Historia

21 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2011 00:00
Urodziny Elżbiety II.

1368 - Kazimierz Wielki ogłosił tak zwany statut żupny - dokument regulujący zasady korzystania z kopalni soli w Polsce. Na jego mocy żupy solne zostały przekształcone w przedsiębiorstwa królewskie. Handel solą objęto ścisłą kontrolą państwa.
1471 - Urodził się Albrecht Dűrer, niemiecki malarz, złotnik, rytownik, grafik, najwybitniejszy przedstawiciel przełomu późnego średniowiecza i renesansu w sztuce środkowoeuropejskiej, autor cyklu 14 drzeworytów do "Apokalipsy", portretów: "Pasja", "Autoportret", "Życie Marii" i pejzaży. (zm. 21.04.1528) 540 rocznica
1555 - Urodził się Lodovico Carracci, włoski malarz epoki Renesansu. (zm. 13.11.1619)
1699 - Zmarł Jean Baptiste Racine, francuski dramaturg okresu baroku, główny przedstawiciel klasycyzmu, jeden z trójki wielkich francuskich dramatopisarzy XVII wieku obok Moliera i Corneille’a, członek Akademii Francuskiej, autor tragedii "Fedra”, "Andromacha”, "Bajazet”, "Berenika”, "Ifigenia w Aulidzie”.  (ur. 1639)   
1774 - Urodził się Jean Baptiste Biot, francuski fizyk i astronom, autor prac z mechaniki ciał niebieskich, polaryzacji światła, elektryczności i magnetyzmu. (zm. 03.02.1862)  
1791 - Wpisanie do warszawskich ksiąg grodzkich "Prawa o miastach”, uchwalonego przez Sejm Wielki. Z tej okazji od 1991 do 2002 roku, 21-go kwietnia był obchodzony Dzień Pamięci Warszawy. Od 2003 roku, uchwałą Rady Warszawy, święto stolicy jest obchodzone 1 sierpnia. 220 rocznica
1816 - Urodziła się Charlotte Brontë, angielska pisarka, najstarsza z sióstr Brontë, autorka powieści "Dziwne losy Jane Eyre". (zm. 31.03.1855) 195 rocznica
1855 - Wydano pierwszy katalog filatelistyczny "De la Falsification des Timbres - Poste”.                                                                                                               1869 - Urodził sie Ignacy Dąbrowski, powieściopisarz i nowelista, autor naturalistycznych powieści "Śmierć”, "Felka”, "Samotna”, "Zmierzchy”, "Matki” utrzymanych w konwencji pamiętnikarsko-autobiograficznej. (zm. 04.03.1932)   
1881 - W Warszawie powołano Komitet Budowy Wodociągów i Kanalizacji. 130 rocznica
1908 - Urodził się Jerzy Hryniewiecki, grafik, architekt i urbanista, projektant obiektów przemysłowych, sportowych, użyteczności publicznej. (zm. 28.08.1989)
1910 - Zmarł Mark Twain, amerykański pisarz, właściwe nazwisko Samuel Langhorne Clemens. Światowy rozgłos przyniosła mu książka "Przygody Tomka Sawyera". Pisał powieści historyczne - "Królewicz i żebrak", podróżnicze - "Przygody Hucka" oraz rozprawy ekonomiczne. (ur. 30.11.1835)  
1914 - Urodził się Manfred Lachs, prawnik, specjalista prawa międzynarodowego, przedstawiciel Polski w Międzynarodowym Trybunale w Hadze. (zm. 14.01.1993)  
1915 - Urodził się Antony Quinn, amerykański aktor, odtwórca głównych ról między innymi w filmach "Grek Zorba", "La Strada", "Pasja życia", "Viva Zapata". W 1952 i 1956 roku uhonorowano go Oscarami. (zm. 03.06.2001)
1917 - Urodziła się Mira Jaworczakowa, pisarka tworząca głównie dla dzieci i młodzieży. Jej utwory dla najmłodszych ukazywały się w serii "Poczytaj mi mamo". Do najbardziej znanych jej utworów należą: "Jacek, Wacek i Pankracek", "Oto jest Kasia" i "Majka z Siwego Brzegu". Zmarła 5 października 2009 roku.
1918 - Zginął w czasie walki powietrznej Manfred von Richthofen, niemiecki lotnik - największy as myśliwski okresu I wojny światowej, nazywany "Czerwonym Baronem”. (ur. 02.05.1892)
1919 - Utworzono Centralny Związek Młodzieży Wiejskiej, autonomiczną organizację młodzieżową działającą w latach 1919-1928 przy Centralnym Związku Kółek Rolniczych.
1922 - Urodził się Alistair MacLean, szkocki pisarz, autor powieści o tematyce sensacyjnej, kryminalnej i wojennej: "Działa Nawarony", "Tylko dla orłów", Ostatnia granica", "Noc bez brzasku", "Wyspa Niedźwiedzia". (zm. 02.02.1987)
1923 - Urodził się Gustaw Holoubek, aktor teatralny i filmowy, reżyser i pedagog, wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie, przez wiele lat dyrektor teatrów Dramatycznego i Ateneum, odtwórca roli Gustawa-Konrada w słynnym przedstawieniu "Dziady” (premiera 1967), reżyserowanym przez Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym. Występował też w filmach, między innymi: "Dzięcioł”, "Prawo i pięść”, "Gangsterzy i filantropi”, "Marysia i Napoleon”, "Blaszany bębenek”, "Listy miłosne”, "Lawa”, "Mistrz i Małgorzata” (zm. 06.03.2008)
1924 - Zmarła Eleonora Duse, włoska aktorka dramatyczna światowej sławy. Grała na największych scenach Europy. Publiczność poufale nazywała ją "La Duse". Była natchnieniem dramaturga Gabriela d'Annunzio. (ur. 3.10.1858) 
1930 - Urodziła się Silvana Mangano, włoska aktorka filmowa najbardziej znana z filmów okresu włoskiego neorealizmu z początku lat 50. XX wieku. Wystąpiła w obrazach: "Gorzki ryż”, "Anna”, "Złoto Neapolu”, "Wielka wojna”, "Śmierć w Wenecji”. (zm. 16.12.1989)  

