Historia

2 maja

Ostatnia aktualizacja: 02.05.2011 00:00
Wybuch III powstania śląskiego.

1437 - Urodził się Kallimach, właściwe nazwisko Filippo Buonaccorsi, włoski humanista, poeta, pisarz polityczny, historyk i dyplomata. Od 1470 roku przebywał w Polsce na dworze arcybiskupa lwowskiego Grzegorza z Sanoka. Był nauczycielem synów Kazimierza Jagiellończyka. (zm. 01.11.1496)  
1519 - Zmarł Leonardo da Vinci, włoski malarz i rysownik, rzeźbiarz, architekt i urbanista, teoretyk sztuki i uczony, jeden z 3-ch wielkich twórców renesansu włoskiego, wszechstronny i genialny artysta. Działał we Florencji, Mediolanie, Rzymie i Bolonii. Jest autorem obrazów: "Mona Lisa", "Pokłon Trzech Króli", "Madonna wśród skał", "Święta Anna Samotrzecia", malowidła ściennego "Ostatnia wieczerza". Napisał "Traktat o malarstwie". (ur. 15.04.1452)
1729 - Urodziła się Katarzyna II Wielka, od 1762 roku cesarzowa Rosji (po śmierci męża cara Piotra III). Jej zasługą było wzmocnienie Rosji, utrwalenie w niej porządku feudalnego oraz kolonizacja terenów zauralskich. W polityce zagranicznej prowadziła politykę ekspansji - pokonała Turcję i przyczyniła się do rozbioru Rzeczypospolitej oraz likwidacji jej jako państwa. Przez zachodnich filozofów była podziwiana za mądrość, umiłowanie wiedzy i sprzyjanie oświeceniu - przez długie lata prowadziła między innymi korespondencję z Wolterem. (zm. 17.11.1796)
1800 - Brytyjski uczony William Nicholson przeprowadził udaną próbę rozkładu wody, pod wpływem prądu elektrycznego, na tlen i wodór.    
1826 - Zmarł Antoni Malczewski, poeta, jeden z pierwszych polskich alpinistów, w 1818 roku zdobył szczyt Aiguille du Midi w masywie Mont Blanc, autor pierwszej powieści poetyckiej "Maria". (ur. 3.06.1793) 185 rocznica
1846 - Urodził się Zygmunt Noskowski, kompozytor, pedagog, dyrygent i krytyk muzyczny. Przez 22 lata był przewodniczącym Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Pisał recenzje muzyczne dla Kuriera Warszawskiego. Nauczyciel między innymi Karola Szymanowskiego, Mieczysława Karłowicza, Apolinarego Szelity. Autor podręczników muzycznych między innymi "Śpiewnika dla dzieci” z piosenkami do słów Marii Konopnickiej. (zm. 23.07.1909) 165 rocznica
1857 - Zmarł Louis Alfred de Musset, francuski poeta, dramatopisarz, autor między innymi liryków miłosnych "Les nuites", powieści "Spowiedź dziecięcia wieku" oraz dramatów "Lorenzaccio" i "Nie igra się z miłością". Urodził się w 1810 roku.  
1859 - Urodził się Jerome Klapka Jerome, angielski pisarz i dramaturg, znany z książek humorystycznych "Trzech panów w łódce nie licząc psa" i "Z rozmyślań próżniaka”. (zm. 14.06.1927)
1860 - Urodził się Theodor Herzl, austro-węgierski dziennikarz żydowskiego pochodzenia, twórca i główny ideolog syjonizmu, w sierpniu 1897 roku z jego inicjatywy powstała Światowa Organizacja Syjonistyczna w celu organizacji i wsparcia akcji osiedleńczej Żydów w Palestynie. (zm. 03.07.1904)
1864 - Zmarł Giacomo Meyerberre, francuski kompozytor niemieckiego pochodzenia, uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców francuskiej opery romantycznej: "Robert Diabeł”, "Hugenoci”, "Prorok”, "Afrykanka”. (ur. 05.09.1791)
1881 - Zmarła Henryka Pustowójtówna, działaczka patriotyczna, czynna w okresie manifestacji patriotycznych w Lublinie, w 1961 roku zesłana na Syberię, zbiegła za granicę, w powstaniu styczniowym adiutant Mariana Langiewicza, po upadku powstania, na emigracji we Francji. (ur. 26.07.1838) 130 rocznica
1883 - W krakowskim "Czasie” i warszawskim "Słowie” rozpoczęto druk powieści Henryka Sienkiewicza "Ogniem i mieczem”.
1885 - W Poznaniu utworzono Towarzystwo Muzyczne imienia Henryka Wieniawskiego.
1902 - Urodził się Kazimierz Zarankiewicz, matematyk, profesor Politechniki Warszawskiej, autor prac z topologii, teorii grafów, teorii liczb. Był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. (zm. 05.09.1959)
1903 - Urodził się Beniamin Spock, amerykański pediatra i pedagog, propagator bezstresowego wychowywania dzieci, autor jednego z najpopularniejszych na świecie - a także w Polsce - poradników dla rodziców "Dziecko. Pielęgnowanie i wychowanie” (zm. 15.03.1998)
1916 - Urodził się Wacław Kowalski, aktor, grał między innymi w filmach: "Ewa chce spać”, "Przygoda na Mariensztacie”, "Gdzie jest generał”, "Lalka”. Największą sławę przyniosła mu rola Kazimierza Pawlaka w filmie "Sami swoi” i kontynuacjach: "Nie ma mocnych” i "Kochaj albo rzuć” oraz Ryszarda Popiołka  z serialu telewizyjnego "Dom”. (zm. 27.10.1990) 95 rocznica    

