Redakcja Programów Katolickich

Bezcenna ekstaza

Ostatnia aktualizacja: 08.06.2018 06:00
W tym roku diecezja siedlecka obchodzi 200-lecie istnienia. I może nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby jej dzieje nie kryły w sobie bezcennych skarbów i niezwykłych historii. To w posiadaniu diecezji znajduje się jedyny w Polsce obraz El Graeco – Ekstaza św. Franciszka. W jaki sposób się tam znalazł i jakie sensacje odkryła niedawna konserwacja obrazu? Zapraszamy na podróż w czasie i przestrzeni po Ziemi siedleckiej.
Audio
Obraz Ekstaza św. Franciszka eksponowany na Zamku Królewskim w Warszawie
Obraz "Ekstaza św. Franciszka" eksponowany na Zamku Królewskim w WarszawieFoto: Wikipedia/domena publiczna/Adrian Grycuk

Ziemia siedlecka leży na styku granic kultur i religii. 10 czerwca 1997 r., na tamtejszych błoniach w czasie 7 pielgrzymki do Polski Jan Paweł II powiedział, że modlitwa o jedność była tu zawsze aktualna.

Zgodził się z tym stwierdzeniem biskup siedlecki Kazimierz Gurda. – Od wieków ta część naszej ojczyzny miała bliskie relacje ze wschodem. Od Unii Brzeskiej kościół grekokatolicki, stawał się tu liczniejszy. Były też inne wyznania. Każdy w swoim kościele, ale wszyscy razem tworzyli jedną wspólnotę i potrafili żyć w zgodzie – mówił biskup.

Jak wyjaśnił ks. Jacek Świątek rzecznik prasowy Kurii i dyrektor I Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. Świętej Rodziny w Siedlcach, my jesteśmy Podlasiem południowym, nazywanym czasem nadbużańskim.

Sama diecezja zaś jako nie najłatwiejsze miejsce przygraniczne kultur i religii przyciągało jednak wielkie postacie. Byli wśród nich malarz Franciszek Smuglewicz, słynny literat bp. Adam Naruszewicz czy bp. Henryk Przeździecki – postać zasłużona w czasach odzyskiwania niepodległości.

- Nasi przodkowie często mówili dla podkreślenia swojej tożsamości, że są „tutejsi” – określił ks. prałat Bernard Błoński, dyrektorem Archiwum Diecezjalnego w Siedlcach oraz prezes Stowarzyszenia Unitów podlaskich Martyrium. – Tereny te przechodziły z rąk do rąk, podobnie było z dorobkiem kulturowym i wyznaniowym. Nadal mieszkają tu choćby Tatarzy, którzy zachowują jednak polską kulturę – dodał duszpasterz.

Jak zaznaczył zaś ks. kan. Wojciech Hackiewicz koordynator ds. kontaktów z mediami diecezjalnymi, diecezja siedlecka posiada historycznie ukształtowaną strukturę wielokulturową. - Widać to choćby na cmentarzach: katolickich, prawosławnych, unickich, żydowskich kikrutach, a nawet mizarach, czyli cmentarzach muzułmańskich. Był tam tygiel kulturowy. Żyli tutaj Rusini, Litwini, Jadźwingowie, Polacy, Tatarzy, a nawet Szkoci i Holendrzy – wymieniał gość audycji.

Siedlce to miasto wymyślone przez księżnę Aleksandrę Ogińską z Czartoryskich. Jej klasycystyczna rezydencja, przebudowana w latach 1779-1781 wciąż budzi respekt. W jaskrawym świetle dnia pałac wygląda tak, jakby był gotowy na podjęcie gości – zupełnie jak przed ponad dwustu laty, kiedy bywali w nim: Tadeusz Kościuszko, Julian Ursyn Niemcewicz, Franciszek Karpiński, a przede wszystkim król Stanisław August Poniatowski.

