Anna Radziwiłł – arystokratka "Solidarności"

– Jestem głęboko przekonana, że optymizm jest obowiązkiem moralnym i nawet jeżeli emocje nie nadążają za tym poczuciem zobowiązania to należy się nimi nie przejmować – mówiła po wyborach w czerwcu 1989 roku Anna Radziwiłł. – Po prostu trzeba być optymistą rozumiejąc przez to nadzieję i chęć aktywności.

Anna Radziwiłł, historyk, doktor nauk humanistycznych, członek Komitetu Obywatelskiego Solidarność, senator I kadencji, Warszawa 06.1989, PAP/Ireneusz Sobieszczuk, Jan Bogacz

20 kwietnia 1939 urodziła się Anna Radziwiłł, córka księcia Krzysztofa Mikołaja Radziwiłła i Zofii z Popielów. Polska pedagog, historyk, senator I kadencji, wiceminister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, działaczka "Solidarności".
Wierna edukacji
Była absolwentką Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie również uzyskała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w 1966. Przez ponad 30 lat była nauczycielką w szkołach średnich.
Od początku swojej działalności politycznej związana była z dziedziną edukacji. Do 1992 roku pełniła funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej w kolejnych rządach. W latach 1997–2001 była doradcą ministra edukacji narodowej, a także brała udział opracowaniu reformy szkolnictwa w 1999. Od września 2004 przez rok pełniła funkcję podsekretarza stanu w MENiS a później MEN.
Kiedy jej kandydatura na wiceministra edukacji w rządzie Marka Belki spotkała się ze sprzeciwem, swoim oponentom była wdzięczna za krytykę. Jak sama podkreślała polityka właśnie na tym ma polegać, aby przez dyskusję znaleźć najlepsze rozwiązanie.
Spór o system edukacji z podziałem na podstawówki, gimnazja i szkoły średnie bądź zawodowe i ewentualne przywrócenie dawnego rozwiązania skomentowała: – Jestem o jednym przekonana, że na pewno w strukturze szkolnictwa nic nie należy zmieniać, nawet nie dlatego, że jest to bardzo dobre czy średnio, ale dlatego, że jeszcze jednej zmiany to już nikt nie wytrzyma.
Wyrosła z "Solidarności"
Jako reprezentantka strony solidarnościowo-opozycyjnej brała udział w obradach Okrągłego Stołu. W wyborach czerwcowych w 1989 została wybrana do Senatu z ramienia Komitetu Obywatelskiego.
– Dopiero w tej chwili człowiek odkrywa stopień problemowości tej całej kadencji – mówiła Anna Radziwiłł Ewie Skudro 28 czerwca 1989. – Dzieje się w Polsce coś co wymaga ogromnej wyobraźni. Rzecz bardzo dziwna, to znaczy wrastanie elementów jednego systemu w drugi (…) W jaką stronę ma się to rozwijać? Jest to okropnie trudne.
Anna Radziwiłł dostrzegała wówczas nastroje niepokoju w społeczeństwie. Obok ogromnej radości po odzyskaniu całkowitej wolności w ludziach istniały wątpliwości wobec tego, jak nowy system rozwinie się w społeczeństwie jeszcze niedawno tak zależnym od Rosji. Anna Radziwiłł mówiła także o problemie ustalenia tożsamości "Solidarności" w nowych realiach polityczno-społecznych.
– Myślę, że ruch "Solidarność" stoi przed bardzo trudną sytuacją to znaczy twórczego rozdzielenia się – podkreślała Radziwiłł. – Z jednej strony twórczego podziału, z drugiej utrzymania jakiejś tożsamości ideowej.
Przed działaczami "Solidarności" zasiadającymi w Senacie, widziała trzy zadania: – Po pierwsze, każdy z nas musi być do pewnego stopnia politykiem próbującym myśleć całościowo o Polsce – mówiła Radziwiłł. – Każdy z nas jest uczestnikiem pewnej wspólnoty i opcji ideowej i jako jej uczestnik musi podejmować decyzje. Po trzecie, każdy z nas jest ekspertem od swojej dziedziny i to jest kolejna nasza rola.
Idealistka
– Określenia "polityka", "polityczny" nie powinny być obelgą – mówiła Anna Radziwiłł w "Sygnałach dnia" 5 sierpnia 2004. – W końcu polityka to jest troska o sprawy publiczne i tak ją rozumiem.
Została odznaczona m. in.: Krzyżem Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zmarła 22 stycznia 2009 w wieku 70 lat.
mb