Historia

Francisco Pizarro i podbój państwa Inków

Ostatnia aktualizacja: 06.01.2024 05:40
Francisco Pizarro dzięki sprytowi, chorobom i indiańskim wojnom domowym doprowadził do upadku imperium Inków. W czasie prowadzonych działań kolonizatorskich, 6 stycznia 1535 roku, w święto Trzech Króli, słynny konkwistador założył miasto Lima. Dzisiejsza stolica Peru stała się grobem dla Pizarra, który zginął w niej podczas bratobójczych walk o władzę.
Francisco Pizarro. XIX-wieczny portret autorstwa Amable-Paula Coutana. Pizarro założył miasto Lima i był odpowiedzialny za podbój imperium Inków
Francisco Pizarro. XIX-wieczny portret autorstwa Amable-Paula Coutana. Pizarro założył miasto Lima i był odpowiedzialny za podbój imperium InkówFoto: Wikimedia commons/public domain

489 lat temu, w trakcie podboju imperium Inków przez Hiszpanów Francisco Pizarro założył miasto Lima. Miejscowość położona nad Pacyfikiem pierwotnie nosiła nazwę Ciudad de Los Reyes czyli Miasto Królów i stanowiła bazę wypadową dla hiszpańskich konkwistadorów.

Kilka lat później Lima stała się stolicą podległego Hiszpanii Wicekrólestwa Peru, na czele którego stał wicekról. Nie został nim jednak Francisco Pizarro, człowiek odpowiedzialny za podbój tych ziem. Konkwistador zginął wcześniej podczas walk o władzę między kolonizatorami. 

Gwałcić, palić i rabować... jak w Europie

Pierwsi Hiszpanie dotarli do państwa kontrolowanego przez Inków pod koniec trzeciej dekady XVI wieku. Podbój indiańskich plemion przez konkwistadorów w powszechnej świadomości kojarzy się z niezwykłą brutalnością, jakiej dopuszczali się bezduszni Europejczycy. W rzeczywistości metody działań Hiszpanów w Ameryce Południowej nie różniły się od tego, czego stale doświadczali mieszkańcy Starego Kontynentu.


Posłuchaj
53:33 koniec cywilizacji i kultury inków___953_09_ii_tr_0-0_cbbace3f[00].mp3 O rozwoju i upadku imperium Inków opowiada archeolog, prof. Mariusz Ziółkowski. Audycja "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" prowadzona przez Hannę Marię Gizę (PR, 14.11.2009)

 

- Hiszpanie zachowywali się w Ameryce tak samo, jak w tym samym czasie i nieco później na przykład na terenie Niderlandów. Można powiedzieć, że to, co robili wśród Inków, było pewnym standardem zachowania armii hiszpańskiej. Z drugiej strony jest rzeczą oczywistą, że przybyli tam, żeby podbijać i grabić - mówił w audycji Polskiego Radia prof. Mariusz Ziółkowski, archeolog.

Czytaj także:

Hernán Cortés – zdobywca ziem i dusz

Machu Picchu. Najbardziej tajemnicze miasto świata

Współpraca z najeźdźcami

Sam podbój imperium Inków nie przebiegał jednak w sposób jednoznaczny i nie polegał na wyżynaniu niewinnych i bezbronnych tubylców. Kilkuset Hiszpanów, którzy pierwotnie dotarli do zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej, nie byłoby w stanie podporządkować sobie kraju, liczącego ponad 10 milionów ludzi. Pomogły im choroby przywiezione z Europy, na które mieszkańcy Ameryki nie byli uodpornieni oraz wewnętrzne spory w imperium. Z konkwistadorami chętnie współpracowały podbite przez Inków plemiona. 

- Sami Inkowie stanowili kilka procent społeczeństwa tego państwa. Pozostała część poddanych to były plemiona w ten czy inny sposób włączone do imperium i w różnym stopniu zależało im na tym, żeby pozostać poddanymi Inki - mówił gość "Klubu ludzi ciekawych wszystkiego". 

Hiszpanie, w momencie przybycia do Ameryki Południowej, błyskawicznie znaleźli sojuszników, którzy liczyli na pomoc konkwistadorów w wyzwoleniu od Inków. 

- Plemię Kañari z dzisiejszego Ekwadoru, których inkaski władca Atahualpa zdziesiątkował, byli najwierniejszymi sługami Hiszpanów przez cały okres kolonialny - dodał archeolog. 