1926 - Urodziła się Elżbieta II, z dynastii Windsorów, od 7 lutego 1952 roku królowa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz głowa brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Koronowana 2 czerwca 1953 roku. Jest trzecim najdłużej panującym monarchą Zjednoczonego Królestwa po Wiktorii i Jerzym III. 85 rocznica

1940 - Urodził się Zdzisław Wardejn, aktor teatralny i filmowy. Grał między innymi w filmach: "Granica”, "Palace Hotel”, "Znaki zodiaku”, "Zamach stanu”, "Vabank”, "In flagranti”, "Miasto z morza”, "Stara baśń”, "Kogel-mogel”, "Piłkarski poker”.        
1944 - Urodził się Tadeusz Walendowski, dziennikarz, filmowiec, działacz opozycji w PRL, animator kultury niezależnej w latach 70. w Warszawie, gdzie wraz z żoną Anną Erdman prowadził Niezależny Salon Artystyczny. Od 1979 roku przebywał na emigracji w USA gdzie pracował jako dziennikarz w polskiej redakcji "Głosu Ameryki”. Był założycielem Biblioteki Polskiej w Waszyngtonie. (zm. 27.02.2004)  
1945 - 2. Korpus Polski pod dowództwem generała Zygmunta Bohusza-Szyszki wyzwolił Bolonię.
1945 - Józef Stalin i Edward Osóbka-Morawski podpisali w Moskwie układ o przyjaźni i współpracy między Polską a Związkiem Radzieckim.
1945 - Zginął zamordowany na krakowskich plantach Narcyz Wiatr "Zawojna”, radykalny działacz ruchu ludowego, komendant Okręgu VI Małopolska-Śląsk Batalionów Chłopskich. (ur. 1907)  
1946 - Zmarł John Maynard Keynes, brytyjski ekonomista, teoretyk makroekonomii, publicysta, jeden z twórców Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (obecnie Bank Światowy), autor prac "Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza". (ur. 05.06.1883) 65 rocznica
1953 - Urodził się Wojciech Waglewski, gitarzysta, kompozytor, aranżer i producent muzyczny, związany z zespołami Zen, Nirwana, Osjan, Morawski Waglewski Nowicki Hołdys, twórca zespołu Voo Voo, występuje również solo.
1958 - Urodziła się Andie MacDowell, amerykańska aktorka i modelka zagrała między innymi w filmach: "Uciec przed śmiercią”, "Cztery wesela i pogrzeb”, "Na skróty”, "Zielona karta”, "Salon piękności”.
1960 - Przeniesienie stolicy Brazylii z Rio de Janeiro do nowo wybudowanego miasta Brasilia.  
1966 - Andriej Gromyko, jako pierwszy radziecki dyplomata, odwiedził Watykan. 45 rocznica
1965 - Urodził się Robert Tondera, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, związany z Teatrem Nowym oraz Teatrem Rampa w Warszawie. Jest autorem scenariuszy gier i zabaw integracyjnych dla dzieci  i młodzieży oraz "Programu edukacji teatralnej w szkołach”, organizatorem szkoleń, imprez charytatywnych i integracyjnych dla dzieci. Wystąpił w filmach: "Ekstradycja”, "Trzy szalone zera”; w serialach telewizyjnych: "Na Wspólnej”, "Plebania”, "13 posterunek 2”.    
1978 - Kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz zakończyła samotny dwuletni rejs dookoła świata na pokładzie jachtu "Mazurek". Rejs rozpoczęła 28 czerwca 1976 roku.
1979 - Ksiądz Józef Glemp otrzymał z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego sakrę biskupią.   
