Co jedli w Wigilię nasi przodkowie? Rekonstruktor kulinarny opowiada o staropolskich potrawach

Dzisiejsza wieczerza wigilijna wygląda zupełnie inaczej niż ta, którą spożywali nasi przodkowie. Chociaż w dawnej Rzeczpospolitej często korzystano z tych samych produktów, to już potrawy przygotowywano w zupełnie inny, niespotykany dziś sposób. Wigilia to dzień postny, a więc na stołach musiały pojawić się ryby. Wykorzystywano także nabiał oraz duże ilości owoców i orzechów.

Dlaczego jemy karpia w Wigilię? Historyk: znajdował się na stole królowej Jadwigi i Władysława Jagiełły

zi3000 / Shutterstock

Norbert Sokołowski, rekonstruktor kulinarny z Muzeum Króla Jana III w Wilanowie, podkreśla, że na królewskim oraz magnackich dworach Rzeczpospolitej, tego dnia wykorzystywano dużą ilość przypraw oraz łączono smaki tak, aby podkreślić wyjątkowy charakter potraw. Dzięki zachowanej księdze szafarskiej wiemy jakie produkty wykorzystywano do przygotowania wieczerzy wigilijnej na dworze króla Jana III Sobieskiego. - Na podstawie tego możemy dobrać przepisy, które zachowały się na przykład w Compendium felculorum. Być może były to karpie po morawsku w wiśniowym sosie lub łosoś żółto, czyli łosoś gotowany w rybnym bulionie z szafranem i imbirem - powiedział Norbert Sokołowski.

Oczywiście wigilijne stoły większości społeczeństwa dawnej Rzeczpospolitej znacznie różniły się od stołów magnatów i szlachty. Na stołach biedniejszych stanów również jednak pojawiały się ryby, grzyby oraz owoce. Co ciekawe, biedniejsze warstwy społeczne często wykorzystywały produkty, które dziś potrafią kosztować niemało ale dawniej były uznawane za jedzenie gorszej jakości. - Sandacz lub dorsz to ryby dziś dosyć cenione, dawniej jednak były uważane za jedzenie biedoty. Ludzie nie mieli dostępu do orientalnych przypraw, tylko mieli to co udało im się zebrać z pól i sadów oraz zabezpieczyć, zakisić czy zasolić. Były to między innymi grzyby, suszone owoce i konfitury - powiedział Norbert Sokołowski.

Wśród najpopularniejszych dawnych wigilijnych potraw znajdziemy między innymi zupa migdałowa, zupa grzybowa ze śledziem oraz słodka zupa śledziowa. Jadano również wiele rodzajów potraw z makiem. Na wigilijnym stole dawniej w różnych wersjach pojawiał się też karp, który jednak zawrotną karierę zrobił dopiero po II wojnie światowej i dziś uznawany jest za jedną z najważniejszych potraw wigilijnych.

IAR/dad