18 października

Zmarł Thomas Edison

1931 - Zmarł Thomas Alva Edison, amerykański wynalazca, który wymyślił instalację automatycznego sygnału. Wynalazł żarówkę, telefon, dyktafon, betoniarkę, lodówkę, opracował wzór dalekopisu. Zbudował w Nowym Jorku pierwszą w świecie elektrownię do publicznego użytku. Założyciel prestiżowego czasopisma naukowego "Science". Urodził się 11 lutego 1847 roku. 80. rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1523 - Urodziła się polska królewna Anna Jagiellonka, królowa polska od 1575 roku, córka Zygmunta Starego i Bony, żona Stefana Batorego. (zm.1596)

1558 - Król Zygmunt August aktem podpisanym w Warszawie ustanowił pierwsze w Polsce, międzynarodowe połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją. Przełożonym poczty król mianował swego dworzanina Prospera Prowanę. Dzień ten uważa się za datę powstania poczty w Polsce.

1596 - W Brześciu Litewskim podpisano unię między Kościołem katolickim i prawosławnym. Na mocy unii powstał prawosławny Kościół unicki, uznający zwierzchność papieża. 415. rocznica

1697 - Urodził się Giovanni Antonio Canal, zwany Canaletto, malarz i grafik włoski. Malował pejzaże oraz sceny rodzajowe na tle architektury, odznaczające się wiernością i precyzją szczegółów. Urodził się 20 kwietnia 1768 roku. 

1793 - W Paryżu zostało otwarte Muzeum w Luwrze.

1799 - Urodził się Christian Friedrich Schonbein, szwajcarski chemik pochodzenia niemieckiego, profesor uniwersytetu w Bazylei. Prowadził badania w dziedzinie elektrochemii, odkrył ozon w 1839 roku, otrzymał bawełnę strzelniczą - nitrocelulozę, która jest bezdymnym materiałem wybuchowym, badał też właściwości nadtlenku wodoru. Zmarł 2 sierpnia 1868 roku.

1859 - Urodził się Henri Bergson, filozof i pisarz francuski, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1927 roku. Twórca teorii, w myśl której główną rolę w procesie życiowym odgrywa nie rozum, ale irracjonalizm - pęd życiowy. Według Bergsona, świat podlega ciągłemu rozwojowi, a życie człowieka jest strumieniem przeżyć i czynów, najwyższą wartość stanowi wolność. Autor między innymi "Dwóch źródeł moralności i religii" oraz "Ewolucji twórczej". Zmarł 4 stycznia 1941 roku.

1871 - Zmarł Charles Babbage, angielski matematyk, astronom i mechanik, autor tablic logarytmicznych, konstruktor maszyny różnicowej i analitycznej, które to konstrukcje posłużyły późniejszym twórcom do opracowania dzisiejszych komputerów. Urodził się 26 grudnia 1791 roku. 140. rocznica

1872 - Urodził się Michaił Kuzmin, rosyjski poeta, pisarz, krytyk literacki, kompozytor, autor zbiorów poezji: "Pieśni aleksandryjskie", "Jesienne jeziora", "Sieci", powieści "Skrzydła". Zmarł 1 marca 1936 roku.

1879 - Urodził się Grzegorz Fitelberg, dyrygent i kompozytor, przedstawiciel Młodej Polski w muzyce, propagator muzyki Karola Szymanowskiego, współtwórca orkiestry Polskiego Radia. Także dyrygent Filharmonii Warszawskiej oraz opery w Wiedniu a od 1947 roku Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Autor utworów symfonicznych, pieśni, sonat. Zmarł 10 czerwca 1953 roku.

1881 - W Warszawie wyruszył pierwszy tramwaj konny. Trasa wiodła od Rogatek Mokotowskich do placu Muranowskiego. Ostatni tramwaj konny został zlikwidowany w 1921 roku. 130. rocznica

1886 - Urodziła się Helena Boguszewska, pisarka, współzałożycielka grupy literackiej "Przedmieście". Tworzyła powieści o charakterze reportażowo-dokumentalnym, powieści psychologiczne, opowiadania, a także powieści radiowe. Autorka książek "Żelazna kurtyna", "Czarna kura", "Całe życie Sabiny", utworów dla młodzieży "Anielcia i życie", "Za zielonym wałem", "Czerwone węże", "Zwierzęta śród ludzi", "Czekamy na życie". Zmarła 11 listopada 1978 roku.  125. rocznica

1888 - Urodził się Edward Lipiński, ekonomista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożyciel opozycyjnej Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Zmarł 13 lipca 1986 roku.  

1904 - Urodził się Czesław Centkiewicz, pisarz i podróżnik, uczestnik wypraw polarnych, autor popularnych, tłumaczonych na wiele języków książek dla młodzieży: "Wyspa mgieł i wichrów", "Biała foka", "Wśród lodów północy", "Anaruk, chłopiec z Grenlandii". Razem z żoną Aliną napisał - "Odarpi, syn Egigwy", "Osaczeni wielkim chłodem", "Okrutny biegun", "Zdobywcy Bieguna Północnego". Zmarł 10 lipca 1996 roku.

