Historia

Jan Weber. "Jego audycje w radio były genialne, a wiedza powalająca"

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2023 05:30
31 lat temu, 20 października 1992 roku, zmarł w Warszawie Jan Weber, który jak nikt na antenie Polskiego Radia, ale też i w Polskiej Telewizji, potrafił przybliżać słuchaczom i widzom piękno muzyki poważnej... nie tylko tej pianistycznej, choć tu był znawcą wręcz niedoścignionym.
Jan Weber, muzykolog, krytyk muzyczny, dziennikarz. Warszawa 1983 r.
Jan Weber, muzykolog, krytyk muzyczny, dziennikarz. Warszawa 1983 r.Foto: PAP/Maciej Belina Brzozowski

Popularyzator muzyki

W Polskim Radiu pracował od 1956 roku i od tego czasu pojawiło się kilka jego cyklicznych audycji, pełnych gawędy, anegdot, ale przede wszystkim przebogatej wiedzy. Przygotowując się do pracy dziennikarza radiowego, ukończył muzykologię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Radio i telewizja nie były jedynymi miejscami jego pracy - pisał ogromne ilości recenzji i relacji związanych ze światem muzycznym i płytowym. Jego charakter popularyzowania niełatwej przecież w percepcji muzyki był chyba najjaśniejszym elementem przybliżenia tej sztuki całym pokoleniom.


Posłuchaj
02:55 Jan Weber laureatem złotego mikrofonu 1969.mp3 - Najbardziej lubię Józefa Hofmanna, uważam go za najwybitniejszego pianistę wszech czasów - mówił Jan Weber po otrzymaniu nagrody Złoty Mikrofon. (PR, 1969)

 

Do historii przejdą jego cykliczne audycje radiowe, jak choćby te w radiowej Trójce: "Koncerty zatrzymane w czasie", "Niezapomniane koncerty fortepianowe" czy "Wielki pianista Vladimir Horowitz". Był niedoścignionym znawcą pianistyki ze szczególnym uwzględnieniem twórczości Fryderyka Chopina i Ferenca Liszta, a także umiejętności wykonawczym Vladimira Horowitza czy Krystiana Zimermana. Tu na szczególną uwagę zasługuje choćby słynna cykliczna audycja zatytułowana "Reminiscencje muzyczne". To wszystko w Polskim Radiu, w Polskiej Telewizji pojawiał się z programem "Rozmowy o muzyce".


Posłuchaj
06:18 Richard Strauss.Jan Weber.mp3 O kompozycjach Richarda Straussa dla Paula Wittgensteina mówi Jan Weber w audycji z cyklu "Reminiscencje muzyczne" (14.04.1977)

 

"Dowcipny, inteligentnie złośliwy"

Pisarz i humanista Maciej Pinkwart tak na swoich stronach opisuje historie związane z Janem Weberem: "To był wspaniały człowiek, ten Jan Weber. Jego audycje w radio były genialne, a wiedza – powalająca. Porównywanie interpretacji, wspaniałe anegdoty, doskonałe w każdym calu audycje (jego "Reminiscencje muzyczne" w Trójce do dziś nie znalazły nawet nędznych naśladowców) uczyniły dla propagowania muzyki poważnej więcej, niż całe pokolenia popularyzatorów. Był nadzwyczajnie kompetentny, ale bez cienia gwiazdorstwa. Opowiadał o muzyce i muzykach, a nie o sobie na tle muzyków... W telewizji wypadał już nieco gorzej niż w radiu, bo telewizja raczej w ogóle nie jest dla skromnych. Krążyło o nim mnóstwo anegdot, w tym ta, którą wybitnemu radiowcowi trudno przypisać. Weber, dysponujący charakterystycznym niezbyt nośnym głosem i wyraźną, choć dość specyficzną dykcją, uśmiechał się rzadko i to samymi kącikami ust – choć był człowiekiem dowcipnym, momentami nawet inteligentnie złośliwym. Brało się to stąd, że z jakichś tam przyczyn dość wcześnie stracił zęby i nosił sztuczną szczękę. Ale nosił ją przeważnie... w kieszeni. Nauczył się mówić bez niej i tak funkcjonował przez wiele lat za mikrofonem. Zęby wkładał tylko do jedzenia, i to jedynie wtedy, gdy naprawdę musiał. Ale nieraz zdarzało mu się w roztargnieniu wyjąć szczękę z kieszeni marynarki i bawić się nią bezwiednie na biurku, wprawiając w konsternację rozmówcę. Może dlatego nie lubił występować w telewizji?"


Posłuchaj
26:35 JAN WEBER.mp3 "Był niesłychanym erudytą muzycznym i wielką gwiazdą Polskiego Radia". Jana Webera wspominają radiowi przyjaciele. (PR, 2012)

 

Znany dziennikarz muzyczny Tomasz Szachowski pisze wręcz, że "Jan Weber to postać, która jest perłą w historii radia", po czym dodaje: "On był bardzo ciekaw ludzi. Szybko nawiązywał kontakty. Przy pierwszym spotkaniu do 5 rano rozmawialiśmy nie tylko o koncertach fortepianowych, ale w ogóle o muzyce. Tak rozpoczęła się moja znajomość z Janem Weberem".

Czytaj więcej:

Tomasz Szachowski: Jan Weber to postać, która jest perłą w historii radia

Kliknij w obrazek i przenieś się w czasie, w podróż zapisaną w ogromie archiwalnych dźwięków:

src=" //static.prsa.pl/18c6af74-3478-4b75-bc41-37b63c3bea80.file"

***

PP

Czytaj także

Eugeniusz Rudnik o pół wieku wyprzedził pomysły współczesnych didżejów

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2013 06:00
- Byliśmy szczególnym oknem na świat. W czasie najcięższej komuny, stanu wojennego, to do nas przyjeżdżali kompozytorzy ze Szwecji, Ameryki, Francji – mówi współtwórca Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, które powstało 1 listopada 1957 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

81 lat telewizji w Polsce. Zrodziła się dzięki radiowcom

Ostatnia aktualizacja: 05.10.2019 05:00
81 lat temu, 5 października 1938 roku, nadano eksperymentalny sygnał telewizyjny z wieżowca Prudential w Warszawie. Polska znalazła się w światowej czołówce pionierów telewizji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zygmunt Mycielski. "Siedzę nad nutami, a nade mną powodzie, więzienia, kłamstwa i podłości"

Ostatnia aktualizacja: 05.08.2024 05:50
– Zawsze chciałem być muzykiem, nie miałem żadnych wątpliwości. I cieszę się z tego, bo to mi wypełniło życie – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu Zygmunt Mycielski. Ten kompozytor, a także pisarz, autor cenionych dzienników, zmarł 37 lat temu w Warszawie. 
rozwiń zwiń