Biały dom - siedziba amerykańskich prezydentów

- Jest to miejsce niezwykle popularne. Być w Waszyngtonie i nie być w Białym Domu to niemalże tak samo, jak być w Rzymie i nie zobaczyć papieża – mówił historyk, amerykanista Longin Pastusiak.

Biały Dom

Foto: Wikipedia/Cezary p/lic. CC

Budowę Białego Domu rozpoczął George Washington pierwszy prezydent nowo narodzonego państwa – Stanów Zjednoczonych. Jako jedyny nigdy nie wprowadził się do nowego domu głów państwa, ponieważ zmarł 3 lata przed oddaniem budynku do użytku.
1 listopada 1800 roku jako pierwszy w Białym Domu zamieszkał prezydent Stanów Zjednoczonych John Adams. Od tego czasu budynek stał się siedzibą wszystkich kolejnych amerykańskich prezydentów.
Nowa stolica nowego państwa
Przed rokiem 1800 parlament młodziutkiej Amerykańskiej Republiki Stanów Zjednoczonych obradował rotacyjnie, aż w ośmiu miastach m.in. w Philadelphii, Baltimore, Princeton i Nowym Jorku.  - Żadne z nich nie chciało się zgodzić, aby któryś z konkurentów został permanentną stolicą państwa – mówił Maciej Słotwiński, były korespondent Polskiego Radia i Telewizji w Stanach Zjednoczonych.
Kongres, przy ostatecznej akceptacji pierwszego prezydenta państwa George'a Washingtona, zdecydował w 1790 roku, że federalna stolica kraju powstanie w zupełnie nowym miejscu, w szczerym polu nad rzeką Potomak, na pograniczu dwóch stanów Marylan i Wirginia. Było to mniej więcej w środku państwa, na które składało się wówczas trzynaście byłych kolonii angielskich.
Złośliwi twierdzą, że na podjęciu takiej decyzji zaważył fakt, iż w sąsiedztwie nowego lokum mieściła się ukochana rezydencja George'a Washingtona.
Z terenów stanu Maryland i Wirginia wykrojono prawie kwadrat ziemi o boku 15 kilometrów. Nazwano go District of Columbia i w jego środku zaczęto budować prawdziwą stolicę.
Opracowanie planu miasta zlecono młodemu Francuzowi, który brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych – Pierre'owi L'Enfantemu. Konkurs na projekt architektoniczny domu prezydenckiego wygrał James Hoban, Amerykanin irlandzkiego pochodzenia.
Nad Potomakiem zaczęto wytyczać sieć szerokich, prostych ulic, zaczęto też wznosić budowle, w pierwszym rzędzie gmach parlamentu i siedzibę prezydenta położoną w Waszyngtonie przy 1600 Pennsylvania Avenue. Po upływie kilku lat, dokładnie w 1800 roku parlament zainstalował się w nowej stolicy, a drugi prezydent republiki John Adams wprowadził się do nowej rezydencji, która miała kiedyś zyskać miano White House – Białego Domu.
Biały Dom amerykańskich prezydentów
Najkrócej - zaledwie 32 dni, mieszkał tam prezydent William Henry Harrison, najdłużej - 12 lat i 39 dni prezydent Franklin Delano Roosevelt .
Po pożarze w 1814 roku w czasie tzw. drugiej wojny Stanów Zjednoczonych z Anglikami z siedziby szefa państwa pozostały tylko nagie wypalone mury. Rezydencję z pietyzmem odbudowano, wykańczając ją na zewnątrz na biało i stąd wzięła się nazwa Biały Dom.
Oficjalnie nazwy tej zaczął używać dopiero prezydent Theodor Roosevelt, w pierwszych latach XX wieku. Swoją korespondencję sygnował on mianem White House.
Biały Dom był modernizowany na początku XX wieku. Wzmocniono wówczas fundamenty i ściany samego gmachu, bo tworzywo z którego był budowany – piaskowiec nie wytrzymał próby czasu. Po II wojnie światowej gruntownie przebudowano wnętrza, ale za każdym razem zachowywano pierwotny zewnętrzny klasycystyczny, ściślej neogrecki kształt rezydencji, który jest nam dzisiaj doskonale znany.
Szczególnie charakterystyczny jest znajdujący się od frontu portyk z kolumnami jońskimi i wieńcząca budynek balustrada. Z czasem do głównego, pierwotnego budynku dobudowano dwa skrzydła: wschodnie i zachodnie (w 1902 i w 1942 roku).

Obecnie we wschodnim skrzydle pracuje żona prezydenta i jej personel. W zachodnim urzęduje sam prezydent oraz jego najbliżsi doradcy, tu (już od 1909) roku znajduje się gabinet owalny. Cały kompleks liczy w tej chwili aż 132 pomieszczenia. 
Codziennie od wtorku do soboty, między godziną 7.30 a 11.30 przed Białym Domem ustawiają się długie kolejki chętnych do zwiedzania.

mk