– To jest kobieta, która wzięła ślub z monarchią – mówił o Elżbiecie II Marek Rybarczyk w audycji Hanny Marii Gizy "Klub ludzi ciekawych wszystkiego". – To jest człowiek, dla którego monarchia jest sensem życia.
Na zdjęciu: Elżbieta II podczas koronacji (2.06.1953), źr. National Media Museum, Wikipedia/CreativeCommons
Młoda Królowa
Elżbieta była dopiero trzecia w kolejce do brytyjskiego tronu: po swoim stryju Edwardzie i ojcu Jerzym, co wówczas pozwalało sądzić, że sama raczej na tronie nie zasiądzie. Jak się jednak później okazało, jej stryj Edward VIII z powodu swojego romansu abdykował, a jej ojciec Jerzy VI zmarł w wieku niespełna 60 lat.
O śmierci ojca Elżbieta II dowiedziała się podczas podróży z mężem, księciem Filipem po Kenii. Wówczas, w obliczu osobistej tragedii, otrzymała pierwsze dokumenty państwowe. Musiała zapoznać się z bieżącymi problemami wewnętrznej i zewnętrznej polityki Wielkiej Brytanii. I w ten sposób rozpoczęła panowanie.
– Koronacja była o cały rok spóźniona, a to dlatego, że Elżbieta II była w żałobie po śmierci ojca Jerzego VI – wyjaśniał publicysta Bolesław Broszczak w audycji Sławomira Szofa w 2000 roku.
Królowa Elżbieta zgodnie z zasadami the Commonwealth of Nations (Wspólnoty Narodów) jest głową państw należących dawniej do Imperium Brytyjskiego oraz niektórych państwa z nimi sąsiadujących.
Kto rządzi?
Królowa Brytyjska, jakkolwiek zasiada na tronie brytyjskim, nie rządzi krajem. Decyzje polityczne należą do rządu. W Wielkiej Brytanii znane jest nawet porzekadło: "Królowa panuje, rząd rządzi". – Tak naprawdę to gdyby Izba Gmin przyjęła ustawę o jej abdykacji to ona musiałaby ją podpisać – mówił Marek Rybarczyk.
Mimo to pozycja Elżbiety II jest znacząca. – Monarchini ma do powiedzenia sporo, ja myślę, że jej wpływ jest przeogromny – mówił Bolesław Broszczak. – Po pierwsze premierzy się zmieniają. Każdy premier, który zasiadał na Dovning Street 10 musiał się wszystkiego uczyć od początku. Królowa cały czas dostaje raporty o stanie świata i kraju.
29:34 Królowa Elżbieta_postacieXXwieku.mp3 – Premierzy się zmieniają, a królowa jest cały czas – o władzy królowej Elżbiety II i sekretach monarchii mówi publicysta Bolesław Broszczak, aud. Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku", w audycji wykorzystano nagrania archiwalne. (PR, 30.04.2000)
Na zdjęciu: Królowa Elżbieta i książę Filip podczas koronacji (1953), aut. Cecil Beaton, źr. Biblioteka i Archiwum Kanady, Wikipedia/dp
Jednak najważniejsze decyzje polityczne ostatecznie należą do premiera. Na czym polega fenomen królowej Elżbiety II i jej poparcia wśród poddanych? – Na dobrą sprawę panując, a nie rządząc, nie powoduje konfliktu, który rzeczywiste sprawowanie władzy musi powodować – zaznaczał dr Marek Szopski w aud. Hanny Marii Gizy w 2012 roku.
Życie w pałacu
Polityka monarchii nie jest jednak największym źródłem zainteresowań opinii publicznej. Życie rodziny królewskiej na czele z Elżbietą II wciąż wzbudza wiele kontrowersji. Pierwszym istotnym wydarzeniem, które wzburzyło poddanych i samą Królową była separacja księcia Karola i Diany. Jak podkreślał gość Sławomira Szofa, Bolesław Broszczak w 2000 roku, być może Elżbieta II, która od tego czasu ma żal do syna, chce pozostać na tronie tak długo, aby władzę bezpośrednio przejął po niej wnuk książę William, a nie książę Karol.
Skandale obyczajowe wywoływały także inne dzieci Królowej: Anna i Andrzej. Wielu problemów rodzinie królewskiej przysparzała również młodsza siostra Elżbiety II, Małgorzata, która nie stroniła od alkoholu czy narkotyków.
– Była to osoba, która nie miała szczęścia w życiu – mówił o księżnej Małgorzacie Bolesław Broszczak. – Nie układało jej się z kolejnymi partnerami. A wszystko podobno zaczęło się od tego, o co ma szalone pretensje do starszej siostry, że Elżbieta zniszczyła jej pierwszą, wielką miłość.
Posłuchaj nieznanych faktów z życia rodziny królewskiej w audycji "Postacie XX wieku" Sławomira Szofa.
Królowa własnej rodziny
Mimo że monarchia jest ustrojem tradycyjnym i często przez Brytyjczyków krytykowanym, głównie przez ogromne koszty, jakie generuje utrzymanie dworu, Królowa cieszy się ogromną sympatią swoich poddanych.
Elżbieta II swoją chłodną i zdecydowaną postawą potrafiła przez lata utrzymać powagę urzędu oraz podtrzymać więź ludu z monarchią. – Sprawowanie takiej roli jest chyba dla większości ludzi ciężkie do pojęcia – zaznaczał dr Marek Szopski. – Ludzie doszliby do wniosku, że to jest w pewnym sensie nieludzkie. Trzeba zachować zdolność do bycia odbieraną jako autentycznie reprezentującą pewne wartości.
Jak mówił w audycji Hanny Marii Gizy publicysta Marek Rybarczyk oficjalną drogą na wizyty muszą umawiać się z Elżbietą II nawet jej własne dzieci. – Ta rodzina musi robić rzecz zupełnie niemożliwą – podkreślał Rybarczyk. – Jednocześnie musi utrzymywać autorytet, a z drugiej strony musi się odsłaniać dla współczesnych mass mediów.
58:07 Elżbieta_Hanna_Maria_Giza.mp3 – To jest człowiek, dla którego monarchia jest sensem życia – o Elżbiecie II mówią: dziennikarz Marek Rybarczyk oraz anglista dr Marek Szopski, aud. Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego". PR, (20.10.2012)
mb