Historia

6 grudnia

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2011 00:00
Pod hasłem „Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej' rozpoczął obrady VI zjazd PZPR.
Audio

1971 - W Polsce pojawił się pierwszy kolorowy program telewizyjny. Pierwszym materiałem było bezpośrednie sprawozdanie z otwarcia obrad VI Zjazdu PZPR, który obradował pod hasłem „Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej”. Gośćmi zjazdu byli m.in. Leonid Breżniew, Gustaw Husak i Erich Honecker. Dokonano poprawek w statucie i wybrano nowy skład Biura Politycznego, I sekretarzem pozostał Edward Gierek. 40 rocznica


1478 - Urodził się Baldassare Castiglione, włoski pisarz i dyplomata, dworzanin na dworach książąt Mantui i Urbino, reprezentant kultury odrodzenia, twórca poezji w języku łacińskim i włoskim. Jego głównym dziełem jest traktat „Il Cortegiano” z 1528 roku - kodeks dobrych obyczajów renesansowego dworzanina. (zm. 02.02.1529)

1520 - Urodziła się Barbara Radziwiłłówna, królowa Polski, wielka księżna litewska, druga żona Zygmunta Augusta. Gdy król został wdowcem, zawarł potajemny ślub z Barbarą w 1547 roku, wywołując burzę wśród szlachty i sprzeciw Zygmunta Starego i Bony. Koronowana w 1550 roku. Jej losy stały się tematem wielu prac, między innymi Alojzego Felińskiego, Karola Szajnochy a ostatnio Jerzego Besali. (zm. 08.05.1551)

1774 - W Austrii powstało zorganizowane szkolnictwo państwowe. Ogólnokrajowy system oświatowy został stworzony przez Johanna von Felbigera z polecenia cesarzowej Marii Teresy. 1778 - Urodził się Joseph Louis Gay-Lussac, francuski chemik i fizyk, profesor fizyki na Sorbonie, znany przede wszystkim jako twórca praw dotyczących rozszerzalności, rozprężliwości cieplnej i objętości gazów oraz rozszerzalności i parowania cieczy. (zm. 09.05.1850)

1802 - Urodził się Paul-Émile Botta, francuski konsul w Aleksandrii, Mosulu i Trypolisie. Był także archeologiem. W czasie pobytu w Mosulu zainteresował się "starożytnościami". Efektem jego działań było odkrycie pałacu Sargona II. (zm. 29.03.1870)

1802 - Urodził się Adam Ferdynand Adamowicz, lekarz weterynarii i medycyny, pionier polskiej weterynarii oraz twórca polskiego słownictwa weterynaryjnego. Był autorem między innymi pracy "Nauka utrzymania i ulepszania zwierząt domowych" oraz "O poznawaniu i leczeniu chorób zwierząt domowych". (zm. 30.04.1881)

1829 - Zmarł Jan Paweł Woronicz, arcybiskup warszawski, prymas Królestwa Polskiego, działacz Towarzystwa Przyjaciół Nauk, poeta, autor utworów: „Hymn do Boga", „Zjawienie Emilki”, „Świątynia Sybilli". Zasłynął jako wybitny homiletyk i mówca, jako retor wielokrotnie porównywany z Piotrem Skargą. (ur. 03.07.1757)

1846 - Urodził się Henryk Jarecki, kompozytor, dyrygent i pedagog, uczeń Stanisława Moniuszki, kapelmistrz i dyrektor Opery Lwowskiej, autor utworów symfonicznych i oper, które wzorował na twórczości Ryszarda Wagnera. (zm. 18.12.1918) 165 rocznica

1889 - Urodziła się Ludwika Nitschowa, rzeźbiarka i pedagog, profesor na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, twórczyni wielu pomników, między innymi warszawskiej „Syreny" nad Wisłą, papieża Jana XXIII we Wrocławiu, Stefana Starzyńskiego w Warszawie (zm. 28.03.1989)

1893 - Urodził się Adam Heydel, ekonomista, zwolennik liberalizmu ekonomicznego, autor dzieł "Pogląd na rozwój teoretycznej ekonomii", "Czy i jak wprowadzić liberalizm ekonomiczny?". (zm. 14.03.1941)

1894 - Urodził się Tadeusz Romer, dyplomata i polityk. Jako osobisty sekretarz Romana Dmowskiego, uczestniczył w konferencji wersalskiej. Był ambasadorem we Włoszech, w czasie wojny - w Japonii i ZSRR, gdzie pelnił funkcję rzecznik praw obywateli polskich deportowanych przez NKWD na Syberię, do Arktyki i Azji Środkowej, sprzeciwiając się decyzji sowieckiej o pozbawieniu ich polskiego obywatelstwa. Od 1945 roku przebywał na emigracji w Anglii, później w Kanadzie. (zm. 23.03.1978)

