Historia

Wolność w czasach niewoli - czy to możliwe?

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2014 19:57
"Polacy to dziwny naród. Nie ma chyba drugiego takiego narodu, który miałby tylu bohaterów i jednocześnie tylu kanalii" - słowa oficera Abwehry popijającego wiśniówkę, cytowane w książce Wacława Zagórskiego "Wolność w niewoli", najlepiej oddają jej treść.
1 sierpnia 1944, godzina W (17.00). Patrol por. Agatona z batalionu Pięść na pl. Kazimierza Wielkiego
1 sierpnia 1944, godzina „W” (17.00). Patrol por. „Agatona” z batalionu „Pięść” na pl. Kazimierza WielkiegoFoto: Wikipedia/Stefan Bałuk - Jerzy Piorkowski (1957) Miasto Nieujarzmione, Warszawa: Iskry, ss. 76 no ISBN Stanisław Kopf (1984) Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy

"Wolność w niewoli" to opowieść o ludziach Podziemia, których spotkał na swojej drodze autor tych wspomnień - Wacław Zagórski. Być wolnym w czasach niewoli - czy to możliwe? Zagórski  odpowiada, że tak. Wszystko zależy od nas samych.

Autor pokazuje życie codzienne w okupowanej Warszawie, gdzie mimo panującego terroru, łapanek i masowych rozstrzeliwań ludzie prowadzą podwójne życie. To codzienne, rodzinne i to podziemne - w szeregach AK. Stoliki w kawiarniach są pełne ludzi, gdzie bohaterowie i zdrajcy spotykają się często twarzą w twarz przy wódce, która leje się strumieniami.

Zagórski pokazuje  nam całą plejadę postaci, z którymi zetknął się osobiście w podziemiu, jak powojenny komunistyczny minister - Stefan Jędrychowski, poeta - Czesław Miłosz, prozaik - Jerzy  Andrzejewski, czy generał "Nil" Fieldorf, który osobiście wręcza mu truciznę do zlikwidowania agenta Gestapo. Duży akapit Zagórski poświęca też pobytowi Rydza-Śmigłego w okupowanej Warszawie. Ale pokazuje też postaci mniej znane - zarówno  bohaterów, jak i zdrajców.

Książka jest pozbawiona jakiegokolwiek patosu. Liczą się tylko fakty, a przeżycia autora mogłyby  stanowić kanwę niejednego filmu sensacyjnego. Napady na bank, życie z wyrokiem śmierci, ucieczka z łapanki, wykonywanie wyroków na zdrajcach - to tylko niektóre z epizodów z barwnego życia autora. Książka, co  jest   ewenementem, wyszła na Zachodzie sfinansowana przez samych czytelników!

Wacław Zagórski, pseudonim "Lech Grzybowski" - dziennikarz, żołnierz Armii Krajowej. W trakcie Powstania Warszawskiego - dowódca batalionu Lech Grzybowski w Zgrupowaniu "Chrobry II".

W roku 1957 Zagórski opublikował wspomnienia "Wicher Wolności. Dziennik powstańca", które przetłumaczone na angielski ukazały się w trzech wydaniach. W 1971 roku wydał kolejny tom wspomnień "Wolność w niewoli". Za całokształt twórczości otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie oraz nagrodę literacką Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego. W 1973 roku został uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za ratowanie Żydów w czasie okupacji niemieckiej.

"Wicher wolności" - niezwykłe powstańcze wspomnienia >>>

Oba tomy wspomnień Wacława Zagórskiego ukazały się niedawno za pośrednictwem wydawnictwa Finna.

/

man, polskieradio.pl