cudotwórcy.

- Wiadomości o św. Mikołaju są niezwykle skąpe - powiedziała dr Bożena Fabiani. - Właściwie sprowadzają się do kilku słów. W IV w. w Mirze żył biskup Mikołaj, który zmarł 6 grudnia… nie wiemy, którego roku, bo na grobie zapisano tylko dzień. Miasto Mira (dziś Kale) było portem w Azji Mniejszej znajdującym się dokładnie na wprost Aleksandrii - opowiadała.

- Ponieważ żywota św. Mikołaja nie można odtworzyć na podstawie świadectw historycznych, zwykle sięga się do legendy, tym bardziej, że odwołuje się do niej ikonografia przedstawiająca tę postać - mówiła historyk sztuki. - Treść starych średniowiecznych malowideł stanowią cuda św. Mikołaja, które nie ustały nawet po jego śmierci. Malowidła te znajdowały się na nastawach nad ołtarzami poświęconymi świętemu. Dziś owe nastawy często już nie istnieją. Wszystko dlatego, że w XVIII w. wiele z nich rozebrano, uważając je za prymitywne i brzydkie. Poszczególne kwatery, jeśli nie przepadły, trafiły do różnych kolekcji. Ocalone z zagłady cząstki poliptyku, śliczne obrazki na malutkich deseczkach, znajdują się dziś w watykańskiej Pinakotece - dodała.

Gdy o jakimś zjawisku brak zapisków historycznych, naukowcy zazwyczaj zwracają się o pomoc do archeologów. W przypadku świętego Mikołaja okazało się to jednak niemożliwe.

***

Tytuł audycji: W stronę sztuki 

Przygotowała: Ewa Prządka

Gość:  Bożena Fabiani

Data emisji: 13.12.2015

Godzina emisji: 10.15

mm/pj