Historia

30 maja

Ostatnia aktualizacja: 30.05.2011 00:00

727 - Zmarł św. Hubert, biskup w Maastricht, później w Liege, patron myśliwych i strzelców. (ur. 655)

1159 - Zmarł na wygnaniu w Niemczech wypędzony przez braci - książę senior Władysław II, zwany Wygnańcem. Urodził się w 1105 roku.

1431 - Zginęła spalona na stosie Joanna d'Arc, zwana Dziewicą Orleańską, francuska bohaterka narodowa z okresu wojny stuletniej. Została kanonizowana w 1920 roku przez Benedykta XV. Urodziła się prawdopodobnie 6 stycznia 1412 roku. 580 rocznica

1505 - Sejm w Radomiu uchwalił konstytucję "Nihil novi" zakazującą królowi wydawania ustaw bez zgody Senatu i Izby Poselskiej. Wielu historyków datę 1505 rok uważa za początek nowożytnego państwa polskiego. Przyjęto też tak zwany statut Łaskiego, to jest spis ustaw obowiązujących w Polsce od czasów najdawniejszych do 1505 roku.

1537 - Zmarł Bartłomiej Berrecci, nadworny architekt i rzeźbiarz króla Zygmunta Starego, twórca Kaplicy Zygmuntowskiej przy katedrze na Wawelu. (ur. 1480)

1593 - Zmarł Christopher Marlowe, poeta i dramaturg angielski, jeden z największych twórców tragedii w epoce elżbietańskiej. (ur. 06.02.1564)

1640 - Zmarł Peter Paul Rubens, niderlandzki malarz, jeden z największych artystów epoki Baroku, autor obrazów o tematyce religijnej i mitologicznej, portretów, krajobrazów: "Adam i Ewa", "Pokłon Trzech Króli", "Zdjęcie z Krzyża", "Sąd Parysa", "Trzy gracje", artysta pozostawił po sobie około 2000 obrazów, w swojej twórczości skupił takie cechy epoki jak: wybujałość, żywiołowość, dynamika, niepokój i zmysłowość, dzięki niezwykłej indywidualności narzucił swój styl całemu malarstwu flamandzkiemu na kilkadziesiąt lat. (ur.1577)

1744 - Zmarł Alexander Pope, angielski poeta, wyznawca racjonalizmu i deizmu, uważany za jednego z największych klasyków europejskiego Oświecenia. Autor wielu dzieł, między innymi heroikomicznego poematu "Pukiel włosów ucięty". (ur 1688).

1778 - Zmarł Wolter (Voltaire), francuski pisarz, filozof i historyk, czołowy przedstawiciel europejskiego oświecenia, autor licznych rozpraw, klasycznych poematów i tragedii: "Edyp", "Mahomet", "Kandyd czyli optymizm", współtwórca Wielkiej Encyklopedii Francuskiej.

1836 - Urodził się Aleksander Kotsis, malarz, przedstawiciel nurtu realistycznego w środowisku krakowskim drugiej połowy XIX wieku. Jest autorem scen rodzajowych z okolic Krakowa i Podhala: "Ostatnia chudoba", "Dzieci przed chatą w górach". (zm. 07.08.1977) 175 rocznica

1899 - Urodził się Irving Thalberg, amerykański reżyser i producent filmowy, dyrektor wytwórni. Zmarł 14 września 1936 roku.

1901 - Urodził się Mieczysław Fogg, piosenkarz. W okresie okupacji hitlerowskiej śpiewał w warszawskich kawiarniach. Do najbardziej znanych utworów wykonywanych przez niego należą: "Piosenka o mojej Warszawie", "Ta ostatnia niedziela", "Co nam zostało z tamtych lat", "Tango Milonga". Po wojnie występował głównie w radiu i telewizji, zagrał też w filmie "Nasz dom". Zmarł 3 września 1990 roku. 110 rocznica

1909 - Urodził się Benny Goodman, amerykański muzyk jazzowy, wirtuoz klarnetu, nazwany "królem swingu". Przeżywający szczyt popularności w latach 30. XX wieku, przyczynił się także do  integracji rasowej w Ameryce, angażując do swoich big-bandów murzyńskich muzyków. Zmarł 13 czerwca 1986 roku.

1912 - Zmarł Wilbur Wright, amerykański konstruktor i pilot lotnictwa. Wraz z bratem Orwillem budowali szybowce, potem dwupłatowce i samoloty silnikowe. W 1908 roku dokonali pierwszego w świecie przelotu z pasażerami na pokładzie, a rok później zorganizowali w Stanach Zjednoczonych wytwórnię samolotów i szkołę pilotażu. (ur.16.04.1867).

