15 maja

Tramwaj elektryczny ma 130 lat.

1567 - Urodził się Claudio Monteverdi, włoski kompozytor, jeden z najważniejszych twórców w historii muzyki, który walnie przyczynił się do powstania stylu barokowego w muzyce: autor madrygałów, oper: "Orfeusz", "Arianna", "Koronacja Poppei". Zmarł 29 listopada 1643 roku.

1783 - Urodził się Jan Nepomucen Kurowski, popularyzator wiedzy rolniczej, pionier hodowli ziemniaka w Polsce, autor licznych prac o tematyce rolniczej.

1833 - Zmarł Edmund Kean, angielski aktor dramatyczny, największy tragik I połowy XIX wieku. Sławę przyniosły mu role szekspirowskie i postać Barabasza w "Żydzie maltańskim" Marlowe'a. Urodził się 4 listopada 1787 roku.

1845 - Urodził się Jan Czerski, geolog, paleontolog i geograf. Za udział w powstaniu styczniowym zesłany na Syberię. Dzięki pomocy geologa A. Czekanowskiego, również zesłańca, odbył studia i z ramienia Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego prowadził wiele wypraw badawczych we wschodniej Syberii. Oracował pierwszą mapę geologiczną wybrzeża Bajkału. Dla upamiętnienia jego wkładu w poznanie Syberii, jego nazwisko występuje w wielu nazwach geograficznych, np. Góry Czerskiego. Zmarł 25 czerwca 1892 roku.

1845 - Urodził się Ilja Miecznikow rosyjski zoolog i mikrobiolog, profesor uniwersytetu w Odessie. Odkrywca zjawiska fagocytozy, wysunął teorię, że odgrywa ona kluczową rolę w odporności. Laureat Nagrody Nobla z medycyny w 1908 roku. Zmarł 15 lipca 1916 roku.

1856 - Urodził się Frank Baum, amerykański pisarz, autor książek dla dzieci i twórca jednej z najpopularniejszych - "Czarnoksiężnik z Krainy Oz". Napisał łącznie 14 książek, których akcja toczy się w bajkowej Krainie Oz, na kanwie książki powstało wiele filmów fabularnych, animowanych i seriali. Zmarł 6 maja 1919 roku. 155 rocznica

1859 - Urodził się Pierre Curie, francuski fizyk, współtwórca nauki o promieniotwórczości. Wraz z żoną Marią Skłodowską odkrył rad i polon. Zginął pod kołami konnego tramwaju, w Paryżu, 19 kwietnia 1906 roku.

1868 - Pierwszy przekaz źródłowy o polskiej szkole w Stanach Zjednoczonych, założonej przez pierwszych osadników w miejscowości Panna Maria w Teksasie.

1877 - Powstało Stowarzyszenie Architektów Polskich.

1880 - Powstało wydawnictwo "Egmont", obecnie największy w Europie wydawca książek dla dzieci i młodzieży.

1881 - Urodził się Adam Jerzy Półtawski, grafik i typograf, wykładowca techniki graficznej na Kursach Księgarskich przy Wolnej Wszechnicy Polskiej. Specjalizował się w zdobnictwie książkowym, ekslibrisie i malarstwie miniaturowym, jest autorem kroju pisma Antykwa Polska zwanego obecnie Antykwą Półtawskiego. Zmarł 19 września 1952 roku. 130 rocznica

1881 - W niemieckim miasteczku Groß-Lichterfelde, obecnie dzielnica Berlina, powstała pierwsza, eksperymentalna linia tramwaju elektrycznego, której twórcą był Werner Siemens. 10 lat później w niemieckim Halle uruchomiono pierwszą regularną linię. 130 rocznica

1886 - Zmarła Emily Dickinson, amerykańska poetka, za życia nieznana, dopiero w 1955 roku ukazała się kompletna edycja jej poezji, co spowodowało, że uznano ją za najwybitniejszą poetkę amerykanską. Jej wiersze zawierają motywy łączące spostrzeżenia z życia domowego z egzystencjalnymi refleksjami, metafizyczne rozważania nad ostatecznym przeznaczeniem. Na język polski tłumaczyli je K. Iłłakowiczówna i S. Barańczak. 125 rocznica

1890 - Urodził się Ferdynand Goetel, prozaik, dramatopisarz i publicysta, prezes polskiego PEN-Clubu. Po 1945 roku osiadł w Anglii. Autor powieści: "Kar-Chat", "Serce lodów", "Kapitan Łuna", "Z dnia na dzień", dramatu "Samuel Zborowski". Zmarł 24 listopada 1960 roku.

