Гісторыя польскага пасляваеннага спорту вядзе ў горад Лодзь, які стаў спартыўнай сталіцай таго часу. Першы футбольны матч польскай зборнай адбыўся ў чэрвені 1947 года. Паступова адраджаліся чэмпіянаты, распрацоўваліся новыя дысцыпліны, а спартсмены заваёўвалі алімпійскія медалі.
Сёння мы прадставім некалькі профіляў выдатных спартсменаў, якія заваявалі залатыя медалі. Госць Польскага радыё – гісторык спорту з Універсітэта фізічнай культуры ў Варшаве Каміль Патшускі.
Першыя гады пасля Другой сусветнай вайны былі вельмі цяжкімі для польскага спорту. Гэта былі гады аднаўлення пасля разбурэнняў, пасля страт інфраструктуры, арганізацыі і персаналу.
Пра першую постаць – Герарда Цесліка – журналісты пісалі так: Найлепшы гулец Сілезіі, прадэманстраваў форму і клас, якіх не было ні ў аднаго іншага гульца ў Польшчы пасля вайны. Клас гэтага гульца ўжо ставіць яго, на першым месцы сярод усіх польскіх нападнікаў.
Пасля вайны адраджаўся і польскі футбол. Гэта быў у многіх аспектах самы папулярны від спорту, як і да вайны, ён прыцягваў найбольшую аўдыторыю, гаворыць Каміль Патшускі:
- Найбольш уражлівыя поспехі футбалістаў мы звязваем з 1970-80-мі гадамі. Але да гэтых найвялікшых дасягненняў, мабыць, найбольш запамінальнай і найбольш часта адзначанай асобай у польскім футболе быў Герард Цеслік. Ён быў родам з Хожава, а дакладней, з мястэчка Гайдукі Вялікія, якое цяпер з'яўляецца часткай Хожава. У яго было складанае жыццё падчас Другой сусветнай вайны. У маладосці ён гуляў за нямецкія клубы. Пасля вайны, калі жыццё вярнулася да нармальнага жыцця, ён на працягу прыкладна дванаццаці гадоў гуляў за «Рух» з Хожава. Варшаўская «Легія» спрабавала падпісаць з ім кантракт, спасылаючыся на абавязковую вайсковую службу, але ён застаўся ў Сілезіі, бо Хожаўскі сталеліцейны завод пагражаў забастоўкай, калі ён пераедзе ў сталіцу. Усю сваю карʼеру ён правёў у Верхняй Сілезіі.
Герард Цеслік быў капітанам зборнай Польшчы ў дзясятках матчаў. Найбольш вядомым матчам быў матч супраць Савецкага Саюза ў адборачным раўндзе чэмпіянату свету па футболе ў Швецыі. Польская зборная праславілася перамогай з лікам 2:1 на Сілезскім стадыёне, а абодва галы забіў Цеслік. Да сённяшняга дня гэта адзін з самых часта згадваемых матчаў у гісторыі польскай зборнай.
Другая постаць сённяшняй перадачы – спартсмен і навуковец, фехтавальшчык Войцех Заблоцкі. Ён спалучаў трэніроўкі па фехтаванні з патрабавальнай вучобай на факультэце архітэктуры. Пасля выхаду на пенсію ён працягнуў карʼеру выдатнага архітэктара, аднаго з вядучых спецыялістаў па спартыўнай архітэктуры ў Польшчы.
- Яго сямейны дом быў разбураны падчас Варшаўскага паўстання, таму значную частку сваёй маладосці ён правёў у Верхняй Сілезіі і Кракаве, дзе і пачаў свой шлях у фехтаванні. Ён чатыры разы прадстаўляў Польшчу на Алімпійскіх гульнях, з 1952 года ў Хельсінкі па 1964 год у Токіо, заваяваўшы тры медалі. Аднак, як і ўсе спартсмены каманды па фехтаванні, яго няздзейсненай марай быў асабісты залаты медаль, хоць ён і быў чэмпіёнам свету ў сваіх дысцыплінах. З-за нізкага росту на фехтавальных пляцоўках яго празвалі «кайтэк». Яго дасягненні, як спартыўныя, так і неспартыўныя, безумоўна, былі значнымі, - расказвае Каміль Патшускі.
Эва Клабукоўская – эканамістка, лёгкаатлетка і спрынтарка, якая прадстаўляла варшаўскі клуб «Скра». Эва Клабукоўская – прыклад спартсменкі крыху пазнейшага пакалення.
- Яна была прадстаўніцай новага, маладога пакалення. Яна спрыяла вельмі ўражліваму поспеху. Перамозе польскай каманды ў эстафеце на чатырыста метраў на Алімпійскіх гульнях у Токіо ў 1964 годзе. Гэта застаецца адным з найвялікшых поспехаў польскага спрынту. Эву Клабукоўскую звычайна лічылі спартсменкай, параўнальнай па таленту з Пшэвінскай, але яе таленту не наканавана было цалкам развіцца. Праз год пасля здабыцця алімпійскага золата яна пабіла сусветны рэкорд. У 1966 годзе ў Будапешце яна стала чэмпіёнкай Еўропы. Затым яе карʼеру давялося датэрмінова скончыць з-за сумнеўнай якасці медыцынскіх аналізаў, праведзеных Сусветнай федэрацыяй лёгкай атлетыкі ў яе выпадку. І яны выявілі пэўныя незвычайныя характарыстыкі яе цела, якія нібыта дыскваліфікавалі яе ад спаборніцтваў сярод жанчын. У святле сённяшніх медыцынскіх ведаў мы ведаем, што гэтыя тэсты былі ненадзейнымі, але ў той час, баючыся міжнароднага скандалу, прадстаўнікі Польскай лёгкаатлетычнай асацыяцыі і Польскага алімпійскага камітэта недастаткова рашуча заступіліся за яе. І Клабукоўская была вымушана датэрмінова завяршыць карʼеру. Яна сышла з грамадскага жыцця. У цяперашні час яна не дае інтэрвʼю і не зʼяўляецца на публіцы. Яна мае поўнае права адчуваць горыч, - расказвае Каміль Патшускі.
Сёння мы прадставім некалькі профіляў выдатных спартсменаў, якія заваявалі залатыя медалі. Госць Польскага радыё – гісторык спорту з Універсітэта фізічнай культуры ў Варшаве Каміль Патшускі.
Першыя гады пасля Другой сусветнай вайны былі вельмі цяжкімі для польскага спорту. Гэта былі гады аднаўлення пасля разбурэнняў, пасля страт інфраструктуры, арганізацыі і персаналу.
слухайце аўдыё
ав