- Anna Walentynowicz może być mostem, który łączy nasze narody. Jej postać pokazuje całą wieloznaczność naszych relacji historycznych. Ukrainka, która staje się bohaterką polskiej "Solidarności", wraca do swoich ukraińskich korzeni, byśmy mogli teraz, pod jej patronatem, tworzyć nowy rozdział stosunków pomiędzy Polską i Ukrainą - powiedział uczestniczący w konferencji Serhij Szturchecki, szef Niezależnego Związku Zawodowego Mediów Ukrainy.
Centrum Polsko-Ukraińskie pod patronatem Walentynowicz
Spotkanie w Ostrogu w obwodzie rówieńskim, gdzie urodziła się Walentynowicz, zorganizowało polskie Stowarzyszenie W Trosce o Dom Ojczysty imienia legendarnej działaczki "Solidarności". Stowarzyszenie tworzy w Równem Centrum Polsko-Ukraińskie, której patronką będzie Walentynowicz. - Nie będą to jedynie ściany, lecz miejsce, w którym będzie toczyła się aktywność i będzie prowadzona dyskusja pod hasłem "za wolność naszą i waszą", czyli o tym, co jest dziś aktualne jak nigdy - Szturchecki.
O powstającym w Równem Centrum mówiła również Magdalena Lenart-Zalewska ze stowarzyszenia W Trosce o Dom Ojczysty. - Ta konferencja pokazała, jak bardzo potrzebne są rozmowy między naszymi narodami i praca nad porozumieniem. Jak istotna jest nasza solidarność wobec zagrożenia ze wschodu. Sądzę, że powstające polsko-ukraińskie centrum jej imienia będzie ważnym miejscem dla dyskusji na ten temat - dodał.
W konferencji w Ostrogu uczestniczył m.in. Jan Karandziej, szef stowarzyszenia W Trosce o Dom Ojczysty, opozycjonista czasów komunistycznych i działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, który był współpracownikiem i przyjacielem Anny Walentynowicz.
- Rozpoczęliśmy coś, co może przynieść dobre wyniki w zbliżeniu polskich i ukraińskich społeczności. Działamy od dołu, staramy się dotrzeć do młodzieży, co było widoczne na auli. Oczywiście cały czas nasza patronka Anna Walentynowicz sprzyja temu, jako bohaterka dwóch narodów, więc jestem przekonany, że te dyskusje dadzą dobry efekt - powiedział.
Wystawa "Legenda Solidarności"
Konferencję przeprowadzono w gmachu Narodowego Uniwersytetu "Akademia Ostrogska", gdzie otwarto wystawę "Legenda Solidarności", poświęconą życiu i działalności opozycyjnej Walentynowicz. Uczestnicy spotkania zapalili także znicze w Alei Bohaterów, na której widnieją fotografie ukraińskich żołnierzy z Ostroga i okolic, poległych w wojnie obronnej Ukrainy z Rosją.
Ukraińscy prelegenci w swoich wystąpieniach wiele miejsca poświęcali podziękowaniom dla Polski za wsparcie, którego udzieliła Ukrainie po rosyjskiej inwazji.
- Jesteśmy wdzięczni narodowi polskiemu za to, że wsparł Ukrainę po inwazji Rosji na pełną skalę i za tę pomoc, której wciąż udziela nam Polska. Wydaje mi się, że mimo pewnych nieporozumień między politykami, pomiędzy naszymi narodami panuje prawdziwe porozumienie i solidarność. Ta konferencja po raz kolejny to pokazała. Nie straciliśmy tej solidarności - ocenił Dmytro Szewczuk, prorektor Akademii Ostrogskiej.
Rola Anny Walentynowicz
Anna Walentynowicz urodziła się 15 sierpnia 1929 roku w Równem; zginęła 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie smoleńskiej. Była jedną z kluczowych i symbolicznych postaci rodzącej się na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych "Solidarności". To z jej powodu wybuchł słynny strajk w Stoczni Gdańskiej.
Walentynowicz zaangażowała się w działalność Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża w 1978 roku. 7 sierpnia 1980 roku została bezprawnie zwolniona ze Stoczni Gdańskiej, co przyczyniło się do rozpoczęcia strajku w stoczni 14 sierpnia 1980 roku, który doprowadził do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność".
Walentynowicz została członkinią Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ. Internowana w stanie wojennym, potem kilka razy aresztowana. W 1981 roku inwigilowało ją ponad 100 funkcjonariuszy i tajnych współpracowników SB.
Konferencja w Ostrogu została zorganizowana przez stowarzyszenie W trosce o dom ojczysty im. Anny Walentynowicz jako projekt publiczny, finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego, dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za Granicą 2023.
PAP/dad