3 grudnia 1967 roku w klinice w Kapsztadzie Christiaan Barnard przeprowadził pierwszą w świecie transplantację ludzkiego serca. Jego starszy brat, Marius Barnard asystował przy tej pionierskiej operacji. Serce zostało pobrane od Denise Darvall, ofiary wypadku drogowego. Biorcą był 53-letni Louis Washkansky. Zabieg się udał. Niestety po 18 dniach pacjent zmarł na zapalenie płuc. Leki, które otrzymał, by nie odrzucić nowego serca osłabiły jego odporność.
Wizyta w Polsce
- Transplantacja serca stała się aktualna z chwilą rozwoju kardiochirurgii, wraz z momentem wprowadzenia krążenia pozaustrojowego, tj. sztucznego płuco-serca – powiedział prof. Marius Barnard, odpowiadając na pytania dziennikarzy podczas konferencji prasowej, która odbyła się w Łodzi w 1980 r. Kardiochirurg przyjechał wtedy do Łodzi na zaproszenie wybitnego polskiego lekarza, prof. Jana Molla. Barnard miał przeprowadzić wspólnie ze swym zespołem operacje u najmłodszych pacjentów z wadami serca. Wrócił pamięcią do pierwszego przeszczepu przeprowadzanego wspólnie z bratem: - To, że stało się to w Kapsztadzie, to jest historyczny punkt widzenia. Zespół pod kierunkiem mego brata był pierwszy, ale gdybyśmy tego nie zrobili w Kapsztadzie, przypuszczam, że nie trzeba byłoby długo czekać, by taką operację przeprowadził inny szpital, w innym kraju – stwierdził.
Kolejne przeszczepy
Już 2 stycznia 1968 r. Christiaan Barnard dokonał drugiej transplantacji serca u śmiertelnie chorego dr Philipa Blaiberga. Dawcą był młody człowiek, który dostał krwotoku podpajęczynówkowego podczas kąpieli w morzu. Blaiberg żył po zabiegu ponad 19 miesięcy. Operacje przeszczepu serca zaczęły się upowszechniać. Czterech z pierwszych dziesięciu pacjentów Barnarda przeżyło ponad rok, dwojgu nowe serca służyły przez 10 lat, jeden z biorców żył po przeszczepie 24 lata.
Polskie doświadczenia
W Polsce pierwszej, niestety nieudanej próby transplantacji serca, dokonał prof. Jan Moll 4 stycznia 1969 r. Przez wiele lat problemem były leki, które podawano celem zapobieżenia odrzuceniu przeszczepu. Przełomem stało się odkrycie w 1974 roku cyklosporyny. Inną, istotną kwestią było dobranie dawców i biorców. - Ażeby dostać odpowiednie serce trzeba mieć zorganizowaną stację, która będzie czuwać nad dopasowaniem dawcy do biorcy – mówił podczas konferencji prof. Jan Moll. - Liczy się zgodność tkankowa.
Rozwój kardiochirurgii
Prof. Mariusa Barnarda dziennikarze pytali o sposób przeprowadzania operacji. - Jeśli chce się dobrze operować to najlepiej zaczynać od sekcji zwłok - powiedział. - Nie radziłbym zaczynać na żywych organizmach, bowiem po zdobyciu technicznej sprawności, wszystko dalej jest łatwe, ale podkreślam, trzeba mieć duże doświadczenie, umiejętności, a nade wszystko pragnienie niesienia pomocy pacjentowi. To jest absolutna podstawa powodzenia.
Po pierwszej transplantacji Christiaan Barnard stał się osobą znaną na całym świecie. Traktowano go niczym międzynarodową gwiazdę. Był tym zaskoczony, jako że dla niego przeszczep serca stanowił naturalną kolej rzeczy w pracy nad rozwojem chirurgii klatki piersiowej. Ale to właśnie on wykonał ten wielki krok w historii kardiochirurgii. Dziś te zabiegi są rutyną w praktyce medycznej.
Wykonawcą pierwszej w Polsce udanej transplantacji serca był prof. Zbigniew Religa. Dokonał jej w Zabrzu 5 listopada 1985 r.
Christian Bernard zmarł w wieku 79 lat, 2 września 2001 r. w hotelu w Pafos na Cyprze. Powodem śmierci był atak astmy.
Posłuchaj historii o ludziach, niosących ratunek chorym na serce.
Jeśli interesują Cie tematy dotyczące zdrowia, wejdź na "moje.polskieradio.pl">>>
bs
