Historia

4 listopada

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2011 00:00
Zmarł Tytus Chałubiński.

1889 - Zmarł Tytus Chałubiński, lekarz, miłośnik Tatr i Zakopanego, jeden z pionierów taternictwa. Był współtwórcą Towarzystwa Tatrzańskiego i jednym z pierwszych badaczy przyrody tatrzańskiej. Na jego cześć nazwano Wrotami Chałubińskiego jedną z przełęczy w głównej grani Tatr. Popularyzator Zakopanego, w dużym stopniu przyczynił się do rozwoju tej miejscowości. Był wielkim przyjacielem i opiekunem górali. W czasie wypraw w Tatry często towarzyszył mu Sabała. Urodził się 29 grudnia 1820 roku.

Pozostałe wydarzenia:

1575 - Urodził się Guido Ren, włoski malarz okresu baroku, przedstawiciel szkoły bolońskiej, malował obrazy, freski religijne, mitologiczne i historyczne oraz portrety: "Święty Mateusz Ewangelista", "Święta Cecylia", "Ukoronowanie Dziewicy z czterema świętymi", "Boże Narodzenie". (zm. 18.08.1642)

1612 - Skapitulowała, oblegana przez Rosjan, polska załoga na Kremlu. Poddała się wojskom kniazia Dymitra Pożarskiego. 

1790 - W Warszawie założony został Cmentarz Powązkowski - obecnie jedna z najstarszych polskich nekropolii.

1794 - W czasie Powstania Kościuszkowskiego dokonano tak zwanej "rzezi Pragi". Rosyjskie wojska generała Aleksandra Suworowa zdobyły Warszawę, rozbijając resztki polskich wojsk i mordując ludność Pragi.

1794 - Podczas obrony Pragi w czasie Powstania Kościuszkowskiego, zginął generał Jakub Jasiński. Był wojskowym i poetą. Jego wiersze opublikowano dopiero po śmierci. Urodził się 24 lipca 1761 roku.

1801 - Urodził się Seweryn Goszczyński, poeta, publicysta, działacz polityczny, uczestnik nocy listopadowej i powstania listopadowego. Napisał między innymi poemat "Sobótka" i powieści "Zamek kaniowski", "Król zamczyska". Zmarł 25 lutego 1876 roku. 210. rocznica

1841 - Urodził się Karol Tausig, pianista, kompozytor czeskiego pochodzenia. Prowadził w Wiedniu mistrzowską szkołę gry na fortepianie. Zmarł 17 lipca 1871 roku. 170.  rocznica

1847 - Zmarł Felix Mendelssohn-Bartholdy, wybitny niemiecki kompozytor okresu romantyzmu, autor pięciu symfonii, muzyki do "Snu nocy letniej" Szekspira i słynnego "Marsza weselnego". Urodził się w 1809 roku.  

1856 - Zmarł Paul Delaroche, malarz francuski, twórca obrazów historycznych, portretów i malowideł ściennych. Specjalizował się w realistycznie przedstawianych sensacyjnych tematach historycznych między innymi "Dzieci króla Edwarda IV", "Cromwell uchylający trumnę Karola I" i "Zabójstwo księcia Gwizjusza". (ur. 1797) 155. rocznica

1873 - Urodził się George Moor, angielski filozof, współtwórca nurtu, który znany jest dzisiaj jako filozofia analityczna. Autor prac "Obalenie idealizmu" i "Z głównych zagadnień filozofii". Zmarł 24 października 1958 roku.

1900 - Urodził się Kazimierz Zakrzewski, historyk, publicysta, teoretyk syndykalizmu polskiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego - w 1935 roku objął utworzoną specjalnie dla niego Katedrę Historii Bizancjum, autor pierwszego polskiego podręcznika dziejów cesarstwa wschodniego - "Dzieje Bizancjum 395 -1204" oraz współautor "Wielkiej historii powszechnej". Zginął w Palmirach 11 marca 1941 roku.

1907 - Urodził się Kazimierz Krysiak, biolog, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Kierował pracami nad ochroną i biologią żubra w Polsce. Był współorganizatorem Ośrodka Badawczego nad Anatomią Żubra przy Katedrze Anatomii Zwierząt UW. Zmarł 16 lipca 1977 roku.

1908 - Urodził się Józef Rotblat, brytyjski fizyki, żydowsko-polskiego pochodzenia, profesor uniwersytetu w Londynie, członek PAN, lider pacyfistycznego ruchu naukowców Pugwash, zwolennik zmniejszania znaczenia broni jądrowej w polityce międzynarodowej. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1995 roku. Zmarł 31 sierpnia 2005 roku.

1914 - W Chicago, amerykańskim centrum przemysłu odzieżowego, zorganizowano pierwszy pokaz mody.

