Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Podkarpackie kolędy i skarby kultury Olędrów

Ostatnia aktualizacja: 14.01.2019 11:00
W niedzielny poranek przypomnieliśmy dawne kolędy z Podkarpacia w wykonaniu śpiewaków starego i nowego pokolenia, a także zabytki ze Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim na Mazowszu Płockim.
Audio
  • Podkarpackie kolędy i skarby kultury olęderskiej na Mazowszu (Jedynka/Kiermasz pod kogutkiem)
Okolice Rudawki Rymanowskiej, Podkarpacie
Okolice Rudawki Rymanowskiej, Podkarpacie Foto: Shutterstock.com

W "Kiermaszu pod kogutkiem" sięgnęliśmy do kolędniczego repertuaru Podkarpacia, który przybliżał m.in. Bartosz Gałązka, folklorysta, językoznawca i pedagog.

- Pamiętam, jak 90-letni mieszkaniec podprzemyskiej wsi zaśpiewał fragment pewnej pieśni. Niestety potrafił zanucić tylko jedną zwrotkę, ale za to w bardzo ciekawym, oryginalnym wariancie, kunsztownym poetycko. Spędziłem z nim bardzo dużo czasu, próbując więcej z niego wyciągnąć. Na nic to się zdało - wspominał w audycji Bartosz Gałązka.

- Ale kiedy zrezygnowany przejeżdżałem przez sąsiednią wieś, zatrzymałem się na chwilę i zagadnąłem przechodnia o możliwość spotkania z kimś, kto może znać dawne pieśni. Pokierowano mnie do starszej pani, która niezainteresowana zupełnie dziedzictwem okolicy, znała jedną tylko pieśń. Tę właśnie, której szukałem! Zobaczyłem potem, że jest wielu młodych ludzi, którzy podobnie jak ja interesują się tym, co nazywam "martwą żywą tradycją" - opowiadał Gałązka.

Swoimi wspomnieniami co do tradycji muzycznej regionu podzieliła się także śpiewaczka ze Studziana koło Przeworska, Władysława Rosół.

- Prawie wszystkie pieśni mam w głowie, resztę spisuję do zeszytów. W domu cały czas się śpiewało: i kolędy, i na dożynkach, i na co dzień. Najwięcej śpiewałam w kole gospodyń, młode gospodynie do mnie zaczęły przychodzić, żebym uczyła ich pieśni! - opowiadała Władysława Rosół.

W "Kiermaszu pod kogutkiem" złożyliśmy także wizytę w Skansenie Osadnictwa Nadwiślańskiego, niedawno otwartym oddziale Muzeum Mazowieckiego w Płocku, poświęconym kulturze Olędrów.

- Olędrzy kojarzą się przede wszystkim z Żuławami Wiślanymi, ale jest obecnie moda na szukanie ich śladów również na Mazowszu. Zaczęli tu osiadać od mniej więcej XVII wieku. Co o nich myślano, jak określano? "No Niemcy", ale jacy? "Tacy Niemcy holenderscy", słyszeliśmy od mieszkańców - opowiadali kustosze Magdalena Lica-Kaczan i Grzegorz Piaskowski.

Czym charakteryzowała się kultura Olędrów? Co śpiewano w okolicach Przeworska, a co koło Przemyśla na Podkarpaciu? Więcej w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem

Prowadzi: Justyna Piernik

Goście: Bartosz Gałązka (badacz, folklorysta), Władysława Rosół (śpiewaczka), Magdalena Lica-Kaczan i Grzegorz Piaskowski (kustosze Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego)

Data emisji: 13.01.2019

Godzina emisji: 5.05

at/gs