"Dziś we wczesnych godzinach rannych wojska sowieckie rozpoczęły atak na naszą stolicę, chcąc obalić legalny i demokratyczny rząd Węgier. Nasze wojska podjęły walkę. Na pomoc, na pomoc, na pomoc!..." 4 listopada 1956 premier Imre Nagy w dramatycznym wystąpieniu zawiadamiał świat o agresji. Nadciągał koniec węgierskiej rewolucji i marzeń o wolności. Pomoc nie nadeszła. Zaczynał się czas terroru.
W 55. rocznicę tych dramatycznych wydarzeń - 3 listopada br. - Portal polskieradio.pl wspólnie z Węgierskim Instytutem Kultury i Radiem Wolna Europa organizuje konferencję pt. "Nasze wojska podjęły walkę…". Konferencja odbywa się pod honorowym patronatem Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza. Wśród uczestników - grono wybitnych historyków z Węgier i Polski, świadkowie węgierskiego powstania, przedstawiciele polskiego i amerykańskiego kierownictwa RWE, również ambasador Republiki Węgierskiej JE Robert Kiss i szef IPN dr Łukasz Kamiński.
Dodatkową okazją do zorganizowania tego spotkania ekspertów jest niezwykłe odnalezienie, a następnie odcyfrowanie przez RWE i portal Polskiego Radia nagrań z nadajników Wolnej Europy z krytycznych trzech tygodni węgierskiej rewolucji: od 19. października do 13. listopada 1956 - tzw. taśmy z Koblencji.
Mimo słabej jakości dźwięku, znalezisko należy uznać za unikat w skali światowej. Udostępniamy je w internecie dzięki łaskawej zgodzie Radia Wolna Europa (Waszyngton) oraz Instytutu Hoovera (Stanford).
UWAGA: Materiały wideo z konferencji zostaną umieszczone na portalu PolskieRadio.pl.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM:
9.30 Otwarcie konferencji
Andrzej Siezieniewski (prezes Zarządu Polskiego Radia SA)
Bogdan Borusewicz (marszałek Senatu RP)
JE Robert Kiss (ambasador Republiki Węgierskiej w Polsce)
10.00 Budapeszt 1956
prof. Alfréd Reisch (b. analityk RWE, autor "Revolt in Hungary", Free Europe Press) - moderator
Ákos Engelmayer (uczestnik rewolucji 1956, b. ambasador Republiki Węgierskiej w Polsce 1990-1995)
Zofia Romaszewska (organizatorka pomocy dla walczącego Budapesztu)
dr János Tischler (historyk, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury)
prof. Andrzej Friszke (Instytut Studiów Politycznych PAN)
11.30 Przerwa
11.45 Głos z przeszłości: tajemnice taśm z Koblencji
Andrzej Mietkowski (dyrektor portalu PolskieRadio.pl, b. szef warszawskiego biura RWE) - moderator
A. Ross Johnson (b. dyrektor Radia Wolna Europa, obecnie Hoover Institution)
Manfred Hanspeter (dyrektor Telekomunikacji i Informatyki, Radio Free Europe, Praga)
Bea Lukács (szef Kolekcji Wywiadów Historycznych, Biblioteka Narodowa im. Széchényiego, Budapeszt)
dr Wojciech Woźniak (wicedyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego)
13.00 Przerwa
14.00 Radio Wolna Europa: komentator czy uczestnik?
A. Ross Johnson (b. dyrektor Radia Wolna Europa, obecnie Hoover Institution) - moderator
prof. Zdzisław Najder (b. dyrektor Rozgłośni Polskiej RWE)
prof. Alfréd Reisch (b. analityk RWE, autor Revolt in Hungary, Free Europe Press)
prof. Paweł Machcewicz (historyk, autor "Monachijskiej menażerii", walka z RWE 1950-1989) SKYPE
prof. Antoni Dudek (historyk, politolog, UJ)
15.30 Polska-Węgry 1956: dwie drogi wyjścia
prof. Andrzej Paczkowski (Collegium Civitas) - moderator
prof. Karol Modzelewski (historyk, w 1956 członek Rewolucyjnego Związku Młodzieży)
prof. Jerzy Eisler (szef warszawskiego oddziału IPN)
dr Krzysztof Persak (IPN, Instytut Studiów Politycznych PAN)
dr András Mink (Open Society Archives, Budapeszt)
17.00 Podsumowanie
dr Łukasz Kamiński (prezes Instytutu Pamięci Narodowej)
dr János Tischler (historyk, dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury)