1921 - W wyniku niekorzystnych dla Polski rozstrzygnięć plebiscytu na Górnym Śląsku w nocy z 2 na 3 maja wybuchło III powstanie śląskie, zakończone w Błotnicy 25 czerwca podpisaniem przez powstańców i Komisję Międzysojuszniczą układu o wycofaniu z terenu plebiscytowego oddziałów polskich i niemieckich. Komisja podjęła korzystne dla Polski decyzje w sprawie Śląska - obszar przyznany Polsce powiększony został do ok. 1/3 spornego terytorium. Polsce przypadło 50% hutnictwa i 76% kopalń węgla. 90 rocznica

1931 - Urodził się Wiesław Wiśniewski, astronom, wieloletni pracownik naukowy Lunar and Planetary Laboratory w Tucson w Arizonie, jeden z pionierów nowych metod i technik badawczych, między innymi odkrył nadwyżkę promieniowania podczerwonego w galaktykach, opracował metodę fotometrii różnicowej małych planetoid, autor katalogów wielobarwnych jasności fotoelektrycznych gwiazd oraz ponad 120 publikacji naukowych. (zm. 28.02.1994) 80 rocznica
1936 - Urodził się Ryszard Winiarski, malarz i scenograf, jeden z czołowych przedstawicieli indeterminizmu w sztukach wizualnych w Polsce, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, twórca między innymi dekoracji do spektaklu "Medea” Eurypidesa w Teatrze Kameralnym w Warszawie. (zm. 14.12.2006) 75 rocznica
1936 - Urodził się Engelbert Humperdinck, właściwie Arnold George Dorsey, amerykański wokalista pochodzenia angielskiego, popularny w latach 60., 70. i 80., kiedy wykonywał sprzedające się w milionach egzemplarzy przeboje z romantycznymi piosenkami, z których najpopularniejsze to: "The Last Waltz”, "Quando, Quando, Quando”, "Portofino”. 75 rocznica
1939 - Urodziła się Ewa Białous, poetka, pisarka, autorka sztuk scenicznych, debiutowała jako autorka tekstów we wrocławskim teatrze "Kalambur", autorka zbiorów poezji "Niebo piekło” i "Jabłko” oraz powieści "Lustro”.
1940 - Z warszawskiego więzienia na Pawiaku Niemcy wywieźli pierwszy transport 1500 mężczyzn do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.      
1945 - Wojska radzieckie z udziałem 1 i 2 Armii Wojska Polskiego zdobyły Berlin.  
1945 - Zginął Martin Bormann, jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, generał SS, zginął prawdopodobnie wkrótce po ucieczce z bunkra Hitlera zabity przez radzieckich żołnierzy, był jedynym z przywódców Rzeszy, który zginął od nieprzyjacielskiego ognia. (ur. 17.06.1900)
1948 - Na IX Konferencji Panamerykańskiej w Bogocie powołano do życia Organizację Państw Amerykańskich (OPA).
1951 - Republika Federalna Niemiec przystąpiła do Rady Europy. 60 rocznica
1952 - W Warszawie rozpoczęto budowę Pałacu Kultury i Nauki - "daru dla narodu polskiego od narodu radzieckiego". Został oddany do użytku 22 lipca 1955 roku.
1954 - Warszawski Studencki Teatr Satyryków - STS zainaugurował działalność przedstawieniem "To idzie młodość". Członkami STS byli twórcy, którzy odegrali później ważną rolę w polskiej kulturze, między innymi: Jarosław Abramow-Newerly, Agnieszka Osiecka, Wojciech Młynarski i Stanisław Tym. W 1969 roku STS został upaństwowiony i połączony w 1972 roku z warszawskim Teatrem Rozmaitości. Działał do marca 1975 roku.   
1961 - Zmarł Wojciech Bąk, pisarz, poeta, autor zbiorów wierszy "Syn ziemi", "Zwycięstwo jesienne", szkiców "O Bogu-człowieku i apostołach", dramatów "Sługa Don Kichota", "Święty Franciszek". (ur. 23.04.1907) 50 rocznica
