Tematem czwartkowej widekonferencji szefów MSZ i sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga był m.in. kryzys spowodowany światową pandemią koronawirusa oraz działania Rosji na Ukrainie. Po rozmowach Stoltenberg poinformował, że szefowie MSZ dali mandat głównemu dowódcy wojskowemu Sojuszu do koordynowania działań w walce z koronawirusem.
Działania te mają m.in. obejmować zbieranie informacji dotyczących wolnych miejsc w szpitalach, a także o nadwyżkach sprzętu. Po raz pierwszy w rozmowach wziął udział szef MSZ Macedonii Północnej, która dołączyła do NATO w ubiegłym tygodniu. Stoltenberg zaapelował również do Rosji o wstrzymanie walk przez wspieranych przez nią bojowników w Donbasie, tak by możliwe były działania, nakierowane na powstrzymanie pandemii koronawirusa.
Czaputowicz w udostępnionej dziennikarzom wypowiedzi zarejestrowanej po wideokonferencji ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich NATO podkreślał, że mimo pandemii koronawirusa zdolności wojskowe NATO będą utrzymane, a sam Sojusz dysponuje instrumentami planowania cywilnego, które mogą wspomóc działania poszczególnych państw członkowskich.
W razie zagrożenia - NATO zdolne do działania
Szef polskiego resortu dyplomacji zaznaczył, że celem czwartkowych rozmów było zamanifestowanie jedności i solidarności całego NATO, szczególnie z państwami najbardziej dotkniętymi skutkami panującej epidemii. Podkreślał, że państwa członkowskie reprezentowane przez szefów MSZ podkreśliły gotowość do wypełniania swoich zobowiązań traktatowych, w tym realizacji obrony kolektywnej. - W razie zagrożenia NATO jest zdolne do działania - zapewniał Czaputowicz.
W wypowiedzi przesłanej PAP szef MSZ podkreślił, że NATO może pełniej obecnie wykorzystać mechanizmy i instrumenty planowania cywilnego, jak również NATO-wskie Euroatlantyckie Centrum Koordynacji Reagowania w Przypadku Katastrof (EADRCC).
Czaputowicz podczas wypowiedzi dla mediów oceniał również, że kryzys wywołany epidemią koronawirusa jest wykorzystywany przez Rosję, co również było - jak poinformował - przedmiotem dyskusji.
- Aktywność dezinformacyjna Rosji jest bardzo wyraźna, ma ona propagandowy charakter i niepokoi to członków Sojuszu. Przykładem może być użycie dezinformacji wobec naszego kraju. Pamiętają państwo o informacji o blokadzie przez władze Polski możliwości przelotu nad terytorium naszego kraju samolotu z rosyjską pomocą dla Włochów - okazała się ona zupełnie nieprawdziwa - powiedział szef MSZ.
Rosja zagrożeniem w rejonie Bałtyku
Dodawał przy tym, że Rosja stanowi również zagrożenie w rejonie Morza Bałtyckiego oraz Morza Czarnego. W tym kontekście Czaputowicz relacjonował, że szefowie MSZ państw NATO podkreślili znaczenie współpracy z Ukrainą i Gruzją, co przypieczętowali podpisaniem dokumentów o współpracy z tymi państwami. Polska - jak zapewnił szef MSZ - pozostaje zdecydowanym orędownikiem dalszego zbliżania Gruzji i Ukrainy do struktur Sojuszu.
Wśród tematów rozmów szefów MSZ Czaputowicz wymienił także utrzymania zaangażowania Sojuszu w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Czaputowicz przypomniał, że Polska opowiada się za utrzymaniem zaangażowania w tych regionach, a Polacy są obecni zarówno w Iraku, jak i Afganistanie.
Czaputowicz przypomniał również o powołaniu tzw. grupy refleksyjnej NATO, która powstała na mocy decyzji szczytu w Londynie w grudniu 2019 roku. W skład tej grupy wejdzie również przedstawiciel Polski - była minister spraw zagranicznych, obecnie europoseł Anna Fotyga.
Polski wkład w prace grupy refleksyjnej NATO
Szef MSZ akcentował, że Polska chce wnieść wkład w prace grupy refleksyjnej przez zaprezentowanie swojej "wrażliwości i optyki sposobu patrzenia na zagrożenia dla bezpieczeństwa".
- To będzie ważny wkład Polski do przyczynienia się do stworzenia nowej wizji politycznej, roli Sojuszu, rozumienia zagrożeń dla Sojuszu i wzmocnienia jedności sojuszniczej i solidarności - powiedział Czaputowicz.
Szef MSZ podkreślił, że grupa refleksyjna będzie prowadzić swoje prace do następnego szczytu NATO zaplanowanego na 2021 r. - Grupa przedstawi rekomendacje mające na celu usprawnienie procesu konsultacji i koordynacji między sojusznikami oraz wzmocnienie roli politycznej NATO w zwalczaniu zagrożeń ze wszystkich strategicznych kierunków - dodał Czaputowicz.
Szef MSZ podkreślał również konieczność utrzymania ścisłej współpracy transatlantyckiej wobec obecnego kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa. Zapewniał, że Polska działa na rzecz utrzymania jedności i solidarności transatlantyckiej oraz zaangażowania wojskowego USA w Europie.
PAP/dad