1896 - Urodził się Ira Gershwin, amerykański poeta, współtwórca, wraz z bratem Georgem, wielu musicali. (zm. 17.08.1983) 115 rocznica 1896 - Urodził się Antoni Dmochowski, biochemik, filozof, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, twórca łódzkiej szkoły biochemicznej, pionier chemii kwasów nukleinowych w Polsce, prowadził badania przemiany materii w organizmach zwierzęcych oraz w zakresie biochemii klinicznej, jako pierwszy w Polsce opracował wyniki badań z zakresu chemii i biochemii kwasów nukleinowych. (zm. 23.12.1983) 115 rocznica

1897
- Urodził się Tadeusz Maliszewski, dziennikarz sportowy, współtwórca Koła Dziennikarzy Sportowych we Lwowie, autor książki "Na stadionach piłkarskich". (zm. 1972)

1898 - Urodził się Karl Gunnar Myrdal, szwedzki ekonomista, zajmował się problemami rozwoju krajów gospodarczo słabo rozwiniętych, laureat Nagrody Nobla 1974 roku w dziedzinie ekonomii. (zm. 17.05.1987) 1904 - Urodziła się Ewa Denise Labouisse-Curie, córka Marii Skłodowskiej-Curie. W 1937 roku napisała biografię swojej matki „Madame Curie”. Była asystentką sekretarza generalnego ONZ. Jako żona sekretarza generalnego UNICEF Henry’ego Labouisse’a była zaangażowana w działalność na rzecz dzieci w różnych krajach świata. (zm. 22.10.2007)

1906 - Urodził się Marian Spychalski, działacz państwowy i partyjny, marszałek Polski, w okresie PRL piastował wiele odpowiedzialnych stanowisk partyjnych i państwowych, między innymi był członkiem Biura Politycznego KC PZPR, wiceministrem i ministrem obrony narodowej, przewodniczącym Rady Państwa, w 1963 roku otrzymał stopień Marszałka Polski, był ostatnią osobą, której nadano ten stopień. (zm. 07.06.1980) 105 rocznica

1912 - Urodził się Ryszard Kiersnowski, poeta, pisarz, satyryk, dziennikarz, dramaturg. Był autorem tomików poezji, zbiorów reportaży, słuchowisk radiowych, humoresek, powieści, opowiadań i sztuk teatralnych. Po wojnie pracował między innymi w radiu BBC. (zm. 14.10.1977)

1917 - Proklamowanie niepodległości Finlandii. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.

1921 - Urodził się Marian Kołodziej, plastyk, scenograf teatralny i filmowy, podczas II wojny światowej więzień hitlerowskich obozów w Auschwitz, Gross-Rosen i Buchenwaldzie. Współpracował z teatrami w Gdańsku i Warszawie. Dla Teatru Wybrzeże zrealizował blisko 200 scenografii. Był twórcą papieskich ołtarzy, podczas pielgrzymek Jana Pawła II do Gdańska w latach 1987 i 1999. W Harmężach koło Oświęcimia stworzył cykl prac "Klisze pamięci. Labirynty", nawiązujący do obozowych przeżyć. (zm. 13.10.2009) 90 rocznica

1921 - Wielka Brytania podpisała z Irlandią traktat, który doprowadził do utworzenia Wolnego Państwa Irlandzkiego o statusie brytyjskiego dominium. 90 rocznica

1929 - Urodził się Nikolaus Harnoncourt, austriacki dyrygent specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej. Przez wiele lat był wiolonczelistą w Wiedeńskiej Orkiestrze Symfonicznej. W 1953 roku założył zespół muzyki barokowej „Concentus Musicus Wien”. W latach 1971 -1990 razem z Gustawem Leonhardtem zarejestrował wszystkie kantaty Jana Sebastiana Bacha.

1930 - Urodził się Wojciech Zabłocki, szermierz, dwukrotny srebrny medalista olimpijski, 9-krotny medalista Mistrzostw Świata, architekt, wykładowca w Instytucie Architektury Politechniki Łódzkiej, autor książek „Z workiem szermierczym po świecie”, „Podróże z szablą”.

1933 - Urodził się Henryk Mikołaj Górecki, kompozytor, dyrygent, pedagog, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach, autor utworów orkiestrowych, kameralnych, a także wokalno-instrumentalnych. (zm. 12.11.2010)

1938 - Urodził się Janusz Mikołaj Szymański, inżynier ceramik, kolekcjoner ekslibrisów i książek, wydawca, bibliofil. Stworzył największą prywatną kolekcję ekslibrisów, którą testamentem przekazał Zakładowi Narodowemu imienia Ossolińskich we Wrocławiu i Bibliotece Publicznej Miasta Stołecznego Warszawy. (zm. 23.03.1998)

