Żądanie przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz stało się pierwszym postulatem strajku, który rozpoczął się 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej.
Anna Walentynowicz. Serwis specjalny
Na żądanie strajkujących przywieziono ją z domu samochodem dyrektora. 16 sierpnia, gdy stoczniowy Komitet Strajkowy podpisał porozumienie z dyrekcją, zatrzymywała wychodzących do domu robotników. To m.in. jej apele sprawiły, że część z nich pozostała, by kontynuować strajk solidarnościowy z innymi zakładami. Walentynowicz weszła w skład prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego.
- Wtedy, 14 sierpnia 1980 roku każdy musiał podjąć decyzję, czy przyłącza się do protestu - mówił Stanisław Adamski w audycji "Droga do Solidarności".
02:51 Droga do Solidarności - początek strajku w stoczni gdańskiej.mp3 Droga do Solidarności - początek strajku w Stoczni Gdańskiej
Zdaniem prof. Jerzego Eislera ten dzień należy uznać za przełomowy:
- Rozpoczęło się to, co później nazwano "epoką Solidarności". Władze nie zdawały sobie wówczas sprawy, że ten strajk oznaczać będzie początek końca realnego socjalizmu i to nie tylko w wymiarze polskim - stwierdził historyk.
Strajk był na tyle widoczny, że nie można było dłużej udawać, że nic się w kraju nie dzieje. Następnego dnia w telewizji wystąpił premier Edward Babiuch:
- Obywatele! W ostatnich tygodniach skomplikowała się sytuacja społeczno-gospodarcza w naszym kraju. Mieliśmy do czynienia z przerwami w pracy. Dziś zjawiska te wystąpiły w Gdańsku. Nie ukrywaliśmy i nie ukrywamy, że sytuacja gospodarcza kraju jest skomplikowana, a na wielu odcinkach bardzo trudna. Ale przerywaniem pracy i łamaniem rytmiki produkcji niczego w Polsce nie załatwimy - mówił.
Fala strajkowa jednak się rozlewała. Po Polsce krążyło powiedzonko: "Czy się leży, czy się stoi władza płaci, bo się boi".
08:59 Fala strajków 1980 - komentarz prof. Andrzeja Paczkowskiego.mp3 Fala strajków 1980 - komentarz prof. Andrzeja Paczkowskiego
16 sierpnia w imię solidarności ze stoczniowcami stanęły wszystkie zakłady w Trójmieście. Dzień później protestujący stoczniowcy wysunęli wobec władz 21 postulatów. Pierwszy z nich dotyczył prawa do zakładania wolnych związków zawodowych.
Posłuchaj, jaki był przebieg wydarzeń, które doprowadziły do powstania "Solidarności".