700-lecie koronacji Władysława Łokietka. Konferencja i niezwykła wystawa
- Koronacja Władysława Łokietka otworzyła nową kartę w dziejach Polski - podkreślił dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie profesor Wojciech Fałkowski. - Po dwustu latach rozdrobnienia dzielnicowego, Władysław Łokietek najpierw scalił podstawowe ziemie korony, a później odbudował prawnie i faktycznie królestwo, przyjmując koronację. Odbudował terytorialnie, ideowo i politycznie Polskę. Dlatego świętujemy tak tę rocznicę. Polska zaistniała na mapie Europy jako niepodzielone, zjednoczone królestwo.
00:28 Fałkowski_Łokietek 1.mp3 - Rok przed koronacją zjazd w Sulejowie zgromadził bardzo liczne grono możnowładztwa i duchowieństwa, rycerstwa polskiego. Ono jednomyślnie poparło koronację królewską. Łokietek przez kilkanaście lat tworzył silne zaplecze polityczne wewnątrz kraju - mówił prof. Wojciech Falkowski. (PR, 20.01.2020)
Tytaniczny trud
- Łokietek był bez wątpienia postacią charyzmatyczną. Miał zwolenników, którzy szli za nim w ogień, porzucając swoje domy i majątki - mówił prof. Tomasz Jurek, który przybliżał podczas konferencji postać Łokietka.
00:26 Jurek Łokietek.mp3 - Łokietek był bez wątpienia postacią charyzmatyczną. Miał zwolenników, którzy szli za nim w ogień, porzucając swoje domy i majątki - mówił prof. Tomasz Jurek, który przybliżał podczas konferencji postać Łokietka. (IAR, 2020)
Władysław Łokietek rozpoczął starania o koronę swych przodków w 1314 roku. W ówczesnej stolicy papiestwa, Awinionie, roszczenia swego pana popierał arcybiskup gnieźnieński Borzysław. Zanim książę zdobył błogosławieństwo papieża, musiał pokonać opozycję wewnętrzną i zewnętrzną. W kraju niechętni koronacji byli ci możni, którzy obawiali się wzmocnienia władzy centralnej, a tym samym utraty wpływów.
- Na przeszkodzie do zjednoczenia stały animozje terytorialne, tożsamości poszczególnych dawnych księstw dzielnicowych, gdzie rycerstwo posiadało poczucie tożsamości lokalnej. To rodziło napięcia, które należało przełamać. Łokietek faktami dokonanymi pokazywał, że istnienie tego wspólnego królestwa się wszystkim opłaca - wyjaśniał uczestnik konferencji dr hab. Andrzej Marzec.
00:20 Marzec Łokietek problemy.mp3 - Na przeszkodzie do zjednoczenia stały animozje terytorialne, tożsamości poszczególnych dawnych księstw dzielnicowych, gdzie rycerstwo posiadało poczucie tożsamości lokalnej. To rodziło napięcia, które należało przełamać - wyjaśniał dr hab. Andrzej Marzec. (PR, 20.01,2020)
Łokietkowi sprzyjało szczęście. Władcy Wielkopolski oraz Małopolski nie mieli spadkobierców, a na Kujawach inowrocławskich rządzili bratankowie księcia, których udało mu się pozyskać.
Władysław postanowił nie oglądać się na Piastów śląskich oraz mazowieckich i zintensyfikować działania dyplomatyczne. W czerwcu 1318 roku, podczas zjazdu możnych i dostojników w Sulejowie opracowano program starań o koronę.
- Rok przed koronacją zjazd w Sulejowie zgromadził bardzo liczne grono możnowładztwa i duchowieństwa, rycerstwa polskiego. Ono jednomyślnie poparło koronację królewską. Łokietek przez kilkanaście lat tworzył silne zaplecze polityczne wewnątrz kraju. Musiał też zdusić ambicje bogatego mieszczaństwa, którego najważniejszym przejawem był bunt krakowskiego wójta Alberta - oceniał podczas konferencji prof. Wojciech Fałkowski.
Do Awinionu z supliką do papieża wysłano biskupa kujawskiego Gerwarda. Jego misja była wyjątkowo trudna, gdyż przeciw koronacji opowiadał się król Czech i sukcesor Przemyślidów Jan Luksemburski, powołujący się na prawa swych poprzedników do korony polskiej. Gerward przekonał jednak papieża do planów Łokietka.
Pieniądze i dyplomacja. Kulisy starań Władysława Łokietka o koronę
W 1319 roku Jan XXII wyraził zgodę na koronację. Ze względu na protest Czechów uczynił to w sposób zawoalowany. Uroczystość odbyła się 20 stycznia 1320 roku na Wawelu. Władysław otrzymał koronę z rąk arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława.
- Dzieło Łokietka stało się punktem wyjścia dla istnienia Królestwa Polskiego, a później Rzeczpospolitej, aż do rozbiorów - oceniał prof. Tomasz Jurek.
00:28 Jurek 2 Łokietek Punkt Wyjścia.mp3 - Dzieło Łokietka stało się punktem wyjścia dla istnienia Królestwa Polskiego, a później Rzeczpospolitej, aż do rozbiorów - oceniał prof. Tomasz Jurek. (PR, 20.01.2020)
bm/IAR/PAP
