02:03 kż.mp3 "Kochane życie" - felieton Elżbiety Nowak
Pierwsza niedziela Adwentu to dobry czas, aby oczekiwanie na Boże Narodzenie przekuć na język sztuki. Trwa konkurs fotograficzno-faktograficzny, mający na celu udokumentowanie zachowanych jeszcze kapliczek przydomowych i przydrożnych, których „bohaterami” najczęściej jest Chrystus i Maryja. Ukoronowaniem konkursu będzie wydanie albumu z najpiękniejszymi zdjęciami kapliczek oraz stworzenie interaktywnej mapy Polskie Kapliczki, Krzyże i Figury Przydrożne.
Patronem medialnym konkursu jest Polskie Radio.
Kapliczki i krzyże to niejednokrotnie unikatowe na skalę międzynarodową, elementy małej architektury, które stanowią bezcenny dorobek historyczno-artystyczny i dziedzictwo kulturowe Polaków.
Jak twierdzi Marek Steinborn – prezes Fundacji Chaber, jeden z organizatorów konkursu - traktuję kapliczki jako dobro kultury materiale. Abstrahując od walorów artystycznych, które były do tej pory uwypuklane, mnie intersuje, dlaczego ona powstała i kto był fundatorem. Ideą konkursu jest stworzenie inwentarza kapliczek. Istotna jest więc nie tylko fotografia, ale zdobycie informacji na jej temat - wyjaśnił Marek Steinborn.
Pomysł zrodził się po wizycie u kard. Kazimierza Nycza, który wyraził ubolewanie nad tym, iż kapliczki nikną bezpowrotnie, ponieważ nie są skatalogowane i opisane. - Każda edycja konkursu będzie się więc kończyła wydaniem albumu wraz z mapą turystyczną i interaktywną, opatrzona szlakiem pieszym i rowerowym - zapewnił współorganizator.
Kiedy się kończył wiek XIX a rozpoczynał współczesny, ojcowie wasi, na szczycie Giewontu ustawili krzyż. Ten krzyż tam stoi i trwa. Jest niemym ale wymownym świadkiem naszych czasów. Rzec można, iż ten jubileuszowy krzyż, patrzy w stronę Zakopanego i Krakowa i dalej w kierunku Warszawy i Gdańska. Ogarnia całą naszą ziemię od Tatr po Bałtyk – wołał Jan Paweł II w Zakopanem 6 czerwca 1997 r., podczas jednej z Pielgrzymek do Ojczyzny.
04:27 rozw.mp3 Rozważania do niedzielnych czytań
Każdy mieszka w jakiejś małej ojczyźnie i warto dowiedzieć się o niej jak najwięcej.
Zdaniem dr Jadwigi Migdał z Muzeum Etnograficznego w Warszawie, kuratorki wielu wystaw o kapliczkach m.in.: „Znaki wiary i pamięci”, kapliczki powstawały od dawna. - Najstarsze to krzyże pokutne z XIII wieku, są źródła historyczne świadczące o powstawaniu ich już w średniowieczu. Naukowcy twierdzą, że te same typy powtarzają się na naszym terenie, ponieważ na miejscu zniszczonej starano się postawić taką samą. Nasilenie ich budowy przypada zaś w XVII wieku, w czasach kontrreformacji. Niektóre, kamienne zachowały się nawet do dziś - dodała dr Jadwiga Migdał.
Jak tłumaczył o. Wacław Oszajca, jezuita teolog i poeta - były różne intencje, ale w tym jest wyraz pragnienia ludzi do bliskości Boga. Współcześnie trochę zmanierowaliśmy swój umysł rozdzieleniem wszystkiego na sacrum i profanum. Dawniej ludzie chcieli mieć Panna Boga bliżej siebie, niż w jakimś odległym miejscu - dodał gość audycji "Familijna Jedynka".
Jak dodała dr Jadwiga Migdał, dawniej nie było tak dużo kościołów, jak jest dziś. Do najbliższej światyni ludzie mieli czasem wiele kilometrów, dlatego przy kapliczkach odmawiano nabożeństwa, a nawet Msze, czy odpusty. Była to wielka uroczystość, która jednoczyła całą społeczność parafialną.
Ponadto jak zauważyli goście: kapliczki żyły w rytm pór roku i kalendarza. W maju i czerwcu były tam odmawiane litanie, w październiku różańce.
- Podróżując szlakiem kapliczek podróżujemy przez stulecia architektury, różnorodne style i odmienność kulturową naszego kraju. W Kotlinie Kłodzkiej możemy zobaczyć barokowe kapliczki, powstałe pod wpływem czeskiego baroku z aniołkami, chmurkami i innymi zdobieniami - tłumaczyła Anna Olej-Kobus, dziennikarka, fotografka i podróżniczka. - Na Podlasiu zaś tworzone są krzyże, gdzie uwidocznił się wpływ prostoty prawosławia. Umajone jedynie kwiatkami i wstążkami - dodała Anna Olej-Kobus.
Figury i krzyże wyznaczały także terytorium. Były słupami granicznymi, gdzie za nimi rozpoczynał się już obcy teren. Na Podalasiu zaś istniał zwyczaj umieszczania kapliczek na drzewach, gdzie miały wskazywać duszom zmarłych drogę do krainy wieczności. Kult świętych drzew przetrwał tam do dziś.
14:34 ważne.mp3 Ważne sprawy
Oprócz tego w audycji:
Rozmowa z Księdzem Grzegorzem Michalczykiem na temat Listu Apostolskiego Papieża Franciszka: „Misericordia et Misera”.
Powiemy również o kampanii społecznej: „Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom”, następnie o przyznanych nagrodach Razingera oraz o rozpoczynającym się nowym roku liturgicznym i o Tygodniu Modlitw o Nowe Rodziny, a także o konferencji , podczas której wspomnienie Światowych Dni Młodzieży stało się punktem wyjścia na temat młodych w Kościele i miejsca Kościoła w życiu młodego pokolenia.
Na audycję „Familijna Jedynka" w Pierwszym Programie Polskiego Radia zapraszają: Mariola i Maciej Orłowscy.
Tytuł audycji: „Familijna Jedynka"
Prowadzili: Mariola i Maciej Orłowscy
Data emisji: 27.11.2016 r.
Godzina emisji: 06.00