1890 - Urodziła się Katherine Anne Porter, amerykańska pisarka, dziennikarka i eseistka. Jej utwory poruszają tematy mroczne, jak zdrada, śmierć i źródła zła w ludziach. Autorka powieści: "Hacjenda", "Kwitnące drzewo judaszowe", "Statek szaleńców". Zmarł 18 września 1980 roku.

1891 - Urodził się Michaił Bułhakow, pisarz rosyjski, autor "Mistrza i Małgorzaty" oraz "Białej gwardii". Do ważniejszych jego tytułów należą również: "Psie serce", "Fatalne jaja", "Zapiski na mankietach" oraz sztuki sceniczne - "Szkarłatna wyspa", "Zmowa świętoszków", "Ostatnie dni". Zmarł 10 marca 1940 roku.

1891 - Papież Leon XIII ogłosił encyklikę "Rerum novarum" należącą do najważniejszych dokumentów Kościoła katolickiego ostatniego stulecia - była ona analizą ówczesnych stosunków społeczno- ekonomicznych i pokazywała konkretne sposoby zaradzenia złu, wynikające z postaw etyki i moralności chrześcijańskiej. 120 rocznica

1905 - W Królestwie Polskim powołano Polską Macierz Szkolną - instytucję oświatową, której zadaniem było skoordynowanie i połączenie tajnych do tej pory prac oświatowych. Jej osiągnięciem było prowadzenie 681 szkół powszechnych, kursów dla analfabetów oraz uniwersytetów ludowych.

1906 - Urodził się Stanisław Turski, matematyk, wieloletni rektor Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac o równaniach różniczkowych oraz o analizie numerycznej i jej zastosowaniach, np. w teorii sprężystości. Zmarł w 1986 roku.

1906 - Urodził się Jan Baranowicz, poeta, pisarz, autor książek i sztuk scenicznych dla dzieci i młodzieży, redaktor czasopism literackich "Odra" i "Śląsk Literacki". Wydał tomiki wierszy: "Pieśń o jaworowym krzaku", "Łąka skowronków", "Ośmiu świętych od wina", baśnie "Kolczyki Kalimury", "Madejowa klecha", "Fortel kota Myszopsota", "Studnia Białonóżki". Zmarł 20 czerwca 1983 roku. 105 rocznica

1908 - Urodził się Olgierd Szlekys, architekt wnętrz, malarz, karykaturzysta, projektant mebli i wnętrz, współtwórca tzw. "stylu ładowskiego" w powojennym meblarstwie polskim. Zmarł 28 sierpnia  1980 roku.

1911 - Urodził się Max Frisch, szwajcarski pisarz, dramaturg, architekt. W  twórczości atakował faszyzm i inne przejawy totalitaryzmu, przedstawiał sytuację współczesnego człowieka z jego uwarunkowaniami i ograniczeniami społecznymi oraz wpływ na jego życie technokratycznej cywilizacji. Autor powieści "Homo Faber", Stiller", "Powiedzmy Gantenbein". Zmarł 4 kwietnia 1991 roku. 100 rocznica

1914 - Urodził się Tenzing Norgay, nepalski szerpa. 29 maja 1953 roku wraz z Nowozelandczykiem Edmundem Hillarym wszedł na Mount Everest. Zmarł 9 maja 1986 roku.