1918 - Urodziła się Beata Artemska, aktorka, śpiewaczka, tancerka, grała w filmach: "Zakazane piosenki", "Lata dwudzieste...lata trzydzieste", występowała na scenach operetkowych w Warszawie, Wrocławiu, reżyserowała spektakle i programy telewizyjne. Zmarła 18 stycznia 1985 roku.

1924 - Na mocy rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej powstał Bank Gospodarstwa Krajowego.

1929 - Urodził się Ryszard Frelek, prozaik, autor scenariuszy filmowych i telewizyjnych, publicysta, dziennikarz PAP. W latach 70. profesor Wyższej Szkoły nauk Społecznych w Warszawie, autor powieści "Gorąca noc", "Powrót", "Taniec demonów". Zmarł  21 października 2007 roku.

1934 - Urodził się Aleksiej Archipowicz Leonow, radziecki kosmonauta, pierwszy człowiek, który w 1965 roku odbył spacer w kosmosie. Spacer trwał 12 minut i 9 sekund.

1939 - Urodził się Michael J. Pollard, amerykański aktor, wystąpił w  filmach "Bonnie i Clyde", "Split Second", "Arizona Dream", "Tango & Cash", „Niebezpieczna prawda”.

1942 - Rozpoczęły się deportacje Żydów do obozu zagłady w Bełżcu.

1942 - Tysiąc bombowców RAF zaatakowało Kolonię.

1943 - Dowódca Armii Krajowej generał Stefan Rowecki psedonim "Grot" wydał rozkaz o wcieleniu oddziałów Batalionów Chłopskich do Armii Krajowej.

1950 - Urodził się Krzysztof Cugowski, wokalista zespołu rockowego Budka Suflera, wykonawca przebojów: "Cisza", "Takie tango", "Miłość jest jak niedziela", największy sukces w karierze wokalisty przyniosła płyta "Nic nie boli, tak jak życie", której sprzedaż przekroczyła milion egzemplarzy.

1960 - Zmarł Borys Pasternak, pisarz rosyjski, autor słynnej powieści "Doktor Żywago", za którą w 1958 roku otrzymał literacką nagrodę Nobla. Nagrody nie odebrał z powodu ostrej nagonki i kampanii prasowej zorganizowanej w ZSRR po ogłoszeniu powieści. Urodził się 10 lutego 1890 roku.

1965 - Papież Paweł VI ogłosił encyklikę "Mense Maio" podkreślającą koniecznośc utrzymania pokoju światowego.

1964 - Zmarł Leo Szilard, amerykański fizyk i biolog molekularny pochodzenia węgierskiego, inicjator budowy pierwszej bomby atomowej na świecie. Od 1938 roku w Stanach Zjednoczonych. Urodził się 11 lutego 1898 roku.

1975 - 10 państw zachodnioeuropejskich utworzyło Europejską Agencję Kosmiczną.

1979 - Papież Jan Paweł II mianował nowych kardynałów: Franciszka Macharskiego i Władysława Rubina.

1982 - Hiszpania, jako 16. państwo, została przyjęta do NATO.

1991 - W krakowskiej Galerii "Krzysztofory" zainaugurowało działalność Międzynarodowe Towarzystwo Przyjaciół Tadeusza Kantora. 20 rocznica

1992 - Zmarł Antoni Zygmund, matematyk, którego badania wykorzystano przy projektowaniu amerykańskich statków kosmicznych, autor prac z zakresu analizy matematycznej oraz rachunku prawdopodobieństwa. (ur. 25.12.1900)

1992 - W Kielcach utworzono Polską Radę Biznesu, skupiającą przedsiębiorców reprezentujących prywatny kapitał krajowy i zagraniczny.

1995 - Jan Paweł II ogłosił encyklikę "Ut unum sint", dotyczącą kwestii jedności Kościoła i ekumenizmu.

1995 - Zmarła Małgorzata Hillar, poetka, autorka zbiorów "Gliniany dzbanek", "Prośba do macierzanki", "Czekanie na Dawida" (ur. 17.07.1926)

2005 - Zmarł Tomasz Pacyński, pisarz science fiction i fantasy, autor między innymi powieści "Sherwood", "Wrzesień" i zbioru opowiadań "Linia ognia". (ur. 4.02.1958) 5 rocznica

2008 - Zmarł Borys Szachlin, ukraiński sportowiec, jeden z najwszechstronniejszych gimnastyków świata, trzynastokrotny medalista igrzysk olimpijskich i zdobywca 7-miu złotych medali.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Czytaj także

29 maja

Ostatnia aktualizacja: 29.05.2011 00:00
Zmarł Joachim Lelewel.
rozwiń zwiń