55 lat temu, 9 kwietnia 1961 zmarł Ahmed ben Zogu, premier, prezydent i król Albanii.
Jedną trzecią życia spędził na emigracji. Musiał uciekać z kraju po wkroczeniu wojsk włoskich. Paradoksalnie, to właśnie Włosi ułatwili Zogu przejęcie władzy. Apetytu Mussoliniego nie zaspokajało całkowite uzależnienie gospodarcze tego bałkańskiego państewka.
Zogu należał do jednego z najznamienitszych albańskich rodów, które już w czasach imperium osmańskiego odgrywało ważną rolę. Po I wojnie światowej zwycięskie mocarstwa uznały niepodległość i nienaruszalność Albanii. To wówczas rozpoczęła się polityczna kariera Zogu, który przewodził Partii Narodowej i objął stanowisko premiera rządu.
W 1923 roku został postrzelony przez zamachowca i musiał udać się do sąsiedniego Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Po roku powrócił z wygnania i ponownie przejął władzę.
Pod protektoratem Włoch
Mocarstwa przyznały Włochom duży wpływ na albańską politykę. Lata dwudzieste mijały w Albanii pod znakiem uzależniania gospodarczego od kapitału włoskiego i wewnętrznych niepokojów. Te okoliczności wyniosły Ahmeda ben Zogu do władzy prezydenckiej.
- Zogu był postrzegany przez polityków włoskich jako człowiek, który może zaprowadzić porządek - wyjaśniał prof. Adam Koseski w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku".
Synonim biedy i zacofania
1 września 1928 dotychczasowy prezydent koronował się na króla Albańczyków. Jego panowanie, oparte na współpracy z klanowymi przywódcami, włoskich kredytach i rozprawie z opozycją, było dla Albanii czasem rozwoju. Mimo to, bałkańskie państewko pozostawało jednym z najbardziej zacofanych w Europie.
- Albania była synonimem biedy, zacofania i niedemokratycznych porządków - wyjaśniał gość Sławomira Szofa.
Rządy Ahmeda ben Zogu zakończył włoski najazd w kwietniu 1939 roku, jednak skutki jego decyzji politycznych decyzji są odczuwalne w regionie do dziś.
- Problem dzisiejszego Kosowa w jego dzisiejszej postaci wywołał Ahmed Zogu - zauważał historyk.
Co miał na myśli? O tym i polskim epizodzie w życiu Zogu posłuchaj w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku".
bm