1917 - Urodził się Jerzy Duszyński, aktor, najpopularniejszy amant filmowy w pierwszych powojennych latach, grał w filmach "Zakazane piosenki", "Skarb", "Cafe pod Minogą", "Mąż swojej żony", "Awantura o Basię". Zmarł 23 lipca 1978 roku.

1918 - Uruchomiono pocztową łączność lotniczą między Nowym Jorkiem a Waszyngtonem. Znaczek pocztowy na list lotniczy kosztował 24 centy.

1922 - W Genewie Niemcy i Polska podpisały konwencję w sprawie Górnego Śląska, która na 15 lat regulowała całokształt stosunków narodowościowych, gospodarczych i oświatowych na Górnym Śląsku.

1925 - Urodził się Tadeusz Bartosik, aktor, reżyser, grał w filmach: "Zbrodniarz który ukradł zbrodnię", "Album Polski", "Powrót", "Hania". Zmarł 16 kwietnia 1985 roku.

1926 - Urodził się Józef Wiłkomirski, kompozytor, dyrygent i wiolonczelista, założyciel i dyrektor orkiestry filharmonii w Wałbrzychu. Autor baletów, utworów kameralnych i orkiestrowych, zajmuje się także popularyzacją muzyki w radiu i telewizji. 85 rocznica

1931 - Zmarł Leon Petrażycki, polski prawnik, filozof i socjolog. Szczególną rolę przypisywał emocjom, które według niego, rządzą psychiczną i fizyczną egzystencją ludzi i narodów. Urodził się 13 kwietnia 1867 roku. 80 rocznica

1935 - Uruchomiono pierwszą linię moskiewskiego metra.

1937 - Urodziła się Madeleine Korbel Albright, właśc. Marie Korbel, amerykańska dyplomatka czeskiego pochodzenia. W latach 1997 - 2001 sprawowała funkcję 64 amerykańskiego sekretarza stanu, była pierwszą w historii USA kobietą na tym stanowisku.

1943 - Oddziały Batalionów Chłopskich dowodzone przez Jana Kusyka "Grota" i Zygmunta Kozaka "Waltera" dokonały akcji na osadę Michów. Rozbrojono posterunek żandarmerii, która prześladowała okoliczną ludność.

1943 - Zginął Franciszek Bartoszek "Jacek", malarz, krytyk artystyczny, działacz ruchu robotniczego, dowódca Grupy Specjalnej Sztabu Głównego Gwardii Ludowej, organizator wielu akcji zbrojnych w Warszawie.

1950 - Zlikwidowany został Związek Harcerstwa Polskiego jako samodzielna organizacja, wcielono go do Związku Młodzieży Polskiej, reorganizując na wzór radzieckiej organizacji pionierskiej.

1951 - Urodził się Dariusz Szpakowski, komentator i dziennikarz sportowy. Od 1983 roku komentuje dla TVP głównie piłkę nożną, ale zajmuje się również hokejem, wioślarstwem, kajakarstwem i kolarstwem. 60 rocznica

1953 - Zmarła Stefania Zieleńczyk, nauczycielka i autorka podręczników oświatowo-pedagogicznych dla dzieci, matka poety Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. W latach 1922-1932 wykładała w Seminarium Nauczycielskim Katolickiego Związku Polek w Warszawie. Po wojnie długo szukała syna wśród ocalonych. Pod koniec 1946 roku odnaleziono ciało Krzysztofa w grobie na Ratuszu, na placu Teatralnym. Urodziła się 3 grudnia 1890 roku.

1953 - Urodził się Mike Oldfield, brytyjski multiinstrumentalista, kompozytor, aranżer, autor tekstów i producent nagrań.

1955 - Austria, Francja, USA, Wielka Brytania i ZSRR podpisały w Wiedniu traktat pokojowy, na mocy którego proklamowano neutralność Republiki Austrii oraz wycofano z jej terytorium obce wojska, w tym radzieckie.

1956 - Stanisław Królak jako pierwszy Polak wygrał Wyścig Pokoju. 55 rocznica

1958 - Na orbitę okołoziemską został wyniesiony Sputnik III, jako pierwsze laboratorium kosmiczne.

