Historia

Porozumienie szczecińskie: krok ku wolności

Ostatnia aktualizacja: 30.08.2023 05:45
30 sierpnia 1980 roku podpisano porozumienie kończące strajki organizowane przez całe lato na Pomorzu Zachodnim.
30 sierpnia 1980 roku stoczniowcy i członkowie rządu opuszczają teren stoczni po podpisaniu porozumienia
30 sierpnia 1980 roku stoczniowcy i członkowie rządu opuszczają teren stoczni po podpisaniu porozumieniaFoto: PAP/CAF/Jerzy Undro

Wraz z porozumieniami podpisanymi dzień później w Gdańsku oraz 3 września w Jastrzębiu, zakończyły one niemal dwumiesięczną falę strajków w całej Polsce. Protesty w Szczecinie rozpoczęły się 18 sierpnia.


Posłuchaj
02:37 Podpisanie porozumień szczecińskich, 30.08.1980.mp3 Podpisanie porozumień szczecińskich - komentarz prof. Jerzego Eislera. Fragment audycji z cyklu "Droga do Solidarności". (PR, 2005)

 

Wśród "36 żądań" znalazły się niemal wszystkie postulaty zgłoszone w Gdańsku, a na pierwszym miejscu - prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych. Dzień później komisja rządowa pod przewodnictwem ówczesnego wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego przybyła do Szczecina, gdzie podjęła rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentowanym przez Mariana Jurczyka.

Po żmudnych negocjacjach, przy udziale ekspertów obu stron, 30 sierpnia podpisano jedno z trzech historycznych porozumień, które umożliwiły powstanie pierwszego wolnego, niezależnego związku zawodowego NSZZ "Solidarność". Porozumienia zapoczątkowały proces upadku komunizmu w naszym kraju i pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.

Sierpien 80 Banner serwisu.jpg
Sierpień 80 - zobacz serwis specjalny

Protesty rozpoczęły się 1 lipca 1980 roku. Stopniowo ogarnęły cały kraj. Decydujące znaczenie miał, rozpoczęty 14 sierpnia, strajk w Stoczni Gdańskiej, który rozszerzył się na pozostałe stocznie, porty, komunikację miejską i niektóre zakłady przemysłowe. 18 sierpnia Międzyzakładowy Komitet Strajkowy przekazał wojewodzie gdańskiemu listę 21 postulatów. Dotyczyły one spraw ekonomicznych, głównie płacowych, jednak najważniejsze były te o charakterze politycznym: dotyczące prawa do tworzenia wolnych związków zawodowych oraz zniesienia cenzury.

Na przyspieszenie tempa rokowań ze stroną rządową wpłynęło rozszerzenie fali protestów na cały kraj. Chodzi między innymi o strajk, który 18 sierpnia rozpoczął się w Szczecinie, a także protesty solidarnościowe podjęte 29 sierpnia przez górników z kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu, a w ślad za nimi przez wiele innych kopalń i zakładów pracy na Śląsku.

Podpisanie porozumień sierpniowych w 1980 roku zakończyło falę dwumiesięcznych strajków w zakładach pracy w całej Polsce. Protesty były wywołane niezadowoleniem społeczeństwa z pogarszającej się sytuacji ekonomicznej oraz ze sposobu sprawowania władzy przez rządy komunistyczne.

Zapraszamy do naszego serwisu specjalnego Sierpień 1980.

sm/mk

Czytaj także

Sierpień 1980 - to był przełomowy moment

Ostatnia aktualizacja: 14.08.2020 05:54
- Przy bramach zakładu garstka ludzi. Krzyczą i zachęcają, by inni się dołączyli. Nad bramą lata samolot, rozrzucający ulotki z informacją, że strajk się zakończył, a stocznię opanowała grupka elementów antysocjalistycznych – wspominał jeden z uczestników strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.
rozwiń zwiń
Czytaj także

21 postulatów. Jeden z najważniejszych tekstów ludzkości

Ostatnia aktualizacja: 16.10.2023 05:43
Drewniane tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, który przekształcił się w NSZZ "Solidarność", zostały wpisane na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO "Pamięć Świata".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Anna Walentynowicz - nieustraszona bohaterka Sierpnia ’80

Ostatnia aktualizacja: 15.08.2020 05:58
Jej nazwisko weszło na trwałe do historii polskiego ruchu robotniczego. Swoją bezkompromisową, prostolinijną postawą, uczciwością i stale wyrażanym dążeniem do prawdy zaskarbiła sobie szacunek i wielką popularność wśród robotników, ściągając jednocześnie na siebie prześladowanie i nienawiść władz.
rozwiń zwiń