Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Gwara podhalańska

Ostatnia aktualizacja: 17.08.2019 09:00
Gwara podhalańska bardzo wyróżnia się na tle innych gwar ponieważ jej użytkownicy bardzo dbają o jej utrzymanie i rozwój, pielęgnują kwestie językowe i dbają o to, aby gwara ta trwała.
Audio
  • Cechy gwary podhalańskiej (Poranek Dwójki/Słowianek)
Tatry
TatryFoto: Pixabay

Czasem stałe posługiwanie się gwarą prowadzi do sytuacji, w której rodzice nie chcą, aby ich dzieci posługiwały się w szkole ogólną polszczyzną. Nie widzą takiej potrzeby i uważają, że ich dzieciom w zupełności wystarczy gwara podhalańska.

Gwarą podhalańska posługują się mieszkańcy północnego podnóża Tatr i jednocześnie dorzecza Białego i Czarnego Dunajca. Gwara ta jest zaliczana do małopolskich gwar pasa górskiego. Do tych gwar zaliczamy gwarę spiską na wschodzie oraz na zachodzie gwarę orawską i południowożywiecką. Cechy, które możemy zaobserwować w gwarze podhalańskiej to między innymi:

  • mazurzenie,
  • fonetyka międzywyrazowa udźwięczniająca,
  • występowanie samogłosek pochylonych,
  • występowanie spółgłosek protetycznych,
  • labializacja,
  • przydech,
  • prejotacja,
  • stwardnienie głosek przed –ar,
  • przejście dz w z,
  • akcent inicjalny.

Zapraszamy do odsłuchania całości nagrania.

***

Tytuł audycji: Słowianek

Przygotowała: Patrycja Zisch

Gość: dr Ewelina Kwapień

Data emisji: 17.08.2019

Godzina emisji: 8.50

gs

Zobacz więcej na temat: folklor folk
Czytaj także

Wprowadzenie do "Słowianka", przewodnika po polskich gwarach

Ostatnia aktualizacja: 18.06.2019 14:48
- Na terenie Polski można wyróżnić cztery zespoły dialektalne: wielkopolski, małopolski, mazowieki i śląski, do tego Kaszuby i Ziemie Odzyskane i dawne tereny pruskie - mówiła w pierwszym odcinku "Słowianka" dr Ewelina Kwapień.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Bandzie psiakny dzian". Tajniki gwary kurpiowskiej

Ostatnia aktualizacja: 29.06.2019 09:00
- Kurpie należa do grupy obszarów dialektu maziowieckiego, stąd występuje tam mazurzenie i nieudźwięczniająca fonetyka międzywyrazowa - mówiła w drugim odcinku "Słowianka" dr Ewelina Kwapień.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak się mówi na Kujawach?

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2019 12:52
Kujawy to kraina historyczna leżąca na Pojezierzu Wielkopolskim w dorzeczu środkowej Wisły i górnej Noteci. Graniczy z innymi terenami wielkopolskimi, Pomorzem Gdańskim i Mazwoszem. Ma charakterystyczne cechy gwarowe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gwara krakowska

Ostatnia aktualizacja: 12.07.2019 06:00
 Gwary krakowskie w przybliżeniu zajmują teren między Krakowem, Katowicami a Częstochową. Jest to południowo-zachodnia część dialektu małopolskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gwary Lubelszczyzny Wschodniej

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2019 10:00
Gwary Lubelszczyzny Wschodniej obejmują tereny wschodniej części województwa lubelskiego. Dialektologicznie region ten mieści się w obrębie dialektu małopolskiego. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rozmawiamy po śląsku

Ostatnia aktualizacja: 27.07.2019 10:00
Po śląsku, czyli w dialekcie obecnym na terenie Śląska Północnego, Środkowego i Południowego. Po śląsku, to znaczy w jednym z najbardziej charakterystycznych dialektów obecnych w Polsce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mazowsze bliższe i dalsze

Ostatnia aktualizacja: 03.08.2019 11:25
- Dialekt mazowiecki uznawany był za najbardziej odrębny wśród pozostałych dialektów, jest też bardzo ekspansywny - mówiła w audycji dr Ewelina Kwapień.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Daj dla mamy", czyli mówimy w gwarze podlaskiej

Ostatnia aktualizacja: 10.08.2019 09:00
Gwara podlaska jest odłamem dialektu mazowieckiego, ale jest bardzo zróżnicowana, a jej odmiany były kształtowane przez liczne wpływy, m.in. białoruski, litewski, ukraiński rosyjski, niemiecki i jidisz.
rozwiń zwiń