Pierwszy krok ku odbudowie Pałacu Saskiego
W mijającym roku podjęta została decyzja o odbudowie Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę dotyczącą odbudowy w niedzielę 15 sierpnia 2021. Był to wynik deklaracji podpisanej przez prezydenta w stulecie odzyskania niepodległości.
W zamierzeniu Pałac Saski ma stać się przestrzenią instytucji i inicjatyw kulturalnych. W ustawie zapisano m.in., że "obiekty powstałe w wyniku realizacji inwestycji zostaną przeznaczone na potrzeby Kancelarii Senatu i Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie oraz na potrzeby innych podmiotów prowadzących działalność kulturalną, edukacyjną lub społecznie użyteczną z przeznaczeniem na prowadzenie tej działalności".
Polskie Radio przygotowuje specjalny serwis multimedialny, który będzie przybliżał dzieje Pałacu Saskiego jako niemego świadka historii Polski.
Polskie Radio przygotuje multimedialny serwis internetowy o historii Pałacu Saskiego
Rok wielkich poetów
2021 rok minął pod znakiem celebrowania rocznic związanych z wybitnymi poetami. Obchody zapoczątkowała 100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, przypadająca 22 stycznia 2021.
W mijającym roku czciliśmy też przypadającą 24 września 200. rocznicę urodzin Cypriana Kamila Norwida. Zaraz potem, 9 października, przypadała 100. rocznica urodzin Tadeusza Różewicza.
Rok 2021 to też 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja. Z tej okazji w Warszawie doszło do spotkania prezydentów Polski, Litwy, Łotwy, Ukrainy i Estonii, na którym omawiane były tematy związane z przyszłością Unii Europejskiej i celami strategicznymi regionu. Rocznicę obchodzono nie tylko w Polsce. W prasie w 62 państwach, 22 językach ukazały się łącznie 92 teksty poświęcone rocznicy Konstytucji. Wiele inicjatyw rocznicowych miało też polsko-litewski charakter.
W 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja Polskie Radio we współpracy z Kancelarią Sejmu RP przygotowało multimedialny serwis specjalny dostępny pod adresem: konstytucja3maja.gov.pl.
Stefan Wyszyński na ołtarzach
2021 to rok 120. rocznicy urodzin i 40. rocznicy śmierci prymasa Stefana Wyszyńskiego. To też rok, kiedy Prymas Tysiąclecia został wyniesiony na ołtarze. Uroczystości beatyfikacyjne odbyły się w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie 12 września.
s. ELŻBIETA RÓŻA CZACKA NIEWIDOMA MATKA NIEWIDOMYCH - zobacz serwis specjalny
Mszy Świętej przewodniczył kardynał Marcello Semeraro. Liturgię koncelebrowało 600 księży, 80 biskupów z Polski oraz 45 z zagranicy. Uroczystościom towarzyszyły relikwie błogosławionych przyniesione przez siostrę Nullę ze Wspólnoty Sióstr Uczennic Krzyża i Karolinę Gawrych, które zostały cudownie uzdrowione za przyczyną Prymasa Tysiąclecia i Matki Elżbiety Róży Czackiej.
Rocznica zamachu, który wyznaczył drogę współczesności
Dwadzieścia lat temu, 11 września 2001 roku, dwa porwane przez Al Kaidę samoloty wbiły się w wieże Światowego Centrum Handlu w Nowym Jorku. Najwyższe wówczas budynki na półkuli północnej, zawaliły się, grzebiąc pod gruzami 2700 osób. Trzeci samolot spadł na Pentagon, a czwarty na pole w Pensylwanii. W sumie w największych zamachach terrorystycznych na świecie zginęło prawie 3 tysiące osób, w tym co najmniej 8 osób polskiego pochodzenia.
Rok Lema
13 września 1921 przyszedł na świat Stanisław Lem, w mijającym roku obchodziliśmy zatem 100. rocznicę urodzin.
