Historia

17 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 17.04.2011 00:00
Początek inwazji w Zatoce Świń.

1774 - Urodził się Friedrich Koenig, niemiecki drukarz i wynalazca, twórca płaskiej maszyny drukarskiej, która zwiększyła wydajność z 300 do 16000 odbitek na godzinę. Współzałożyciel pierwszej w Niemczech, istniejącej do dziś, fabryki maszyn drukarskich König & Bauer AG. Zmarł 17 stycznia 1833 roku.  
1790 - Zmarł Benjamin Franklin, amerykański polityk, fizyk, pisarz, wynalazca. Opatentował kilka wynalazków, w tym piorunochron, fotel bujany, okulary dwuogniskowe oraz organy kieliszkowe. Odkrył także i opisał prąd zatokowy Golfsztrom. Ku jego czci jednostkę ładunku elektrycznego w układzie CGS nazwano "franklinem". Był jednym z twórców Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, dążył do zniesienia niewolnictwa. W latach 1776-1785 ambasador we Francji. Pokojowy traktat z 1783 roku, zawarty przez niego z pokonaną Anglią, jest uważany za jeden z największych triumfów amerykańskiej dyplomacji. Urodził się 17 stycznia 1706 roku.
1794 - W stolicy Polski wybuchło powstanie, nazwane Insurekcją Warszawską. W walkach z wojskami rosyjskimi, które trwały do 18 kwietnia, sławę przywódcy ludu warszawskiego zdobył jeden ze współorganizatorów spisku - Jan Kiliński.
1796 - Urodził się Stanisław Jachowicz, poeta, pedagog, dziennikarz, od 1830 roku wydawca "Dziennika dla Dzieci", w latach 40. XIX wieku współtwórca ochronek dla warszawskiej biedoty połączonych z nauką rzemiosła, autor bajek i około 800 wierszowanych utworów dla dzieci między innymi "Pan kotek był chory". Zmarł 24 grudnia 1857 roku. 215 rocznica
1863 - Zmarł Karol Kosicki, narodowy działacz górnośląski, publicysta, wydawca "Poradnika dla ludu Górnośląskiego".
1885 - Urodziła się Karen Blixen, duńska pisarka, znana głównie ze wspomnień o swoim życiu w Kenii wydanych jako "Pożegnanie z Afryką”, również autorka zbioru opowiadań "Siedem fantastycznych opowieści”. (zm. 07.09.1962)  
1888 - Urodził się Józef Retinger, polityk, historyk literatury, publicysta, do 1943 roku współpracownik generała Władysława Sikorskiego. Autor prac "Polacy w cywilizacjach świata do końca XIX wieku”, "Polacy w cywilizacjach zagranicznych”. Zmarł 12 kwietnia 1960 roku.
1895 - Urodził się Tadeusz Cieślewski, malarz, grafik preferujący technikę drzeworytu i tematykę symboliczno - fantastyczną, twórca cyklu "Warszawa fantastyczna”, i "Zamość”. Był założycielem ugrupowania artystycznego "Ryt” działającego w latach 1925-1939 w Warszawie. (zm. 08.1944)    
1912 - Urodziła się Marta Eggerth, węgierska śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury. Występowała na scenach operetkowych Budapesztu, Wiednia, Hamburga, Berlina. Grała w filmach muzycznych "Księżniczka czardasza", "Był raz walc", "Niedokończona symfonia". W latach 1930-1936 była gwiazdą w 40. produkcjach filmowych. Od 1943 roku - gwiazdą musicali na nowojorskim Brodwayu, gdzie 2000 razy zagrała główną rolę w "Wesołej wdówce".
1919 - Obrady Kongresu Nauczycielstwa w Warszawie, w których po raz pierwszy uczestniczyli nauczyciele ze wszystkich zaborów. Obradom przewodniczył poeta Jan Kasprowicz.  
1921 - Urodziła się Iga Mayer-Karaczewska, aktorka, pedagog. Występowała między innymi w sztukach teatralnych "Krzesła", "Król umiera, czyli ceremonie" i filmach: "Człowiek z M-3", "Diabeł". Zmarła 28 stycznia 2001 roku. 90 rocznica
1923 - Urodził się Lindsay Anderson, brytyjski reżyser filmowy, twórca "The Sporting Life”, "O Lucky Man”, "Britannia Hospital”. Zmarł 30 sierpnia 1994 roku.
1925 - Urodził się Stefan Treugutt, krytyk teatralny, edytor, historyk literatury polskiej, znawca twórczości Juliusza Słowackiego. Był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. W latach 60. popularna osobowość telewizyjna - autor zwięzłych i treściwych wprowadzeń do spektakli Teatru Telewizji, które ze swadą wygłaszał na żywo. Sekcja Polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych ustanowiła nagrodę  im. Stefana Treugutta przyznawaną twórcom Teatru Telewizji. (zm. 08.07.1991)
1927 - Rozgłośnia Krakowska Polskiego Radia pierwszy raz transmitowała hejnał z wieży Kościoła Mariackiego.
1938 - W bazylice św. Piotra w Rzymie odbyła się kanonizacja błogosławionego Andrzeja Boboli, jezuity i męczennika, od 1992 roku patrona Warszawy.  
1943 - Zginął Isoroku Yamamoto, japoński admirał, jeden z najskuteczniejszych dowódców marynarki japońskiej, uważany za znakomitego stratega. Był autorem japońskiego planu ataku na Pearl  Harbor, dowódcą w bitwie o Midway w 1942 roku.
1946 - Święto narodowe Syrii. Rocznica proklamowania niepodległości. 65 rocznica
1948 - W Paryżu 16 państw uczestniczących w planie Marshalla, w celu koordynacji jego funkcjonowania, utworzyło Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEWG).
1952 - Urodził się Robert Gliński, reżyser filmowy, twórca filmów "Niedzielne igraszki", "Rośliny trujące", "Łabędzi śpiew", "Cześć Tereska" oraz filmów dokumentalnych i spektakli w teatrze telewizji.
1955 - Urodził się Jan Borysewicz, muzyk, lider, kompozytor i gitarzysta zespołu rockowego Lady Pank, także autor tekstów piosenek. Nagrywał z własnym zespołem oraz z innymi wykonawcami. Wydał również cztery płyty solowe: "Królowa ciszy”, "Wojna w mieście”, "Moja wolność” i "Miya”.  
1956 - W Warszawie został otwarty satyryczny Teatr Buffo. 55 rocznica
1959 - Urodził się Sean Bean, brytyjski aktor teatralny i filmowy, znany z ról w filmach "Czas patriotów”, "Golden Eye”, "Władca Pierścieni”, "Burzliwy poniedziałek”, "Skarb narodów”, "Plan lotu”.
1960 - Urodził się Jarosław Żamojda, operator, scenarzysta i reżyser filmowy, autor między innymi filmów: "Młode wilki”, "6 dni strusia”, "RH+”, "Skorumpowani”, realizator zdjęć do filmów: "Cwał”, "Pożegnanie jesieni”, "Obywatel świata”, "Nie kłam, kochanie”. 

