W poniedziałek szef polskiej dyplomacji Zbigniew Rau złożył oficjalną wizytę w Wilnie, gdzie spotkał się m.in. z ministrem spraw zagranicznych Litwy Gabrieliusem Landsbergisem. Politycy przyjęli wspólne oświadczenie z okazji 30. rocznicy odnowienia stosunków dyplomatycznych między obu państwami.
"30 lat temu nasze kraje ożywiły wszechstronną współpracę jako nowoczesne i demokratyczne państwa europejskie. Połączone ze sobą geograficznie i związane wspólną historią i dziedzictwem kulturowym, a także rozległymi kontaktami międzyludzkimi, oraz realizujące te same geopolityczne interesy, Litwa i Polska po raz kolejny stały się naturalnymi sojusznikami i przyjaciółmi" - głosi oświadczenie.
Podkreślono, że Litwa i Polska obecnie "są strategicznymi partnerami na poziomie bilateralnym, regionalnym i euroatlantyckim, podejmując wyzwania regionalne i globalne wspólnie i w ścisłym porozumieniu".
Zaangażowanie w Inicjatywę Trójmorza
Potwierdzono stałe i głębokie zaangażowanie obu państw na rzecz Inicjatywy Trójmorza. Wyrażono również głębokie przekonanie, że w obecnym globalnym kontekście pandemii Covid-19 działania w ramach tej inicjatywy mogą pobudzać odbudowę po pandemii i odporność gospodarek.
Odnosząc się do obecnej sytuacji geopolitycznej, szefowie dyplomacji zwrócili uwagę na rozwijającą się współpracę Litwy i Polski w zakresie bezpieczeństwa i obronności w odpowiedzi na zagrożenia w regionie w następstwie agresywnej postawy militarnej Federacji Rosyjskiej. Podkreślono także znaczenie wzmacniania odpowiednich środków obrony i odstraszania NATO, szczególnie w kontekście pogłębiającej się wojskowej integracji Rosji i Białorusi oraz zbliżających się strategicznych ćwiczeń wojskowych Zapad-21.
Wspólna obrona przed zagrożeniami
W deklaracji wskazano również, że Litwa i Polska "pragną wspólnie bronić wartości i bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz wyrażają głębokie zaniepokojenie w związku z trwającym atakiem hybrydowym ze strony reżimu Alaksandra Łukaszenki przeciwko integralności zewnętrznej granicy UE". Stanowczo potępiono wszelkie próby instrumentalizacji nielegalnej migracji, mające na celu wywarcie politycznej presji na UE i jej państwa członkowskie.
"Potępiamy nieustanne ataki reżimu Łukaszenki na prawa człowieka, podstawowe wolności i prawo międzynarodowe. Wzywamy reżim do zaprzestania represyjnych działań wymierzonych przeciwko jego własnemu społeczeństwu oraz do podjęcia otwartego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim i opozycją, prowadzącego do jak najszybszych wolnych i sprawiedliwych wyborów. Pragniemy nadal wspierać demokratyczne aspiracje narodu białoruskiego" - głosi oświadczenie szefów MSZ Polski i Litwy.
Wsparcie Ukrainy
Wyrażono również wsparcie dla niezależności, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową. Polska i Litwa - jak czytamy w oświadczeniu - zdecydowanie potępiają trwającą agresję militarną Rosji wobec Ukrainy, a także bezprawną aneksję Krymu i Sewastopola, stanowiącą - jak podkreślono - rażące pogwałcenie prawa międzynarodowego. Wzywają przy tym Rosję do pełnego wdrożenia zapisów porozumień mińskich.
"Jesteśmy gotowi ściśle koordynować stanowiska Litwy i Polski w zakresie kluczowych kwestii dotyczących adaptacji NATO, w tym zbliżającego się procesu opracowania nowej Koncepcji Strategicznej NATO i przygotowania do szczytu NATO w Wilnie. Potwierdzamy nasze przywiązanie do polityki otwartych drzwi NATO, mającej na celu zapewnienie większego wsparcia partnerom Sojuszu, w szczególności naszym najbliższym współpracownikom – Ukrainie i Gruzji" - czytamy w oświadczeniu.
W trakcie poniedziałkowej wizyty w Wilnie Rau spotkał się także z prezydentem Litwy Gitanasem Nausedą. Politycy rozmawiali m.in. o rocznicy odnowienia relacji dyplomatycznych, kwestiach dotyczących mniejszości narodowych i kryzysie migracyjnym.
Szef polskiej dyplomacji złożył też wieńce na Cmentarzu na Antokolu, a także wziął udział w spotkaniu ze studentami, zorganizowanym przez Instytut Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego.
IAR/PAP/dad