1938 - Zmarł Wilhelm Bruchnalski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Lwowskiego. Zajmował się literaturą polską epoki późnego Średniowiecza, Odrodzenia, Oświecenia i Romantyzmu, a także epistolografią oraz kulturą XIX-wiecznej Galicji. Stworzył podstawy naukowe badań dziejów polskiego czasopiśmiennictwa. Napisał prace „Z dziejów panegiryku w Polsce”, „Polska poezja średniowieczna”. (ur. 21.05.1859)

1943 - Zmarł Karol Dziewoński, chemik, specjalista w zakresie chemii barwników i technologii farbiarstwa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Polskiego Towarzystwa Chemicznego. (ur. 18.08.1876)

1945 - Urodził się Rafał Wojaczek, poeta, buntownik, skandalista. Głównymi tematami jego poezji były śmierć, miłość, fascynacja kobiecością i cielesnością. Jest autorem zbiorów wierszy "Inna bajka" oraz "List do nieznanego poety". (zm. 11.05.1971)

1953 - Zmarł Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta, autor miniatur groteskowych "Zielona Gęś", liryki osobistej i poezji patriotycznej. Przed wojną związany z grupą poetycką "Kwadryga". (ur. 23.01.1905) 1960 - W Polsce przeprowadzono spis powszechny. Na początku lat 60. w naszym kraju mieszkało 29 731 000 osób, z których ponad 51 procent - na wsi.

1970 - Do Warszawy przyjechał kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Willi Brandt. Jego przyjazd oznaczał normalizację stosunków politycznych Polski i RFN. Niemcy zaakceptowały przebieg granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Prasę światową obiegło zdjęcie niemieckiego kanclerza klęczącego przed pomnikiem Bohaterów Getta.


1971
- Zmarła Matylda Krzesińska, rosyjska tancerka polskiego pochodzenia, solistka Teatru Maryjskiego w Petersburgu - jako druga w historii baletu otrzymała tytuł „Primaballerina assoluta”, po rewolucji październikowej przeniosła się do Paryża, gdzie prowadziła własne studio baletowe, występowała do 1936 roku. (ur. 31.08.1872) 40 rocznica

1974 - W Warszawie otwarto Teatr "Kwadrat". 1988 - Zmarł Roy Orbison, amerykański kompozytor i piosenkarz, mistrz narracyjnych ballad, współtwórca beatowego popu, jego największe przeboje to „Running Scared”, „Mean Woman” i „Oh, Pretty Woman”. (ur. 23.04.1936)

1990 - Zjazd Związku Harcerstwa Polskiego uchwalił nowy statut i rotę Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego, nawiązującą do tradycji przedwojennego ZHP.

1991 - Zmarł Virgilio Canio Corbo, włoski archeolog i palestynolog, franciszkanin, odkrywca domu Świętego Piotra Apostoła w Kafarnaum, prowadził wykopaliska na Polu Pasterzy w Betlejem, na Herodium, w bazylice Bożego Grobu w Jerozolimie, na Macheroncie w Jordanii, przez całe życie związany ze Studium Biblicum Francisanum w Jerozolimie, autor publikacji dotyczących archeologii. (ur. 08.08.1918) 20 rocznica

1992 - Szefowie państw bałtyckich - Litwy, Łotwy i Estonii - podpisali Paryską Kartę KBWE. 1994 - Zmarł Leonard Kuczyński, chemik, farmakolog, profesor i rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu, autor znanego podręcznika akademickiego „Technologia leków”. (ur. 1913).

1997 - Na III Kongresie SdRP na przewodniczącego partii wybrano Leszka Millera.

2002 - Zmarł Jerzy Adamski, bokser polski, medalista olimpijski, mistrz Europy. Reprezentował barwy Polonii Piła, a potem klubów bydgoskich - Brdy, Startu i Astorii w latach 1953 -1970. Jego największym sukcesem było wicemistrzostwo olimpijskie w 1960 roku - na igrzyskach w Rzymie, uległ dopiero w finale Włochowi Francesco Musso. Zdobył również dwa medale mistrzostw Europy - w Lucernie w 1959 roku sięgnął po złoto, w Moskwie w 1963 roku - po brąz. Wszystkie te sukcesy odniósł w kategorii piórkowej. (ur. 1937)

 2003 - Zmarł Adam Miłobędzki, znawca dziejów architektury polskiej, autor prac "Architektura polska 17 wieku" i "Zarys dziejów architektury w Polsce". (ur. 17.07.1924)

2010 - Zmarł Bolesław Taborski, poeta, teatrolog, tłumacz i krytyk literacki, pracownik polskiej sekcji BBC, autor przekładów dzieł Jana Pawła II na angielski, miedzy innymi dramatów: „Hiob”, „Jeremiasz”, „Brat naszego Boga”, „Przed sklepem jubilera”, „Promieniowanie ojcostwa”, od 1946 roku przebywał na emigracji w Anglii. (ur. 07.05.1927) 1 rocznica