Historia

Filip de Girard - genialny Francuz, który związał się z Polską

Ostatnia aktualizacja: 26.08.2024 05:40
- Brakowało mu kogoś, kogo w terminologii dzisiejszej nazwalibyśmy menedżerem, osoby, która potrafiłby przekształcić jego umiejętności w fortunę – mówił o wybitnym wynalazcy historyk, dr Jerzy Naziębło. Mimo to, de Girard na stałe wpisał się w historię Polski - jego nazwisko uwieczniono w nazwie Żyrardów.
Fragment portretu Philippea de Girarda na tle wnętrza przędzalni
Fragment portretu Philippe'a de Girarda na tle wnętrza przędzalniFoto: Polskie Radio/grafika na podstawie zasobów domeny publicznej

26 sierpnia 1845 zmarł Filip de Girard, autor co najmniej trzydziestu wynalazków, pionier przemysłu włókienniczego na ziemiach polskich, pierwszy dyrektor fabryki na Marymoncie, przeniesionej do Rudy Guzowskiej, obecnego Żyrardowa.


Posłuchaj
18:31 widnokrąg_ galeria polskich inżynierów].mp3 Audycja Krystyny Mar z cyklu "Widnokrąg.Galeria Polskich Inżynierów". Sylwetkę Filipa de Girarda przedstawiają inż. Jerzy Jasiuk i dr Jerzy Naziębło(17.01.1995)

 

Zbyt genialne, by było prawdziwe

Przędzarka
Na zdjęciu: Przędzarka Girarda, źr. Wikimedia Commons/dp

Karierę konstruktora wynalazcy rozpoczął już w wieku 14 lat, konstruując swoją pierwszą turbinę wodną. Mało brakowało, aby rok później - w 1810 roku - młody geniusz został milionerem. De Girard za namową ojca przystąpił do konkursu na maszynę, dzięki której napoleońska Francja zdoła się uniezależnić od importowanej z wrogiej Wielkiej Brytanii bawełny.

- Zamknął się ponoć w pokoju z kłębkiem nici, źdźbłami lnu, wodą i szkłem powiększającym. Ponoć nie wychodził prawie z pokoju i po miesiącu zgłosił maszynę do opatentowania - twierdził inż. Jerzy Jasiuk, były dyrektor warszawskiego Muzeum Techniki w audycji Krystyny Mar z cyklu "Widnokrąg. Galeria Polskich Inżynierów". - Wysokie gremium oceniające te wynalazki doszło do przekonania, że w tak krótkim czasie opracowanie czegoś dobrego jest w ogóle niemożliwe.

Pechowiec innowator

Termin został przedłużony do 3 lat. Niestety, w tym czasie Napoleon stracił władzę i nagrody w wysokości miliona franków nigdy nie przyznano. Pech prześladował Girarda całe życie: zakładał kolejne fabryki, które jedna po drugiej upadały. Francuza można nazwać prekursorem idei innowacyjności technologicznej w biznesie, ale nie miał przy tym pojęcia o zarządzaniu kapitałem. Wśród jego wynalazków należy wymienić m.in. turbinę wodną, kondensator elektryczny, a nawet machinę do rozwiązywania równań.

- Angażował duże środki w badania. Nagle okazywało się, że wynalazek jest świetny, ale brakuje już pieniędzy na to, żeby go zastosować - wyjaśniał dr Jerzy Naziębło, historyk, były dyrektor Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie.

W Królestwie Polskim

Franciszek
Na zdjeciu: Franciszek Drucki-Lubecki pędzla Marie Eugénie'a Gomiera, źr. Wikipedia Commons/dp

W 1825 roku trafił do Królestwa Polskiego. Obecność na ziemiach polskich Girarda zawdzięczamy księciu Franciszkowi Druckiemu-Lubeckiemu, ministrowi skarbu Kongresówki. - On się o to postarał, bo wiedział, co oznacza dobry fachowiec. Nie zawiódł się zresztą - mówił inż. Jerzy Jasiuk.

De Girard najpierw pełnił funkcję głównego mechanika, później - doradcy Banku Polskiego (po 1830 roku instytucja przejęła kontrolę nad przemysłem na ziemiach polskich), gdzie zajmował się zamówieniami maszyn dla fabryk. Włączył się też w sprawę polską: podczas powstania listopadowego opracował technikę produkcji kolb do karabinów. Jednak największym osiągnięciem zmarłego 26 sierpnia 1845 roku inżyniera była żyrardowska fabryka.

- Na przełomie XIX i XX wieku fabryka w Żyrardowie stała się największą w tej branży w Europie, zatrudniała 9 tys. pracowników - mówił dr Jerzy Naziębło.

Filip de Girard był konstruktorem nie tylko maszyn przemysłowych. Zasłużył się też w historii muzyki. Jak? Posłuchaj audycji "Widnokrąg. Galeria Polskich Inżynierów".

bm

Czytaj także

Kolej na Kasprowy Wierch - wyczyn Polaków

Ostatnia aktualizacja: 15.03.2021 05:45
- To było przedsięwzięcie bardzo ryzykowne. Przecież kolejka zbudowana jest na skałach. Trzeba było je wyłupać, przygotować podłoże dla podpór, zacementować - mówił o budowie kolejki na Kasprowy Wierch Janusz Sankowski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ignacy Łukasiewicz. Twórca przemysłu naftowego

Ostatnia aktualizacja: 30.03.2024 05:46
30 marca 1853 w oknie wystawowym apteki "Pod Złotą Gwiazdą" we Lwowie zapłonęła pierwsza na świecie lampa naftowa. Jej głównym konstruktorem był farmaceuta Ignacy Łukasiewicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Thomas Alva Edison – człowiek, który opatentował współczesność

Ostatnia aktualizacja: 19.02.2021 05:50
Ten tytuł może wielu osobom wydawać się dziwny... ale wyobraźmy sobie samouka, z małej wsi w stanie Ohio (USA), który w samych Stanach Zjednoczonych posiadał 1093 patenty, a poza Stanami jeszcze więcej – 1239 (w sporej części pokrywających się). Nie ma dnia byśmy nie używali choćby jednego z jego wynalazków. Niektórzy uważają wręcz, że cała obecna nowoczesność jest jego dziełem – oczywiście rozwijanym przez wielu innych światłych naukowców, wynalazców, innowatorów. Fundamenty natomiast są Edisona.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Józef Bożek. Konstruktor prototypu samochodu

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2024 05:50
Był jednym z największych wynalazców w Europie na początku XIX wieku. Budował spektakularne maszyny napędzane energią pary, między innymi pojazd kołowy oraz łódź.
rozwiń zwiń