Tu Polskie Radio: "Hitler nie zjadł śniadania w Warszawie"

– Wczoraj radio Königsberg podało, że w dniu dzisiejszym nastąpi uroczysty wjazd kanclerza Hitlera do Warszawy, gdzie spożyje śniadanie. Jakoś tego śniadania nie zjadł – mówił ppłk Wacław Lipiński, szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy w przemówieniu radiowym 10 września 1939 roku.

Polska Akademia Literatury - odczyt Wacława Lipińskiego pt. "Józef Piłsudski jako pisarz", 25 listopada 1938.

Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Polskie Radio przez niemal cały wrzesień nadawało program wojenny, w którym informowało o sytuacji na froncie, dementowało fałszywe wieści rozgłaszane przez Niemców oraz dodawało otuchy swoim słuchaczom. Jednym z najczęściej słyszanych głosów był podpułkownik Wacław Lipiński.

Posłuchaj

02:55 Wacław Lipiński 10 września 1939.mp3 Przemówienie radiowe podpułkownika Wacława Lipińskiego, szefa propagandy Dowództwa Obrony Warszawy. (PR, 10.09.1939)

 

Podpułkownik Wacław Lipiński był szefem propagandy Dowództwa Obrony Warszawy. Pełniona służba zmuszała go do częstego występowania na antenie. W archiwum Polskiego Radia zachowała się część przemówień Lipińskiego ze września 1939 roku. Tak jak zwykle, również i 10 września 1939 roku podsumował gorący dzień w walczącym mieście.

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

Przemówienia radiowe Wacława Lipińskiego

– Ja znowu, proszę państwa, nie miałem możliwości napisania tego, co mam mówić i dlatego będę musiał improwizować z tym swoim nieznośnym ciągłym powtarzaniem słowa "prawda", prawda. Ale to państwo muszą mi wybaczyć – rozpoczął, a następnie przeszedł do referowania wydarzeń.

Posłuchaj

11:21 tu polskie radio warszawa (13) - 10 września 1939 rok - nied___pr iii 75435_tr_0-0_104034160a1b9831[00].mp3 Audycja "Tu Polskie Radio Warszawa" - 10 września 1939. Ze wspomnieniami pracowników Polskiego Radia oraz archiwalnymi nagraniami. (PR, 10.09.1979)

 

10 września 1939 roku zrelacjonował słuchaczom Polskiego Radia naloty przeprowadzone na Warszawę oraz rozbicie zagonów nieprzyjacielskich czołgów na rogatkach stolicy. Zdementował także nadane przez niemiecką rozgłośnię wiadomości o rzekomym zdobyciu miasta.

– Wczoraj radio Königsberg podało, że w dniu dzisiejszym nastąpi uroczysty wjazd kanclerza Hitlera do Warszawy, gdzie spożyje śniadanie. Jakoś tego śniadania nie zjadł – stwierdził. – Dziś na wprost barykady na ulicy Grójeckiej zatrzymało się auto niemieckie. Jak się okazało, oficer zaopatrzenia miał przywieźć szereg części zamiennych do czołgów. Pojechał, stanął na Grójeckiej i niezmiernie był oburzony na swoje dowództwo za taką niesolidność - mówił płk Lipiński.

Posłuchaj całego przemówienia ppłk Wacława Lipińskiego.

Szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy każdego dnia pojawiał się w budynku Polskiego Radia na ul. Zielnej 25, aby doradzić warszawiakom, jak mają się zachować w sytuacji zagrożenia życia. Instruował, jak należy zachować się w czasie bombardowania lotniczego i artyleryjskiego. Zagrzewał mieszkańców miasta do dalszego oporu, apelował o niepoddawanie się panice i dementował fałszywe informacje rozpowszechniane przez niemiecką dywersję.

Radiowcy byli obdarzeni sympatią przez ludność Warszawy za swoje poświęcenie i pozostanie na posterunku. Radio nieustannie informowało o nadchodzących nalotach, nadawało komunikaty porządkowe, pogadanki podnoszące morale oraz przemówienia dowództwa obrony stolicy. Niewielka rozgłośnia Warszawa II jako jedyna po 7 września 1939 roku wciąż kontynuowała działalność.

sa