 – Przychodząc tutaj z Puław, księżna zastała miasto, które było jeszcze posiadłością wiejską. To ona postarała się o prawa miejskie. To ona wyznaczała pierwsze ulice, gdzie ma stać kościół, ratusz, czy pałac. Założyła też pierwszy park w Siedlcach, ułożony na kształt angielski. Bardzo chciała, aby to miejsce tak wyglądało i ona sama pozostała tu do końca życia, aż spoczęła w Kaplicy Świętego Krzyża – tłumaczył ks. Jacek Świątek.

Choć dziś Janów Podlaski kojarzy się przede wszystkim ze stadniną koni arabskich, to przed laty była to dawna siedziba biskupów i w herbie nie nosi konia ale... kielich z hostią. To właśnie dlatego, 7 czerwca w Janowie Podlaskim odbyło się 379. zebranie plenarne Konferencji Episkopatu Polski, które rozpoczęło obchody 200-lecia diecezji siedleckiej. – Janów, który dziś zwany jest Podlaskim, wcześniej nazywano Biskupim. Herb z hostią, musiał zaś wówczas być, ponieważ było to miasto biskupie i elementy sakralne liturgiczne musiały się pojawić.  Konie pojawiły się tu dopiero po upadku Napoleona – powiedział ks. Bernard Błoński i dodał, że stadninę założył car zagospodarowując tym samym dobra biskupie.

To właśnie tutaj, w pałacu biskupim, w Janowie Podlaskim biskup i poeta Adam Naruszewicz spędził ostatnie lata swojego życia. Mieszkał w nim od 1788 r. do śmierci w 1796 r. O jego pobycie w miasteczku przypomina zbudowana z polnych kamieni Grota Naruszewicza, znajdująca się na na końcu alei lipowej w parku pałacowym. We wzniesionej w 1796 r. grocie biskup lubił u schyłku życia spędzać czas na medytacjach. Tradycja podlaska głosi, że tu właśnie pisał tezy Konstytucji 3 Maja. Park, w którym znajduje się grota, jest pozostałością po częściowo zniszczonym zespole pałacowo-parkowym.

W audycji zaprosiliśmy także Słuchaczy do Muzeum Diecezjalnego. O przełomowych momentach w dziejach diecezji mówił dyrektor placówki ks. Robert Mirończuk. – Dziennikarze, którzy przyjeżdżali na odsłonięcie obrazu El Greco w 2004 r., pytali czy nie powinien on być wyeksponowany w Warszawie, czy innym większym mieście. Podlasie ma jednak swoją specyfikę i zebrane muzealia to jest historia kultury tych ludzi, którzy tu mieszkają. Oprócz obrazu mamy jednak jeszcze wiele innych ciekawych i unikatowych zbiorów – podkreślił ks. Robert Mirończuk.

Jak widzą to miejsce ci, którzy żyją tu na co dzień? Dziennikarze Katolickiego Radia Podlasie twierdzą, że to co robią jest dobrą propozycją na kolejne 200 lat. Mówili o tym w Familijnej Jedynce.


Posłuchaj
13:11 [ PR1]PR1 (mp3) 10 czerwiec 2018 08_20_40.mp3 Ważne sprawy 10 czerwca 2018 r.

03:43 [ PR1]PR1 (mp3) 10 czerwiec 2018 06_50_45.mp3 Rozważania do niedzielnych czytań

02:37 [ PR1]PR1 (mp3) 10 czerwiec 2018 06_17_33.mp3 Kochane życie - felieton Elżbiety Nowak 10 czerwca 2018 r.

12:08 [ PR1]PR1 (mp3) 10 czerwiec 2018 08_37_40.mp3 Magazyn Z życia Kościoła 10 czerwca 2018 r.

    

Na audycję „Familijna Jedynka" w Pierwszym Programie Polskiego Radia zapraszają: Mariola i Maciej Orłowscy.

Tytuł audycji: „Familijna Jedynka"

Prowadzili: Mariola i Maciej Orłowscy.

Data emisji: 10.06.2018 r.

Godzina emisji: 06.00