Rok Lema świętowano na całym świecie, a także… w kosmosie. Francuski astronauta Thomas Pesquet upamiętnił polskiego pisarza na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, przypominając światu o jego wpływie na kulturę oraz naukę. Było to wydarzenie bez precedensu, gdyż nigdy dotąd żaden Polak nie został wyróżniony w tak wyjątkowy sposób. Możliwe stało się to dzięki współpracy pomiędzy Polską Fundacją Fantastyki Naukowej a Europejską Agencją Kosmiczną (ESA).
40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego i album Polskiego Radia
13 grudnia 2021 roku, w 40 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie odbyły się uroczystości rocznicowe z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz premiera Mateusza Morawieckiego. Odsłonięto tablicę pamiątkową "Zginęli za wolną Polskę 1981-1989" i złożono pod nią kwiaty. Zostały także wygłoszone okolicznościowe przemówienia.
Wieczorem, o godz. 19.30, na pl. Józefa Piłsudskiego prezydent Andrzej Duda zapali "Światło wolności" na zakończenie akcji IPN.
Z okazji 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego Polskie Radio wydało okolicznościowy album "Żeby Polska była Polską". Na publikację składają się dwie płyty oraz ponad 120-stronicowa część ikonograficzna, opatrzona komentarzem.
Pierwszą z płyt otwiera utwór Włodzimierza Korcza z tekstem Jana Pietrzaka pt.: "Żeby Polska była Polską”, którego tytuł posłużył za nazwę wydawnictwa. Na krążku znajduje się też m.in. słuchowisko pt.: "Raport o stanie wojennym" – nagranie Teatru Polskiego Radia z 2012 roku. To spektakl o walce z terrorem władzy komunistycznej.
Druga płyta poświęcona jest przede wszystkim działalności religijno-społecznej oraz męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Wyjątkowe jest nagranie mniej znanego, jednego z ostatnich kazań wygłoszonych przez kapelana "Solidarności" w październiku 1984 roku. To wykład moralnego nauczania ks. Popiełuszki – katecheza sumienia połączonego z wolnością wewnętrzną.
Rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego świętem państwowym
Od 27 grudnia tego roku obchodzimy nowe święto państwowe - Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Dzień ten upamiętnia zwycięski zryw Polaków przeciwko Niemcom z lat 1918-1919. W pierwszym okresie walk powstańczych Polakom udało się zdobyć większą część Poznania, a miasto zostało wyzwolone 6 stycznia 1919 roku, kiedy to przejęto lotnisko Ławica. Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski.
Ustawa, która była inicjatywą ustawodawczą prezydenta, stanowiła odpowiedź na głosy przedstawicieli społeczności, działaczy patriotycznych oraz władz samorządowych z Wielkopolski. Z pomysłem ustanowienia święta państwowego wyszły wspólnie: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Fundacja Zakłady Kórnickie, Muzeum Narodowe w Poznaniu, poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski.
Sejm przyjął ustawę ustanawiającą nowe święto państwowe 1 października, a 28 października jednogłośnie poparł ją Senat.
Archeologiczne naj…
Mijający rok mimo utrudniających prace archeologiczne ograniczeń związanych z pandemią okazał się owocnym czasem dla archeologów. Doszło do kilku odkryć wyznaczających nowe "rekordy" w dziejach ludzkości.
Należy do nich odnalezienie najstarszych znanych, bo liczących 200 tys. lat, śladów denisowian, wymarłej gałęzi ludzkiego drzewa genealogicznego. Również w tym roku, w Izraelu, odkryto ślady, które należą najpewniej do nowego prehistorycznego gatunku ludzi. Z kolei we Włoszech zidentyfikowano najstarszy w Europie pochówek niemowlęcia płci żeńskiej. Również w Polsce dokonano niezwykłego odkrycia – okazuje się, że znalezione tu w 2010 roku drewniane ozdoby to prawdopodobnie najstarsza biżuteria w Eurazji, licząca 41 500 lat.
PAP/IAR/bm
