А 10:00 гадзіне ў Варшаве каля Помніка загінуўшым і забітым на Усходзе прайшла цырымонія ўшанавання памяці ахвяр «польскай аперацыі», праведзенай НКВД у 1937-1938 гг.., у якой удзельнічалі дэлегацыі Упраўлення па справах ветэранаў вайны і ахвяр рэпрэсій і Інстытута нацыянальнай памяці. 11 жніўня 1937 года кіраўнік НКВД Мікалай Ежоў вынес загад аб пакаранні смерцю не менш за 111 тысяч чалавек польскага паходжання, якія жылі ў Савецкім Саюзе.
Кіраўнік Бюро па справах ветэранаў вайны і ахвяр рэпрэсій Ян Юзэф Каспшык сказаў Польскаму радыё, што генацыд палякаў быў помстай за паражэнне ў 1920 г. «Яны загінулі таму, што былі палякамі, таму што не далі сябе пераўтварыць у савецкіх людзей, таму што яны не адмовіліся ад хрысціянскай веры», — адзначыў ён.
Ян Юзэф Каспшык дадаў, што дагэтуль невядомыя дакладныя дадзеныя аб злачынствах супраць польскага насельніцтва, спланаваных і здзейсненых на загад Сталіна ў 1937-1938 гадах. «Дакументы знаходзяцца ў Крамлі, на Лубянцы. Пакуль большасць з іх невядомая і, на жаль, не магу сказаць, калі яны будуць нам вядомыя», — зазначыў міністр.
Кіраўнік Упраўлення па справах ветэранаў вайны і пацярпелых ад рэпрэсій адзначыў, што злачынства было падрыхтавана вельмі дакладна. НКВД склаў спісы невыязных, і на працягу некалькіх тыдняў палякаў забівалі або цэлыя вёскі дэпартавалі ў ГУЛАГ і ў глыб Савецкага Саюза.
Адно з такіх месцаў - востраў Ольхон на Байкале. Туды было накіравана 6 тысяч палякаў, якія жылі ў Мінскай вобласці з савецкага боку. «Яны былі падвергнутыя такой цяжкой працы, што яны не пражылі і года, у іх няма магіл, іх выкінулі ў Байкал або пахавалі ў лясах. Толькі ў 2016 годзе ўдалося ўшанаваць іх памяць усталяваннем помніка і крыжа», - адзначыў міністр Каспшык.
ПР/юл