1961 - Papież Jan XXIII ogłosił encyklikę "Mater et Magistra", dotyczącą przemian społecznych w świetle nauki chrześcijańskiej. 50 rocznica

1963 - Odbyła się premiera filmu Federico Felliniego "Osiem i pół".

1969 - Zmarł Adam Bunsch, malarz, grafik, prozaik i dramaturg, pedagog. Uprawiał różnorodne techniki od akwareli po drzeworyt, tworzył dzieła sztuki sakralnej. Urodził się 20 grudnia 1896 roku.

1971 - Zmarła Maria Mokrzycka, śpiewaczka operowa - sopran, solistka Opery Warszawskiej, występowała na scenach Barcelony, Madrytu i Wiednia. Do najlepszych jej kreacji należą partie Tatiany w "Eugeniuszu Onieginie", Mimi w "Cyganerii", tytułowa rola w "Madame Butterfly",  kreowała też główną rolę w pierwszym polskim przedstawieniu opery L. Różyckiego "Eros i Psyche". Na początku lat 30. XX wieku wycofała się ze sceny i poświęciła pracy pedagogicznej. 40 rocznica

1973 - Jacht "Konstanty Maciejewicz" jako pierwszy polski jacht opłynął przylądek Horn ze wschodu na zachód.

1974 - Josip Broz Tito został wybrany dożywotnim prezydentem Jugosławii.

1987-  W Leridzie w Hiszpanii odbył się pierwszy światowy zjazd Romów.

1988 - Początek wycofywania wojsk radzieckich z Afganistanu, (do którego wkroczyły w grudniu 1979 roku), zakończone 15 lutego 1989 roku.

1991 - Zmarł Gracjan Lepianko, konserwator dzieł sztuki, przez kilkadziesiąt lat prowadził słynną pracownię na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Był nazywany "czarodziejem z Królewskiego Traktu". Urodził się w 1905 roku. 20 rocznica

1991 - Powstał Komitet Badań Naukowych - naczelny organ administracji rządowej do spraw polityki naukowej i naukowo-technicznej państwa. 20 rocznica

1995 - Zmarł Eric Porter, brytyjski aktor. Zagrał w filmach: "Dzień szakala", "Upadek Cesarstwa Rzymskiego", "Hitler - ostatnie 10 dni". W  Polsce znany głównie dzięki roli Soemesa Forsyte’a w telewizyjnym serialu "Saga rodu Forsythów".

1997 - Zmarł Andrzej Drawicz, znakomity rusycysta, eseista, autor licznych książek i publikacji z zakresu polonistyki i rusycystyki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, działacz polityczny i społeczny, w latach 1989-1991 przewodniczący Komitetu ds. Radia i Telewizji. Urodził się 20 maja 1932 roku.

2005 - Odkryte zostały dwa nowe obiekty okrążające planetę Pluton.

2006 - Zmarł Robert Bruce Merrifield, amerykański biochemik, profesor Uniwersytetu Rockefellera w Nowym Jorku, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1984 roku za opracowanie i rozwój metod syntezy w fazie stałej. 5 rocznica         

2007 - Zmarł w Stanach Zjednoczonych Andrzej Styka, inżynier konstruktor i wynalazca, ostatni z rodu Styków, wnuk Jana Styki, twórcy Panoramy Racławickiej. Urodził się 26.04.1922 w Warszawie.

2010 - Zmarł John Shepherd-Barron, szkocki wynalazca, twórca bankomatu. W latach 60. wpadł na pomysł samoobsługowej maszyny, mogącej wypłacać pieniądze przez całą dobę. Ponieważ nie istniały jeszcze karty bankomatowe, wypłata byłą dokonywana na podstawie wprowadzenia papierowego czeku pokrytego radioaktywnym węglem, który był rozpoznawany przez maszynę. Pierwsze urządzenie ustawiono w czerwcu 1967 roku w Londynie. Na początku 21. wieku było już 1,7 miliona bankomatów na świecie.