У панядзелак у Аполі падчас прэс-канферэнцыі прадстаўнікі нямецкай меншасці абвясцілі аб пачатку кампаніі білбордаў пад лозунгамі «Вярніце мову дзецям» і «Вучыць мову – гэта не палітыка». Мэта кампаніі– звяртаюць увагу на дыскрымінацыю прадстаўнікоў нямецкай нацыянальнасці.
Справа тычыцца фінансаванага дзяржавай выкладання нямецкай як роднай мовы ў пачатковых школах. Раней MEiN фінансаваў тры ўрокі на тыдзень. Сітуацыя змянілася пасля ініцыятывы дэпутата ад Суверэннай Польшчы Януша Кавальскага, які патрабаваў, між іншым, адмены розных прывілеяў для нямецкай меншасці ў Польшчы. Як ён патлумачыў, прычынай просьбы стала адсутнасць сіметрыі ў польска-нямецкіх адносінах, у тым ліку адсутнасць фінансавання з федэральнага бюджэту Германіі на вывучэнне польскай мовы як роднай для палякаў, якія пражываюць у Германіі.
У выніку рашэння Сейма 4 лютага 2022 г. Міністэрства адукацыі і навукі выдала пастанову, згодна з якой з 2022/23 навучальнага года колькасць гадзін нямецкай як роднай мовы, якія фінансуюцца дзяржавай, скарацілі з трох да адной на тыдзень. Гэта выклікала пратэст нямецкай меншасці, якая адзначыла, што такое рашэнне тычыцца толькі немцаў, якія пражываюць у Польшчы, і польскую сістэму адукацыі нельга параўноўваць з нямецкай, дзе гэтыя пытанні вырашаюцца ўладамі асобных федэральных зямель, а не федэральным урадам.
Падчас прэс-канферэнцыі старшыня Саюза нямецкіх грамадска-культурных таварыстваў у Польшчы Рафал Бартэк заявіў, што, на яго думку, міністр Пшэмыслаў Чарнэк не выканаў сваіх абяцанняў аднавіць фінансаванне трох гадзін вывучэння нямецкай мовы, у выніку чаго пацярпелі больш за 56 000 навучэнцаў, страчана частка настаўнікаў нямецкай мовы і ў той жа час людзі пазбаўлены капіталу, якім з'яўляецца веданне мовы і культуры суседняй краіны.
Па словах Бартэка, той факт, што ёсць нямецкамоўныя людзі, зʼяўляецца адной з прычын размяшчэння інвестыцый з нямецкамоўных краін у Сілезіі, і ад гэтага выйграюць усе жыхары рэгіёну.
«У нас было некалькі сустрэч з міністрам Чарнэкам і іншымі прадстаўнікамі Міністэрства нацыянальнай і нацыянальнай адукацыі. Міністр быў нават у Аполе, дзе падчас перамоваў заявіў аб хуткім вяртанні да стану, які быў да выхаду пастановы. Сёння мы ведаем, што абяцанне, на жаль, нявыкананае. Прайшло паўгода пасля сустрэчы ў Аполі, і нічога не змянілася. Мы, як супольнасць і польскія грамадзяне, узрушаныя дзеяннямі палітыкаў кіруючай партыі, асабліва з нашага рэгіёну, у падтрымцы моўнай адукацыі для нашых дзяцей», – сказаў Бартэк.
Пасля канферэнцыі міністр Чарнэк пракаментаваў абвінавачванні ў сваім акаўнце ў Twitter.
«Калі 120 мільёнаў злотых у год на вывучэнне нямецкай мовы як роднай – гэта дыскрымінацыя, то як назваць 0 еўра з Германіі за вывучэнне польскай мовы як роднай для палякаў у Германіі», – напісаў міністр. Палітык не пагадзіўся з тэзісам аб невыкананні дадзеных абяцанняў. «Дэкларацыя выконваецца – калі вы хаця б паспрабуеце пераканаць сваіх нямецкіх суайчыннікаў у Германіі, што дыскрымінаваць палякаў няправільна, я буду прымаць далейшыя меры. Такая была дамоўленасць», – падкрэсліў ён.
На думку міністра, нельга казаць пра страту германістамі працоўных месцаў, бо сума ў 120 мільёнаў злотых, выдзеленых міністэрствам на вывучэнне нямецкай мовы як роднай, павінна быць дастатковай. На думку Чарнэка, аргумент аб важнасці вывучэння нямецкай мовы як роднай для прафесійнага развіцця і будучыні моладзі неапраўданы.
«Праца ў Польшчы для ўсіх. Адсюль развіццё сектаральных цэнтраў навыкаў і вышэйшая прафесійная адукацыя. Таксама ў роўнай ступені даступная для нямецкай меншасці», – напісаў міністр Чарнэк.
PAP / вх
