Historia

Dag Hammarskjöld - tragiczna śmierć sekretarza ONZ

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2016 06:00
55 lat temu, 18 września 1961 w katastrofie lotniczej w dżungli pod Ndola w Rodezji Północnej (dzisiejszej Zambii) zginął Dag Hammarskjöld, sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Audio
  • Audycja Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku" poświęcona postaci tragicznie zmarłego sekretarza ONZ. (PR, 15.06.1997)
  • Przemówienie pożegnalne Dag Hammarskjölda na lotnisku Okęcie po wyjeździe z Polski (30.06.1956)
Dag Hammarskjld, źr. Wikimedia Commonsdp
Dag Hammarskjöld, źr. Wikimedia Commons/dp

Sekretarz generalny udał się do Afryki, by pertraktować z Moise Czombem, prezydentem Katangi, która odłączyła się od Konga po tym, jak władzę w tej byłej kolonii belgijskiej przejął lewicujący Patrice Lumumba.

Kongo ogarnięte było wojną domową. Hammarskjöld wysłał tam siły pokojowe ONZ.

- Siły pokojowe zostały ostrzelane przez najemników Czombego. Polała się krew w związku z czym Hammarskjöld uznał, że sam tam pojedzie - mówiła w audycji skandynawistka Anna Marciniakówna.

Sekretarz generalny nigdy nie dotarł do celu. Nikt nie przeżył katastrofy lotniczej jego samolotu. Przez lata narosły różne teorie dotyczące przyczyn śmierci Hammarskjölda. Czy był to zamach? Błąd pilota? Czy może sekretarz chciał popełnić samobójstwo?

Posłuchaj audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku".

Hammarskjöld był szwedzkim dyplomatą i drugim sekretarzem generalnym ONZ. Pochodził z bardzo starej i zamożnej rodziny. Jego wybór na prestiżowe stanowisko nie był oczywisty.

- Można o nim mówić jak o typie czarnego konia. Był to człowiek młody i stosunkowo mało znany – mówiła Anna Marciniakówna. - Budził kontrowersje, im dłużej piastował funkcję sekretarza generalnego ONZ, tym były one głębsze.

Nowy sekretarz widział w ONZ opiekuna państw niezaangażowanych w zimną wojnę. Organizacja miała jego zdaniem sprawować pieczę nad zrzucającymi jarzmo kolonializmu państwami.

- Tylko ONZ, którego członkami są państwa afrykańskie i azjatyckie, może przerwać zaklęty krąg kolonializmu i postawić ich sprawy poza orbitą zimnej wojny - mówił sekretarz Dag Hammarskjöld.

To jego pomysłem było, żeby ONZ było zawsze obecne w miejscach konfliktu poprzez swoich wysłanników, specjalne komisje lub siły pokojowe.

Posłuchaj archiwalnego nagrania Polskiego Radia z 1956 roku z przemówieniem sekretarza ONZ w czasie wizyty w Polsce.

bm

Czytaj także

Nelson Mandela. Wszedł na trwałe do historii świata

Ostatnia aktualizacja: 18.07.2024 05:30
– Odnieśliśmy triumf w dążeniu do wskrzeszenia nadziei w piersiach milionów naszych współobywateli – mówił Mandela, obejmując stanowisko. 18 lipca 1918 roku urodził się Nelson Mandela. Pierwszy czarnoskóry prezydent RPA już za życia stał się legendą. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Somalia – nieudana misja ONZ

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2015 06:29
2 marca 1995 w Somalii zakończyła się operacja pokojowa ONZ UNOSOM II. Misja uwieczniona w filmie Ridleya Scotta "Helikopter w ogniu" była próbą stabilizacji sytuacji w pogrążonym w wojnie domowej kraju.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Janusz Waluś – polityczny morderca

Ostatnia aktualizacja: 10.04.2016 05:59
W głęboko podzielonym społeczeństwie RPA Janusz Waluś budzi skrajne emocje. Dla czarnej ludności jest on mordercą wielkiego przywódcy. Dla białych bohaterem, który próbował ratować kraj przed komunizmem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Masakra w Soweto – rzeź, która rozpoczęła upadek apartheidu

Ostatnia aktualizacja: 16.06.2017 06:00
- Powszechne oburzenie wywołała bestialska akcja sił policyjnych Republiki Południowej Afryki w miejscowości Soweto w pobliżu Johannesburga - relacjonowało Polskie Radio w 1976 roku.
rozwiń zwiń