Portal, którego twórcami są Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego oraz Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, powstał w grudniu ubiegłego roku. Jest on skierowany do wszystkich osób zainteresowanych historią, zwłaszcza historią rosyjskich i sowieckich represji oraz obecnością w Rosji i Związku Sowieckim Polaków, a także przedstawicieli innych narodów zamieszkujących dawną Rzeczpospolitą.
W rozmowie z PAP kierownik działu naukowego Muzeum Pamięci Sybiru dr Marcin Zwolski zaznaczył: "Chcemy cały czas portal rozbudowywać". - Zastanawiamy się nawet, czy nie powiększyć liczby języków, w których portal jest dostępny. Zwłaszcza że ten temat jest wyszukiwany poza Polską. Notujemy wielu odbiorców portalu w Stanach Zjednoczonych i Australii, a także w Azji czy Afryce. Jest zatem zapotrzebowanie na ten temat - ocenił.
Jak podkreślił z kolei dr Maciej Wyrwa z Centrum im. Mieroszewskiego: "Chcemy opowiedzieć szerzej na świecie o polskim doświadczeniu Syberii".
Portal wypełnia pustkę
Główną ideą, jaka przyświecała twórcom portalu, była chęć opowiedzenia o polskim doświadczeniu Syberii i Sybiru. - Chcieliśmy zaprezentować całe to doświadczenie w sposób popularnonaukowy - powiedział PAP dr Wyrwa. Dr Zwolski zwrócił zaś uwagę: "Zakładając ten portal, zauważyliśmy, że o ile portali historycznych jest sporo, to właśnie w tej kwestii jest pewna luka". - Ten portal wypełnia zatem tę pustkę - dodał.
- Sybir przede wszystkim kojarzy się z "ziemią łez i krwi", a więc z deportacjami i wywózkami - poczynając od konfederacji barskiej, poprzez Powstanie Styczniowe, po apogeum stalinowskich represji z lat trzydziestych i czterdziestych" – wskazał dr Wyrwa. - Na portalu chcieliśmy jednak pokazać także inną, często zapomnianą Syberię, czyli Syberię, gdzie Polacy wnieśli olbrzymi wkład w jej rozwój oraz osadnictwo - powiedział. Do dziś na Syberii istnieją polskie wsie, z których najbardziej znane to Białystok w obwodzie tomskim czy Wierszyna w obwodzie irkuckim.
Ważnymi postaciami dla rozwoju tego terenu są m.in. geolodzy Aleksander Czekanowski i Jan Czerski oraz przyrodnik Benedykt Dybowski, a także etnografowie Wacław Sieroszewski czy Bronisław Piłsudski. Syberia przez lata niosła również szansę na zarobienie dużych pieniędzy. Majątku na Syberii dorobił się m.in. przedsiębiorca i filantrop Alfons Koziełł-Poklewski.
W dziale "Podróże w przeszłość" czytelnicy portalu mogą m.in. dzięki fotografiom Tomasza Kizny przejechać "Martwą Drogę". To trasa kolejowa, która w planach miała być częścią większej, polarnej magistrali kolejowej. Budowało ją w latach 1947-1953 co najmniej 70 tys. więźniów, w tym Polacy. Trasa nigdy nie została jednak ukończona.
Tajemnice zdjęć
Do Muzeum Pamięci Sybiru wpływa dużo zdjęć, do których nierzadko trudno stworzyć opis. Dlatego też na portalu znajduje się dział "Tajemnice zdjęć", gdzie czytelnicy mogą takie fotografie przejrzeć oraz – jeśli rozpoznają swoich bliskich – przekazać właściwy podpis.
Na stronie dostępne są też podcasty. Wśród dostępnych można znaleźć m.in. te poświęcone Sybirakom w Australii oraz bł. ks. Władysławowi Bukowińskiemu zwanemu Apostołem Kazachstanu. Z kolei w zakładce "Baza wiedzy" zostały zamieszczone zdjęcia, filmy oraz fotografie eksponatów, które trafiły do muzealników z Muzeum Pamięci Sybiru. Czytelnicy w tej zakładce znajdą m.in. nagrane relacje z Sybirakami, Felicją Konarską oraz ze Zbigniewem Lubienieckim. - Zachęcam do zapoznania się z historią pluszowego misia nalężącego do pani Reni Jackowskiej. To bardzo poruszająca historia - powiedział dr Wyrwa.
Na portalu można także przeczytać artykuł rosyjskiej dziennikarki Eleny Raczewej pt. "Ci, którzy „siedzieli”, i ci, którzy pilnowali. Pamięć o ofiarach i oprawcach we współczesnej Rosji". - Nie chcemy wyłącznie opowiadać o historii, ale chcemy też pokazywać to, co dzieje się w dzisiejszej Rosji, na tym obszarze, który kiedyś był miejscem zsyłek i deportacji Polaków - podsumował dr Wyrwa.
Portal jest dostępny pod adresem: www.swiatsybiru.pl.
PAP/dad