1907 - Zakończyły się obrady Konferencji Pokojowej w Hadze. Przedstawiciele 44. państw zdefiniowali prawa ludności cywilnej podczas działań zbrojnych. Ustanowiono stały trybunał rozjemczy i uchwalono 13 konwencji prawa międzynarodowego.

1919 - Urodził się Jerzy Hordyński, poeta, felietonista, tłumacz tekstów do pieśni J. Brahmsa i F. Schuberta, autor zbiorów poezji "Powrót do światła", "Koncert włoski", "Epitafium dla kota", "Erotica". W 1961 roku wyjechał z kraju i osiedlił się w Rzymie. Zmarł 14 czerwca 1998 roku.

1920 - Urodziła się Melina Mercouri, grecka aktorka filmowa, piosenkarka i polityk, w latach 1981-1989 minister kultury Grecji w rządzie Andreasa Papandreu. Wystąpiła w filmach "Nigdy w niedzielę", "Brzydkie zwyczaje", "Obietnica poranka", "Bez zobowiązań". Zmarła 6 marca 1994 roku.

1922 - W Londynie utworzono rozgłośnię radiową BBC. Pierwszy program nadano w grudniu 1923 roku, zaś transmisje telewizyjne rozpoczęto w listopadzie 1936.

1922 - Urodził się Olgierd Terlecki, prozaik i publicysta, krytyk literacki, historyk, uczestnik bitwy pod Monte Casino, autor trylogii "Polskie drogi", powieści: "Tryptyk włoski", "Przyciąganie ziemskie", opowiadań: "Zabawa", "Dni wolności", szkiców: "Polacy w kampanii włoskiej 1943 - 1945", "Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej". Zmarł 31 grudnia 1986 roku.

1924 - Urodził się Edmund Kajdasz, kompozytor, dyrygent, dyrektor chórów, między innymi Polskiego Radia we Wrocławiu, Opolu i Katowicach. W sumie prowadził 23 chóry, w tym założony przez siebie Chór Dziewczęcy PR Wrocławskie Skowronki Radiowe oraz  Cantores Minores Wratislavienses. Zmarł 16 stycznia 2009 roku.

1926 - Urodził się Klaus Kinsky, właściwe nazwisko Klaus Guenter Karol Nakrzyński, niemiecki aktor, grał w filmach Wernera Herzoga "Nosferatu - wampir", "Woyzeck", "Fitzcarraldo", "Cobra Verde". Był jedną z najbardziej barwnych i kontrowersyjnych postaci europejskiego kina drugiej połowy XX wieku. Zmarł 23 listopada 1991 roku w Sopocie. 85. rocznica

1926 - Urodził się Chuck Berry, amerykański muzyk, uważany za jednego z pionierów rock and kompozytor piosenek, wokalista i gitarzysta, indywidualność sceniczna. rollaNajwiększe jego przeboje to: "Roll over Beethoven", "Thirty Days", "Too Much Monkey Business", "Brown Eyed Handsome Man", "Little Queenie", "Rock and Roll Music". 85. rocznica

1928 - Powstała PPS Frakcja Rewolucyjna pod kierownictwem Rajmunda Jaworowskiego.

1928 - Zmarł generał Tadeusz Rozwadowski, pierwszy szef sztabu Wojska Polskiego, dowodził wojskami rządowymi w czasie "zamachu majowego" w 1926 roku. Urodził się 20 maja 1866 roku.

1932 - Urodził się Vytautas Landsbergis, litewski polityk i muzykolog. Głowa Państwa Litewskiego w latach 1990-1992, poseł i eurodeputowany. Pod jego przywództwem Litwa stawiła opór blokadzie i zbrojnej interwencji Armii Radzieckiej oraz uzyskała międzynarodowe uznanie niepodległości. W kadencji 1996-2000 sprawował urząd przewodniczącego Sejmu. W 2004 i 2009 roku uzyskał z ramienia konserwatystów mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego.

1934 - Urodził się Kir Bułyczow, rosyjski pisarz science fiction i scenarzysta filmowy. Na podstawie jego scenariuszy powstało ponad 20 filmów - "Czerez tierni k gwiezdam", "Sliezy kapali", "Gostia iz buduszczewo". Autor powieści "Dinozaury nie wymarły", "Cudza pamięć", "Rycerze na rozdrożach". Zmarł 15 września 2003 roku.

1939 - Wskutek ran odniesionych podczas obrony Warszawy, zmarł Stanisław Rawicz-Dziewulski, generał  brygady Wojska Polskiego, dowódca Legionu Rycerskiego Jazdy i Korpusu Polskiego na Wschodzie. Urodził się 6 listopada 1869 roku.

1945 - Ukazał się dekret Rady Ministrów o utworzeniu Polskiej Agencji Prasowej, będącej kontynuacją Polskiej Agencji Telegraficznej, założonej w 1918 roku.

