Historia

Jane Campion – wirtuozeria objawiona w "Fortepianie"

Ostatnia aktualizacja: 30.04.2024 05:42
70 lat temu, 30 kwietnia 1954 roku, urodziła się Jane Campion, nowozelandzka reżyserka. W swojej twórczości filmowej skupia się na delikatności i uczuciowości, którą kobiety przekazują światu.
Reżyserka, Jane Campion
Reżyserka, Jane CampionFoto: FORUM/Armando Gallo

Wychowana przez twórczych rodziców - aktorkę i reżysera - Jane Campion studiowała antropologię i malarstwo. To ostatnie okazało się jednak dla niej niewystarczającym środkiem wyrazu i stąd jej zwrot w stronę filmu. Swój pierwszy obraz nakręciła w 1980 roku ("Tissues"), po czym poszła do szkoły filmowej w Sydney, podczas której zaczęła odnosić sukcesy swoimi krótkimi metrażami.

Mistrzowska gra

Do najbardziej znanych i nagradzanych dzieł reżyserki należy jej trzeci film fabularny, dramat psychologiczny "Fortepian" z 1993 roku, przedstawiający historię niemej pianistki (Holly Hunter), która w połowie XIX wieku wyjeżdża ze swoją córką i fortepianem do Nowej Zelandii, by tam poślubić nieznanego mężczyznę. Kobieta porozumiewa się językiem migowym (który tłumaczy jej córka), natomiast o wiele swobodniej wyraża się, grając.

To właśnie tytułowy instrument staje się osią sporu i kartą przetargową między oziębłym mężem, zamkniętą żoną i tym trzecim - zafascynowanym kobietą Bainesem (Harvey Keitel), jedynym, któremu zależy i udaje się nawiązać kontakt z pianistką.

Film Campion w bardzo wyrafinowany i wielopoziomowy sposób prezentuje problem braku porozumienia między ludźmi, samotności i nieumiejętności wyrażania swoich myśli i emocji. Poczucie wyobcowania bohaterki pogłębia otaczająca ją przestrzeń - dzika i nieucywilizowana Nowa Zelandia wraz ze swą przyrodą, oraz miejscowa, rdzenna ludność - nierozumiejący osadników (z wzajemnością) Maorysi.

Mówiąc o tym filmie, nie można pominąć także doskonałej muzyki Michaela Nymana oraz zdjęć Stuarta Dryburgha, choć to nie ci twórcy zostali najbardziej uhonorowani nagrodami. Wśród wielu wyróżnień Oscary otrzymały dwie główne aktorki: Holly Hunter i Anna Paquin (w roli córki) a reżyserka - Oscara za scenariusz oraz Złotą Palmę w Cannes.

Co było dalej?

Po "Fortepianie" Campion zekranizowała w 1996 roku powieść Henry'ego Jamesa "Portret damy" z udziałem Nicole Kidman i Johna Malkovicha oraz muzyką Wojciecha Kilara. Kolejna historia osadzona w XIX wieku o kobiecie próbującej się wyrwać z destrukcyjnej, przemocowej dominacji mężczyzny nie spotkała się niestety z uznaniem krytyki. Następnie powstały mniej znaczące filmy fabularne: "Święty dym" (1999), "Tatuaż" (2003) i "Jaśniejsza od gwiazd" (2009).

Serial kryminalny

Ważniejszą i ciekawszą produkcją w karierze Campion okazał się serial kryminalny "Tajemnice Laketop" (2013), powstały świeżo na fali rosnącej popularności tego gatunku.

 Ten serial jest zbudowany trochę na zasadzie antyschematu, jest to bardzo powolna narracja, liczy się w tym serialu bardzo nastrój, klimat, pewne napięcia psychologiczne  opowiadała reżyserka, Magdalena Łazarkiewicz w audycji Marty Strzeleckiej w Polskim Radiu.  Tematem tego serialu też jest tajemnica, jakieś niedopowiedzenie. To trochę nawiązuje do tradycji, jakie spełniał serial "Twin Peaks" i w ogóle to się mieście w nurcie twórczości Jane Campion  dodawała.

Posłuchaj
12:52 pop-poludnie.mp3 Reżyserka Magdalena Łazarkiewicz o swoich ulubionych serialach. Audycja Marty Strzeleckiej z cyklu "Pop-południe". (PR, 03.01.2014)

Jane Campion zaproponowała tu swoje ambitne, autorskie spojrzenie na serial kryminalny, dając coś więcej niż tylko trzymającą w napięciu historię. Zbudowała przede wszystkim silne i wielowymiarowe postaci oraz specyficzną atmosferę i cały świat tajemnicy, oraz niepewności wychodząc od myśli, że nie da się do końca poznać drugiego człowieka.

az

Czytaj także

Setka z Fellinim. Sto lat temu urodził się mistrz kreacyjnego kina

Ostatnia aktualizacja: 20.01.2020 05:55
W popularnej w Polsce książce pod tytułem "1001 Filmów, które musisz zobaczyć" znajduje się siedem filmów Federico Felliniego, co jest rekordem. Żaden inny reżyser nie może pochwalić się tak liczną reprezentacją swojej twórczości. Fellini otrzymał od Amerykańskiej Akademii Filmowej 4 Oscary za filmy: "La strada" (1954), "Noce Cabirii" (1957), "Osiem i pół" (1963) oraz "Amarcord" (1973), a także Oscara z całokształt twórczości.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Miloš Forman – piewca wolności

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2024 05:40
92 lata temu, 18 lutego 1932 roku, urodził się Miloš Forman, czeski reżyser filmowy. Forman należący do absolutnych gigantów światowego kina, autor takich filmów jak "Lot nad kukułczym gniazdem" czy "Amadeusz" był przede wszystkim piewcą wolności. Jednak na przestrzeni lat jego rozumienie tego pojęcia mocno ewoluowało.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Nóż w wodzie". Pierwsza polska nominacja do Oscara

Ostatnia aktualizacja: 09.09.2024 05:40
62 lata temu, 9 września 1962 roku, film "Nóż w wodzie" w reżyserii Romana Polańskiego otrzymał nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Janusz Kamiński - najważniejszy współpracownik Spielberga

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2024 05:40
27 czerwca 1959 roku w Ziębicach koło Wrocławia urodził się znany operator filmowy i reżyser, Janusz Kamiński. Od ponad 25 lat jest najważniejszym współtwórcą kinowych hitów Stevena Spielberga.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Oliver Stone. Reżyser - polityk

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2024 05:35
78 lat temu, 15 września 1946 roku, urodził się w Nowym Jorku wybitny amerykański scenarzysta, producent i reżyser filmowy, Oliver Stone. Uważany jest za artystę tworzącego kino społecznie zaangażowane i wprost polityczne, przy czym nie kryje on przed widownią swoich zdecydowanych lewicowych poglądów. 
rozwiń zwiń