Wilamowice, czyli polska Flandria

Wilamowianie (niem. Wilmesauer, wil. Wymysiöejyn) to dzisiaj jedyna w Polsce grupa etnograficzna, której pochodzenie prawdopodobnie związane jest ze średniowiecznym osadnictwem flandryjskim. Stworzyli w Polsce wyizolowaną kulturowo społeczność, odrębną również językowo.

Zespół regionalny w wilamowickim stroju ludowym.

Foto: PAP/Jan Morek

Język wymysiöeryś, czyli wilamowski, rozwinął się w ramach jednej miejscowości i przetrwał stulecia. W latach 90. XX wieku przepowiadano, że wilamowski nie przetrwa do roku 2000. Całe szczęście nadal istnieje. Posługuje się nim dziś około 30 osób, jednak uczniów rokrocznie przybywa. Wilamowice stały się częstym celem wizyt badaczy naukowych zajmujących się rewitalizacją - a zatem zachowywaniem - zagrożonych języków. Zainteresowanie naukowców nie ogranicza się wyłącznie do języka wilamowskiego. Między innymi o wilamowskiej kulturze muzycznej i o tym, czy - tak jak mowa mieszkańców Wilamowic - jest zagrożona, o 9.25. porozmawialiśmy z naszym Gościem Poranka - dr Marią Małanicz-Przybylską, która od 2016 prowadzi badania nad muzyką Wilamowic.

- Pewne jest, że przybyli oni około XII wieku z zachodu, najprawdopodobniej gdzieś z terenów niemieckich. Najnowsze badania wskazują, że język wilamowski należy do grupy języków starogermańskich. Moim zdaniem wiązanie go z Flandrią, Flamandią, Holandią czy z Fryzją jest pewnego rodzaju mitem, nie wiem dokładnie z czego to wynika. Pojawiło się to dość dawno. Jeszcze przed wojną takie treści były publikowane na temat tej społeczności – tłumaczyła w Poranku Dwójki dr Maria Małanicz-Przybylska.

Poza tym w folkowym Poranku Dwójki:

• o 7.50 w "Historii polskiego folku" poznaliśmy folkową ścieżkę Bułata Okudżawy;
• o 8.00 do zdobycia była Płyta Poranka zespołu Muzsikás wraz z autografami artystów;
• o 8.10 przenieśliśmy się do Grodziska Mazowieckiego, gdzie miał miejsce koncert buriackiej formacji Namgar;
• o 8.35 połączyliśmy się telefonicznie ze wsią Dąbrówka w gminie Lelis, gdzie o Bożych obiadach - jednym z najstarszych chrześcijańskich zwyczajów - opowiadali Katarzyna i Seweryn Huzarscy - członkowie Stowarzyszenia "Trójwiejska";
• o 8.50 w "Cudowytwórcach" zajrzeliśmy do pracowni kamieniarza - Mirosława Majorkiewicza;
• około 9.10 Dwójka na miejscu - tym razem byliśmy w Kórniku. Ponadto rozmówcy Krzysztofa Renika przedstawili postać Kiry Banasińskiej, żony pierwszego polskiego konsula w Bombaju w Indiach. Film dokumentalny o Kirze Banasińskiej - "My home India" w reżyserii Anjali Bhushan był prezentowany na wschodnioeuropejskiej edycji Fusion International Film Festivals. 

Jak zawsze podczas sobotniego porannego spotkania nie zabrakło naszych innych stałych propozycji: "Pięciu minut nad Biblią", a także przeglądu prasy i tygodników, o 7.20 i 8.20.

Nasz adres: [e-mail]

Zachęcamy do odsłuchania podcastu.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Piotr Kędziorek

Goście: dr Maria Małanicz-Przybylska (etnograf), Katarzyna i Seweryn Huzarscy ( członkowie Stowarzyszenia "Trójwiejska")

Data emisji: 9.12.2019

Godzina emisji: 7.00

gs