Po pomoc do Pizarra i jego ludzi zwracał się także wspomniany Atahualpa oraz opozycyjnie nastawieni do władcy inkascy arystokraci.  

- Atahualpa, który został później schwytany i zamordowany, przez osiem miesięcy instrumentalnie wykorzystywał Hiszpanów do swoich celów. Natomiast sama śmierć władcy jest przede wszystkim wynikiem inkaskiej intrygi, zaplanowanej przez jego wrogów - wyjaśniał prof. Mariusz Ziółkowski. 

Inkaskie wojny domowe zwyciężają Hiszpanie

W 1532 roku Pizarro nawiązał współpracę z Manco Inką, nastawionym opozycyjnie do Atahualpy. Sojusz doprowadził do śmierci inkaskiego władcy i zdobycia przez połączone siły 15 listopada 1533 roku stolicy imperium Cuzco.  

- Pizarro i Manco Inka weszli do okupowanego przez resztki sił Atahualpy Cuzco. Miejscowa arystokracja inkaska, której udało się przeżyć czystki dokonane przez armię Atahualpy, traktowała ich jak wyzwolicieli - mówił gość radiowej audycji. 

Owocna współpraca Manco Inki z Pizarrem trwała ponad dwa lata. Dopiero uświadomienie sobie, że chciwość Hiszpanów, których przybywało coraz więcej, nie ma żadnych granic, inkaski władca zerwał sojusz z przybyszami. W 1534 roku Manco Inka wszczął powstanie przeciw konkwistadorom, ale jego plany zdobycia Cuzco zajętego przez Hiszpanów, spełzły na niczym.  

- Nie udało mu się zdobyć miasta między innymi dlatego, że około 200 Hiszpanów, którzy stanowili załogę, wsparło kilka, jeśli nie kilkanaście tysięcy inkaskich żołnierzy podległych rodom przeciwnym Manco Ince - wyjaśniał naukowiec w radiowej audycji.  

***

Ziemie imperium inkaskiego, rozciągające się na powierzchni ponad miliona kilometrów kwadratowych, obejmujące tereny dzisiejszego Peru i Ekwadoru, części Boliwii, Kolumbii Chile i Argentyny zostały podbite przez Hiszpanów w kolejnych dziesięcioleciach. Francisco Pizarro, który brał udział w licznych inkaskich wojnach domowych, sam zginął z rąk swoich rodaków podczas walk o władzę w 1541 roku. Słynny konkwistador poległ w założonej przez siebie Limie.

th

Czytaj także

504 lata temu wyruszyła wyprawa Magellana

Ostatnia aktualizacja: 20.09.2023 05:00
Zamorskie wyprawy Europejczyków osiągnęły swoje apogeum na przełomie XV i XVI wieku. Żeglarze hiszpańscy i portugalscy opanowali cały świat. W gronie tych, którzy wypłynęli na podbój mórz i oceanów znalazł się Ferdynand Magellan.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Machu Picchu. Najbardziej tajemnicze miasto świata

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2023 05:35
Fascynująca siedziba Inków ukryta była przez wieki w górach Peru. Rezultaty jednej z peruwiańskich wypraw amerykańskiego profesora Hirama Binghama, zaskoczyły nie tylko odkrywcę, ale też cały świat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Hernán Cortés – zdobywca ziem i dusz

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2020 05:30
Hiszpański zdobywca Meksyku swoje rządy zaprowadzał krwią, ziemią i ogniem. Po podbiciu imperium Azteków napełnił całą komnatę złotem, ale zmarł w nędzy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Grób pod podłogą. Wyjątkowe znalezisko w Peru

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2022 05:27
W Limie, stolicy Peru, archeolodzy odnaleźli grób liczący ponad 500 lat. Znajduje się on pod jednym z domów w centrum miasta. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Simón Bolívar. Pięć ciekawostek o życiu i śmierci bohatera Ameryki Południowej

Ostatnia aktualizacja: 06.07.2022 05:50
W ostatnim czasie postać Simóna Bolívara zyskała w naszym kraju na popularności za sprawą serialu poświęconemu wenezuelskiemu bohaterowi, który emituje Telewizja Polska. Jakim człowiekiem był Bolívar? Z czego był znany? Co z walką o wolność Wenezueli mieli wspólnego Polacy? Przedstawiamy Państwu pięć ciekawostek o wyzwolicielu Ameryki Południowej.
rozwiń zwiń