Książka ukaże się po 53 latach od pierwszego wydania.
Pisana w latach 1953-1956 "Archeologia na wyrywki" gromadzi reportaże archeologiczne Jasienicy i stanowi kontynuację książki "Świt słowiańskiego jutra" (1952), publikowanej w kolejnych wydaniach pod tytułem "Słowiański rodowód".
Obecne wydanie "Archeologii na wyrywki" oparto na pierwszym, a zarazem jedynym wydaniu, przygotowanym przez Książkę i Wiedzę w 1956 roku w niewielkim nakładzie 3 tysiecy egzemplarzy. Książka pozostała więc mało znana, choć sam autor cenił ją bardziej od "Świtu słowiańskiego jutra".
W latach 50. Jasienica odwiedzał wykopaliska, które były wówczas prowadzone przez polskich archeologów na Ziemiach Odzyskanych – między innymi w Biskupinie, a także w Gdańsku i Opolu. Jasienica pisze też o pozostałościach pogańskiego kręgu kultowego na podwrocławskiej
Raduni, opisuje magiczne zwyczaje Ślązaków przedstawione w XIII-wiecznym dziele brata Rudolfa, cystersa z klasztoru w Rudach.
Ówczesna polska archeologia nastawiona była na szukanie dowodów dawnej obecności Słowian na Ziemiach Odzyskanych. Nie wszystkie teorie, które Jasienica przytacza w "Archeologii na wyrywki",
zyskały potwierdzenie w późniejszych badaniach.
Jasienica odwiedzał także wykopaliska na wschodzie kraju. Wraz z uczestnikami ekspedycji poszukiwał śladów historycznych Grodów Czerwieńskich - w Gródku Nadbużnym (dawny gród Wołyń), wsiach Czermnie (Czerwień) i Sąsiadce (Sutiejsk).
Paweł Jasienica.
W "Archeologii na wyrywki" Jasienica przypomina dzieje Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, najstarszego i największego ongiś regionu górniczo-hutniczego na ziemiach polskich. Odwiedza
także wsie kurpiowskie, kreśląc zarazem obraz prowincjonalnej Polski z wczesnych lat pięćdziesiątych.
Książka "Archeologia na wyrywki" ukaże się nakładem wydawnictwa
Prószyński i Spółka.
(PAP) aszw/ abe/ bk/