1964 - Zmarła Nancy Astor, pierwsza kobieta, która w 1919 roku zasiadła w Izbie Gmin brytyjskiego parlamentu. (ur. 19.05.1879)
1979 - Zmarł Giulio Natta, włoski chemik, profesor na Uniwersytecie w Padwie. Prowadził badania nad syntezą ciśnieniową alkoholi, polimeryzacją węglowodorów i kauczukiem. W 1963 roku otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za prace dotyczące stereochemii polimerów. (ur. 26.02.1903)
1990 - Prezydent RFN Richard von Weizsacker podczas pierwszej w historii wizyty w Polsce, zadeklarował uznanie przez zjednoczone Niemcy nienaruszalności polskich granic.      
1992 - Zmarł profesor Stefan Kieniewicz, historyk, warsawianista, wybitny specjalista w zakresie historii powszechnej, wychowawca kilku pokoleń polskich historyków. Napisał między innymi "Historię Polski 1795 -1918" i "Powstanie Styczniowe". (ur. 1907)
1997 - Zmarł John Eccles, psycholog brytyjski. W 1963 roku został laureatem nagrody Nobla w dziedzinie medycyny. (ur. 27.01.1903)
1999 - Papież Jan Paweł II beatyfikował Ojca Pio, włoskiego kapucyna.
1999 - Zmarł Włodzimierz Sokorski, pisarz, publicysta, działacz polityczny, członek PPS-Lewicy, a od 1931 roku - Komunistycznej Partii Polski, wieloletni przewodniczący Komitetu do Spraw Radia i Telewizji, współtwórca Programu III Polskiego Radia, autor powieści: "Zostać sobą”, "Polacy pod Lenino", "Czas, który nie mija” oraz "Tamte lata". (ur. 02.07.1908)
1999 - Zmarł Oliver Reed, brytyjski aktor znany między innymi z filmów: "Czterej muszkieterowie", "Trzej muszkieterowie”, "Okup", "Książę i żebrak", "Przygody barona Munchausena", "Gladiator”. (ur. 13.02.1938)
2003 - Zmarła Sofia Błaga Dymitrowa, bułgarska pisarka, poetka i tłumaczka literatury polskiej, autorka jedynego pełnego tłumaczenia na bułgarski "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. (ur. 02.01.1922)   
2005 - Zmarł Lew Leon Bukowiecki, krytyk filmowy, dziennikarz, współtwórca tygodnika "Film”, autor recenzji filmowych w "Rzeczypospolitej” i "Wspomnień kinomana”. (ur. 09.08.1916)  
2005 - Zmarł Bob Hunter, Kanadyjczyk który był w 1971 roku jednym z założycieli Greenpeace. Pracował jako komentator problematyki ekologicznej dla kanadyjskich mediów. (ur. 13.10.1941)
2006 - W Warszawie powołano Muzeum Historii Polski. 5 rocznica  
2008 - Zmarł Wojciech Dzieduszycki, hrabia, artysta operowy i kabaretowy, recenzent muzyczny i teatralny. W 1952 roku założył we Wrocławiu kabaret "Dymek z papierosa”. Był wieloletnim współpracownikiem miesięcznika "Odra”. (ur. 05.06.1912)
2008 - Birmę nawiedził cyklon Nargis. W wyniku niszczycielskiego żywiołu trwającego dwa dni, zginęło ponad 28 000 osób, a ponad 33 000 uznano za zaginione.
2010 - Zmarła Lynn Rachel Redgrave, angielska aktorka, zagrała w filmach: "Wyznania zakupoholiczki”, "Piotruś Pan”, "Bezwarunkowa miłość”, "Układ prawie idealny”, "Bogowie i potwory”, w 2001 roku odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego. (ur. 08.03.1943)



Czytaj także

1 maja

Ostatnia aktualizacja: 01.05.2011 00:00
Koronacja i zaślubiny Anny Jagiellonki i Stefana Batorego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

3 maja

Ostatnia aktualizacja: 03.05.2011 00:00
Pokój w Oliwie zakończył potop szwedzki.
rozwiń zwiń