1982 - Zmarła Halina Rudnicka, pisarka i publicystka, pedagog, autorka powieści dla młodzieży: "Uczniowie Spartakusa", "Król Agis", "Ludzie niezłomni", "Zielona rakieta", "Szeryf w spódnicy", "Chłopcy ze Starówki". (ur. 12.10.1909)
1986 - Zmarł Otto Ludwig Preminger, amerykański reżyser i producent filmowy, twórca obrazów: "Czarna Carmen", "Witaj smutku", "Anatomia morderstwa", "Porgy and Bess", "Czynnik ludzki". (ur. 05.12.1906)
1990 - Pierwsza w historii wizyta (poza Polską) papieża Jana Pawła II w kraju należącym do państw Układu Warszawskiego - w Czechosłowacji.
1991 - Klub Paryski, skupiający 17 państw-wierzycieli, zredukował polski dług o 50%. 20 rocznica
1994 - Zmarł Bogdan Wojdowski, pisarz i krytyk teatralny, autor powieści "Chleb rzucony umarłym", opowiadań "Wakacje Hioba". Wydał też szkice o teatrze "Próba bez kostiumu". (ur. 16.11.1930)  
1994 - Zmarł Jacek Stwora, pisarz, reportażysta, twórca audycji radiowych, autor powieści "Nadspodziewany początek bankietu”, "Co jest za tym murem?”, opowiadań "Rajski plac”, "Szukam panny Emilci”, współtwórca kabaretu Jama Michalika. Laureat nagrody Złotego Mikrofonu Polskiego Radia. Urodził się 24 marca 1918 roku.
1995 - Zmarł Zbigniew Flisowski, pisarz, historyk i publicysta, zajmujący się przede wszystkim tematyką działań morskich II wojny światowej, zwłaszcza na Pacyfiku. Jest autorem licznych monografii morskich oraz książek: "Westerplatte", "Pomorze" i jednej z najważniejszych w swym życiu - "Burzy nad Pacyfikiem". (ur. 1923)  
1996 - Zmarł Christopher Robin Milne, którego ojciec - pisarz Alan Milne - unieśmiertelnił w książkach dla dzieci o pluszowym misiu Kubusiu Puchatku. 5 rocznica
1996 - Zmarł Ireneusz Roszkowski, nestor polskiego położnictwa i ginekologii. Od 1955 roku do przejścia na emeryturę w 1979 roku kierował II Kliniką Położniczo-Ginekologiczną Akademii Medycznej w Warszawie. Był organizatorem nowoczesnego podejścia do opieki okołoporodowej, polegającego między innymi na nieodłączaniu dziecka od matki po porodzie. Napisał ponad 300 publikacji naukowych. (ur. 25.03.1909) 15 rocznica
2003 - Zmarła Nina Simone, amerykańska wokalistka i pianistka jazzowa, w latach 60. zaangażowana w obronę praw obywatelskich, wykonawczyni przebojów: "I Loves you Porgy”, "My Baby Just Cares for Me”, "To Be Young, Gifted and Black”. (ur. 21.02.1933)
2005 - Zmarł Bob Gardiner, amerykański reżyser filmów animowanych, zdobywca Oscara w 1974 roku. (ur. 19.03.1951)
2007 - Zmarł Jan Tadeusz Stanisławski, aktor, satyryk, radiowiec, autor tekstów piosenek: "Cała sala śpiewa z nami", "Orkiestry dęte", "Czterdzieści lat minęło". Wielką popularnością cieszył się w latach 70. jego cykl "wykładów" radiowych z "mniemanologii stosowanej" pod tytułem "O wyższości Świąt Wielkiej Nocy nad Świętami Bożego Narodzenia". Urodził się 26 stycznia 1936 roku.











Czytaj także

20 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 20.04.2011 00:00
Urodził się Wojciech Korfanty, działacz niepodległościowy, przywódca III powstania śląskiego.
rozwiń zwiń