Przyszedł na świat 15 lat przed końcem XIX wieku w Nowogrodzie, lecz już jako nastolatek przeniósł się do stolicy, gdzie kontynuował swoją naukę, ale ponad wszystko zamiłowanie do działań społeczno-kulturalnych. Jeszcze jako uczeń nowogrodzkich szkół prowadził czynną akcję na rzecz walki z rusyfikacją. Dość powiedzieć, że był założycielem pierwszej publicznej biblioteki w Nowogrodzie. Stał za jednym ze słynnych aktów dywersji – wylania cuchnącej cieczy w rosyjskiej szkole, skutkiem czego szkołę zamknięto.
Chętnik wykształcił się jako nauczyciel pedagog, ale, jak sam twierdził, nie zamierzał trawić czasu na nauczanie w prywatnych szkołach. Jego pasją był etnografia, ze szczególnym uwzględnieniem terenów kurpiowskich. Jeszcze przed odzyskaniem niepodległości angażował się w działania kolportażu i publicystyki polskojęzycznych pism tajnej Polski - "Zorza" i "Drużyna". To drugie pismo silnie związane było z ruchem junackim, którego Chętnik był czynnym uczestnikiem.
Krajoznawca
Chętnik swoją szeroką działalność w pierwszym okresie opierał na publikacjach w trzech pismach: "Ziemi", "Drużynie" i "Gościu Puszczańskim". Znaczącym faktem było też zaprzyjaźnienie się z Kazimierzem Kulweciem, twórcą Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
Chętnik niedługo zakłada w Nowogrodzie koło krajoznawcze, którego pozostaje prezesem aż do 1934 roku. Już w początkach działań myślał usilnie o założeniu muzeum kurpiowskiego, dla którego gromadził wiele zbiorów i artefaktów kultury tego regionu. Już wtedy zorganizował Związek Puszczański, który zajmował się kulturą kurpiów, a także ich sąsiadów – Mazurów pruskich. Działalność publicystyczna obejmowała także wszelkie działania społeczne i nie była li tylko próbą szerzenia kultury kurpiowskiej. Niebagatelny stał się społeczno-gospodarczy aspekt działań Związku Puszczańskiego.
Państwowiec
Swoją propaństwową postawę ukazał w działaniach na rzecz Mazur podczas ogłoszonego plebiscytu na Warmii i Mazurach w 1919 roku, gdzie wcielał w życie idee pracy organicznej. Zakres działań członków sięgał az do rejonów obecnej Suwalszczyzny. Nie zraził go nawet negatywny wynik pierwszego z dwu plebiscytów i jeszcze usilniej oddał się walce z germanizacją tych terenów. W tym też celu rozpoczyna wydawanie "Biblioteczki Pogranicza Prus Wschodnich", gdzie publikuje informacje historycznie ważne dla polskości tych ziem, dla ich kultury i regionalizmu.
Działalności tej miał się też przysłużyć fakt, że z ramienia Związku Ludowo-Narodowego zasiadał w Sejmie I kadencji jako poseł ziemi łomżyńskiej. Głośne stały się jego wnioski i interpelacje dotyczące spraw gospodarką leśną i regulacją Narwi.
Autor
Jednak ten polityczny epizod nie trwał długo i po upływie kadencji już całkowicie zajął się pracą naukową i społeczną. To właśnie wtedy rozpoczął wydawanie swoich słynnych książek, z których pierwsza nosiła tytuł "Chata Kurpiowska". Jej treść wyraźnie wskazywała na pierwsze działania w kierunku utworzenia specjalnego regionalnego muzeum kurpiowskiego, dla zbiorów którego poświęcił całe swoje przyszłe życie. Nie przeszkodziła mu nawet II wojna światowa i usilne działania hitlerowców w celach jeszcze większej germanizacji tych terenów. Po wojnie pracował w Muzeum Ziemi w Warszawie, gdzie szczególne miejsce znalazły jego prace dotyczące kurpiów.
Adam Chętnik, chociaż zmarł w Warszawie, pochowany został w Nowogrodzie, gdzie spoczął na miejscowym cmentarzu. Jego imieniem nazwano także swoisty, muzealny w charakterze, skansen kurpiowski.
PP
