Historia

Samuel Goldwyn – z Warszawy do Hollywood

Ostatnia aktualizacja: 31.01.2024 05:50
– Samuel Goldwyn był nieznośnym człowiekiem. Miał szalony, wybuchowy temperament – opowiadał na antenie Polskiego Radia scenarzysta Andrzej Krakowski, autor książki "Pollywood. Jak stworzyliśmy Hollywood". Dziś mija 50. rocznica śmierci współzałożyciela wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer.
Samuel Goldwyn w 1953 roku
Samuel Goldwyn w 1953 rokuFoto: Arne F. Køpke/Wikimedia Commons/CC BY-SA 4.0

Emigracja

Przyszedł na świat 17 sierpnia 1879 roku w Warszawie jako Szmul Gelbfisz. Pochodził z ubogiej żydowskiej rodziny. Jako młody chłopak postanowił, podobnie jak wówczas wielu Żydów i Polaków, szukać swojego szczęścia w emigracji do Ameryki. Miał wówczas zaledwie 17 lat.

Droga młodego Szmula do Stanów Zjednoczonych okazała się wyjątkowo długa, ponieważ trwała aż trzy lata. Najpierw dotarł do Hamburga, w którym spędził kilka miesięcy i uzbierał pieniądze na bilet na statek do Wielkiej Brytanii.

W Wielkiej Brytanii zmienił nazwisko na Samuel Goldfish. Stamtąd trafił przez Kanadę do Stanów Zjednoczonych. Dzięki swoim zdolnościom do interesów szybko zdobył pracę w sprzedaży rękawiczek.

Współtwórca sławy Hollywood

Za pieniądze zarobione na rękawiczkach postanowił wejść w prężnie rozwijającą się branżę filmową. Jego wspólnikiem został szwagier, Jesse Lesky.

Razem zajęli się produkcją filmów i wspólnie nakręcili "Męża Indianki", który wszedł na ekrany w 1914 roku. Był to pierwszy film fabularny nakręcony w raczkującym Hollywood. Filmowcy uciekli ze wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych do Los Angeles w obawie przed Thomasem Edisonem, który opatentował kilka wynalazków niezbędnych do produkcji filmów. Używał prawa patentowego do szantażowania konkurencji. Przemysł filmowy zaczął przenosić się do Kalifornii, która nie uznawała patentów Edisona.

"Mąż Indianki" okazał się przełomowym dziełem dla kinematografii również z powodu swojej wielowątkowej narracji. Akcja rozgrywała się na rozległej przestrzeni od Wielkiej Brytanii po Dziki Zachód, a film łączył w sobie cechy westernu i romansu.

Amerykański sen

Samuel Goldfish odniósł sukces w przemyśle filmowym. W 1918 roku ponownie zmienił nazwisko, które zaczął uważać za niepoważne. Odtąd stał się znany jako Samuel Goldwyn. Zaczerpnął je od nazwy swojej nowej wytwórni, którą założył w 1916 roku jako Goldwyn Pictures Corporation.

W 1924 roku została połączona z przedsiębiorstwami Marcusa Loewa oraz Louisa Meyera i dała początek słynnej wytwórni filmowej Metro-Goldwyn-Meyer.

Tak samo jak Goldwyn byli środkowoeuropejskimi Żydami, podobnie jak wielu współtwórców Hollywood.

Posłuchaj, co o tym środowisku opowiedział w Polskim Radiu Andrzej Krakowski, autor książki "Pollywood. Jak stworzyliśmy Hollywood".


Posłuchaj
42:28 Pollywood.mp3 Andrzej Krakowski, scenarzysta oraz autor książki "Pollywood. Jak stworzyliśmy Hollywood", opowiada o polskich współtwórcach Hollywood w audycji Jerzego Sosnowskiego z cyklu "Klub Trójki". (PR, 15.11.2011)

 

Filmy Samuela Goldwyna zdobyły popularność dzięki wysokiej jakości. W swojej karierze wyprodukował 139 filmów, które dostały aż 48 nominacji oskarowych i zdobyły dziewięć statuetek.

sa

Źródła: A. Krakowski, Pollywood. Jak stworzyliśmy Hollywood, Warszawa 2011.

Czytaj także

Hollywood - symbol kultury amerykańskiej

Ostatnia aktualizacja: 13.07.2020 05:45
Zanim słynny biały napis Hollywood stał się znakiem rozpoznawczym amerykańskiej Fabryki Snów, miał być wyłącznie reklamą lokalnej firmy deweloperskiej. Był też pierwotnie nieco dłuższy, bo brzmiał Hollywoodland.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pola Negri - polska królowa Hollywood

Ostatnia aktualizacja: 03.01.2021 05:40
Apolonia Chałupiec dała się poznać szerszej publiczności jako Pola Negri, aktorka, która podbiła Hollywood i wiele męskich serc. Urodziła się 3 stycznia 1897 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Orson Welles. "Kino było dla niego wspaniałą zabawą"

Ostatnia aktualizacja: 06.05.2023 05:30
– Mit i aura wyklętego artysty też była grą, samokreacją Wellesa – mówiła krytyk filmowa Maria Oleksiewicz. – Był to człowiek, który zawsze tworzył wokół siebie taką aurę.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Marilyn Monroe. Ikona popkultury, tragedia kobiety

Ostatnia aktualizacja: 01.06.2021 05:44
Nie dane jej było, jak przepowiadał Andy Warhol, 15 minut sławy dla każdego. Marilyn Monroe dano ponad pięćdziesiąt lat życia po śmierci, a z pewnością jej legenda przetrwa znacznie dłużej.
rozwiń zwiń