Historia

Szpieg, który wstrząsnął komuną

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2012 00:00
22 września 1997 roku sąd umorzył sprawę płk Ryszarda Kuklińskiego, najsłynniejszego amerykańskiego szpiega w Polsce Ludowej.
Pułkownik Ryszard Kukliński
Pułkownik Ryszard KuklińskiFoto: senat.gov.pl/ Mathiasrex/Wikimedia Commons

Ryszard Kukliński (1930 – 2004), pseud. Jack Strong, Mewa, pułkownik Wojska Polskiego, zastępca szefa Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego. Tajny współpracownik amerykańskiego wywiadu CIA.
W latach 1971-81 przekazał na Zachód ponad 40 tys. stron tajnych dokumentów dotyczących Układu Warszawskiego, m.in. wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
Z pomocą CIA, na krótko przed wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce w grudniu 1981 roku, uciekł z rodziną z Polski. Trzy lata później został skazany zaocznie przez sąd w Warszawie na karę śmierci. W 1990 roku karę złagodzono do 25 lat więzienia. W 1995 r. wyrok uchylono, a Kuklińskiemu przywrócono stopień pułkownika. Ostatecznie prokuratura wojskowa umorzyła śledztwo w sprawie Kuklińskiego w 1997 roku argumentując, że działał w stanie wyższej konieczności.
Posłuchaj cyklu "Kulisy stanu wojennego”, nadanego przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa z 9 kwietnia 1987 roku. Jest to zapis wywiadu, którego płk Kukliński udzielił paryskiemu miesięcznikowi "Kultura”. Wyjaśnił w nim m.in. co go skłoniło do zabrania głosu długim milczeniu i dlaczego po swojej ucieczce na Zachód w 1981 roku nie ostrzegł "Solidarności” o planach wprowadzenia stanu wojennego, którego przygotowania śledził przy boku gen. Wojciecha Jaruzelskiego.