1950 - Urodził się Marek Kondrat, aktor teatralny i filmowy. Grał w teatrze - Błazna w "Kronikach królewskich", Laertesa w "Hamlecie" W. Szekspira, tytułową rolę w "Mazepie" J. Słowackiego. Wystąpił w filmach: "Historia żółtej ciżemki", "Zaklęte rewiry", "Smuga cienia", "Pan Tadeusz", "Pułkownik Kwiatkowski", "Złoto dezerterów", "Dzień świra", "Ryś". Popularność przyniosła mu rola inspektora Halskiego w telewizyjnym serialu "Ekstradycja".

1955 - Rozpoczęło działalność Towarzystwa Łączności z Wychodźstwem "Polonia", obecnie -Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną "Polonia".

1955 - Zmarł Jose Ortega y Gasset, hiszpański filozof i eseista, pisarz, członek hiszpańskiej Akademii Królewskiej i profesor Uniwersytetu w Madrycie.  Założyciel Instituto de Humanidade w Madrycie, autor prac "Adam w raju", "Historia jako system", "Schemat kryzysu". Dążył do zeuropeizowania i uwspółcześnienia kultury hiszpańskiej. Urodził się 9 października 1883 roku.

1956 - Urodziła się Martina Navrátilová, amerykańska tenisistka czeskiego pochodzenia. W grach pojedynczych wygrała 167 turniejów, przez 332 tygodnie z rzędu była na pierwszym miejscu najlepszych światowych tenisistek w rankingu WTA i przez 20 lat utrzymywała się w pierwszej dziesiątce najlepszych tenisistek świata. Od 1981 roku obywatelka amerykańska. 55. rocznica

1960 - Urodził się Jean-Claude van Damme, amerykański aktor, scenarzysta i reżyser pochodzenia belgijskiego, znany głównie z filmów akcji. Ggrał w filmach: "Krwawy sport", "Uniwersalny żołnierz", "Strażnik czasu" "Uliczny wojownik", "Sny o potędze". W 1978 roku wywalczył tytuł mistrza Europy w wadze średniej w karate. Laureat nagrody Wiktora w 1999 roku.

1961 - Rada Europy uchwaliła Europejską Kartę Socjalną, konwencję chroniącą podstawowe prawa społeczne i ekonomiczne obywateli państw sygnatariuszy. Weszła w życie w 1965 roku. 50. rocznica

1967 - Radziecka stacja automatyczna Wenus 4 dotarła do planety Wenus i wylądowała na jej powierzchni.

1988 - Zmarł Jan Świderski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog, wieloletni dyrektor teatru Ateneum w Warszawie. W latach 1952- 1963 był prorektorem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W 1950 był współzałożycielem, następnie wieloletnim członkiem Prezydium Zarządu Głównego i wiceprezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu - SPATiF. Grał w filmach "Zakazane piosenki", "Miasto nieujarzmione", "Pełnia", "Pożegnanie cesarzy". Urodził się 14 stycznia 1916 roku. 

1989 - Australijscy tubylcy, Aborygeni, otrzymali autonomię. Senat przyznał im prawo do samorządu.

1989 - Węgierską Republikę Ludową proklamowano Republiką Węgierską, a następnego dnia ogłoszono wprowadzenie w tym kraju systemu wielopartyjnego. Członkowie Zgromadzenia Narodowego Węgier usunęli z konstytucji zapis o dyktaturze proletariatu i przewodniej roli partii, ustanowili funkcję prezydenta państwa.

1991 - W Moskwie podpisano układ o wspólnocie gospodarczej ośmiu republik byłego Związku Radzieckiego. Umowę nawiązały: Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, Rosja, Tadżykistan, Turkmenia i Uzbekistan. 20. rocznica

1991 - Parlament Republiki Federalnej Niemiec ratyfikował układ o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z Polską. 20. rocznica

1996 - Początek działalności Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga, zajmującej się głównie wspieraniem prac nad rozwojem dobra publicznego. 15. rocznica

1997 - Zmarł Leonard Andrzejewski, aktor teatralny i filmowy, działacz kulturalny - przez kilkanaście lat prowadził studium teatralne przy Zakładach im. Waryńskiego w Warszawie. Grał między innymi w filmach: "Ostatni prom", "Rozmowy kontrolowane", "Szczur", "Urodziny młodego warszawiaka". Urodził się 1 marca 1924 roku.

2001 - W wypadku samochodowym zginął Jan Chrapek, biskup radomski, przewodniczący rady Episkopatu Polski do spraw Środków Społecznego Przekazu. Wykładał w Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie im. kard. Wyszyńskiego, był autorem prac "Kościół a media", "Recepcja programów telewizyjnych przez młodzież". Urodził się 18 lipca 1948 roku. 10. rocznica

2005 - Zmarł Aleksander Jakowlew, radziecki ekonomista i polityk komunistyczny, pomysłodawca "pieriestrojki", doradca Michaiła Gorbaczowa. Dzięki niemu za prezydentury Borysa Jelcyna w Rosji ruszyły badania archiwów katyńskich. Jako pierwszy wezwał publicznie do "głasnosti", czyli uwolnienia radzieckiej prasy od cenzury. W czasach Gorbaczowa był zwolennikiem nieśmiałych reform wolnorynkowych. Urodził się 2 grudnia 1923 roku.