1921 - Urodził się Zbigniew Kuźmiński, reżyser filmowy, autor między innymi filmów: "Raj na ziemi", "Kolorowe pończochy", "Agent numer 1", "Nad Niemnem", "Między ustami a brzegiem pucharu". Zmarł 12 marca 2005 roku. 90. rocznica   

1921 - Urodził się  Antonio Ruiz Soler, hiszpański tancerz, jeden z największych mistrzów flamenco. (zm. 05.02.1996) 90. rocznica

1925 - Urodziła się Aleksandra Śląska, aktorka i pedagog. Występowała w teatrach warszawskich, grała między innymi w dramacie Kruczkowskiego "Niemcy" oraz w filmach "Pasażerka" i "Królowa Bona". Zmarła 18 września 1989 roku.

1925 - Urodził się Ryszard Kiersnowski, numizmatyk mediewista, uczestnik powstania warszawskiego, profesor Polskiej Akademii Nauk, autor 11 książek i około 200 artykułów i mniejszych prac, przeważnie z zakresu numizmatyki i historii pieniądza w wiekach średnich: "Początki pieniądza polskiego", "Moneta w kulturze wieków średnich". (zm. 07.07.2006)

1931 - Zmarł Artur Oppman (Or-Ot), publicysta i poeta Młodej Polski, varsavianista, pułkownik wojska polskiego, autor popularnych wierszy o starej Warszawie i poematów historycznych. Urodził się 14 sierpnia 1867 roku. 180. rocznica

1932 - Urodził się Janusz Roszko, reporter, pisarz, entuzjasta archeologii. Jest autorem książek historycznych: "Pogański książę silny wielce", "Kolebka Siemowita", "Ostatni rycerz Europy", "Awanturnik nieśmiertelny". Zmarł w 1995 roku. 

1935 - W Warszawie otwarto Instytut Węgierski.

1946 - W Paryżu rozpoczęła działalność Organizacja NZ do spraw Oświaty, Nauki i Kultury - UNESCO (utworzona na konferencji międzynarodowej w Londynie w listopadzie 1945 roku). 65. rocznica 

1950 - W Rzymie podpisano europejską konwencję o "Ochronie Praw Człowieka i Swobód Obywatelskich". W pierwszym etapie ratyfikowało ją 21 państw.

1956 - Wojska armii radzieckiej wkroczyły do Budapesztu. Początek drugiej fazy powstania węgierskiego - regularnych walk z oddziałami radzieckimi. Trwały do połowy listopada 1956 roku. Do końca roku trwały mniejsze starcia oraz strajki w zakładach pracy całego kraju. 55. rocznica

1956 - Inauguracja działalności teatru baletowego "Pantomima Wrocławska" pod kierunkiem Henryka Tomaszewskiego. 55. rocznica 

1963 - Zmarł w Nowym Jorku Marek Fisz, matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Columbia, Uniwersytetu w Nowym Jorku. Autor ponad 40 prac z dziedziny statystyki w tym podręcznika "Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka".

1979 - Podczas islamskiej rewolucji radykalni studenci zajęli zbrojnie ambasadę Stanów Zjednoczonych w Teheranie, zatrzymując 52 zakładników co spowodowało zerwanie stosunków dyplomatycznych Stanów Zjednoczonych z Iranem. Zakładników uwolniono 20.01.1981 roku.

1980 - Ronald Reagan został wybrany na 40. prezydenta Stanów Zjednoczonych. 30. rocznica

1989 - Zmarł Vladimir Horowitz, światowej sławy pianista amerykański pochodzenia ukraińskiego. Urodził się 1 października 1903 roku.

1992 - Zmarł Kazimierz Smogorzewski, historyk, współredaktor Encyklopedii "Britannica". W latach 1929 -1939 współpracownik "Gazety Polskiej", dziennika sanacyjnego. Autor pracy "Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej 1939-1944". (ur. 1896)

1992 - Zmarł Ludwik Benoit, aktor teatralny i filmowy. Zagrał w ponad 60 filmach i wielu spektaklach Teatru Telewizji. Był znany między innymi z roli kasiarza w filmie "Ewa chce spać" i wachmistrza Luśni z "Pana Wołodyjowskiego". Podkładał też głos pod postacie animowane, w tym słonia w filmie i serialu "Proszę słonia". Urodził się 18 lipca 1920 roku.

1995 - Zginął zamordowany przez wyznawcę ortodoksyjnego judaizmu Icchak Rabin, premier Izraela, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1994 roku.

Czytaj także

3 listopada

Ostatnia aktualizacja: 03.11.2011 00:00
55 lat temu w ZSRR powstał rząd Węgier wspierany przez Moskwę z Janosem Kadarem na czele.
rozwiń zwiń