1961 - Inwazja uzbrojonych i wspieranych przez CIA sił uchodźców kubańskich w Zatoce Świń. Po trzech dniach walk wojska Fidela Castro odniosły zwycięstwo, pokonując Brygadę 2506 - formację stworzoną przez Amerykanów z kubańskich emigrantów.  50 rocznica

1965 - W Waszyngtonie odbyła się pierwsza, 15-tysięczna demonstracja młodzieży przeciwko zaangażowaniu się Stanów Zjednoczonych w wojnę w Wietnamie.
1965 - Zmarł Edward Victor Appleton, brytyjski fizyk, profesor fizyki na Uniwersytecie Londyńskim i filozofii w Cambridge. W 1947 roku otrzymał nagrodę Nobla za badania właściwości górnych warstw atmosfery, a w szczególności za odkrycie jonosfery co przyczyniło się do opracowania radaru.   
1970 - Urodził się Jacek Borcuch, aktor, reżyser, scenarzysta, muzyk, członek zespołu "Psychical Love”. Zagrał w filmach: "Ile waży koń trojański?”, "Samotność w sieci”, "Dług”.
1981 - Zmarł Ludwik Sempoliński, aktor, piosenkarz estradowy i pedagog. Był interpretatorem piosenek kabaretowych: "Tomasz,ach Tomasz", "W ogródku Eldorado", "Ten wąsik". Do najważniejszych ról teatralnych należą: Mazurkiewicz w "Żołnierzu królowej Madagaskaru", Papkin w "Zemście", Fikalski w "Domu otwartym". Zagrał także w wielu filmach. Wykładał w warszawskiej PWST. Urodził się 18 sierpnia 1899 roku.     30 rocznica
1994 - Zmarł Robert Sperry, amerykański neuropsycholog, pionier badań funkcji mózgu związanych z procesem widzenia, laureat nagrody Nobla w 1981 roku w dziedzinie medycyny. Urodził się 20 sierpnia 1913 roku.  
1996 - Zmarł Jose Luis Lopez Aranguren, hiszpański myśliciel, filozof i eseista, wybitny przedstawiciel hiszpańskich nauk społecznych. Urodził się 9 czerwca 1909 roku. 5 rocznica
1996 - Trybunał Konstytucyjny, po raz pierwszy od 1929 r. rozpoczął rozprawę; na ławie oskarżonych  siadło 4 ministrów z rządów M. Rakowskiego i T. Mazowieckiego z tzw. afery alkoholowej. 15 rocznica
1997 - Zmarł Chaim Herzog, izraelski historyk, dyplomata, prezydent Izraela w latach 1983-93.
1998 - Zmarła Linda McCartney, żona eks-Beatlesa Paula McCartneya.
2003 - Papież Jan Paweł II wydał swą ostatnią encyklikę - "Ecclesia de Eucharystia”, która zawiera refleksję nad Eucharystią i nad tym, czym jest Eucharystia dla Kościoła i dla każdego chrześcijanina.




Czytaj także

16 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 16.04.2011 00:00
Urodził się Joseph Ratzinger - papież Benedykt XVI.
rozwiń zwiń