Redakcja Polska

Kazachstan dyskretnie pozbywa się sowieckiego dziedzictwa

23.03.2024 11:35
Władze Kazachstanu zwiększają znaczenie tradycyjnego święta obchodzonego w dzień równonocy wiosennej. To element budowania tożsamości narodowej.
Przebiśniegi
PrzebiśniegiPixabay

Święto równonocy wiosennej, zwane po kazachsku "Nauryz", czyli dosłownie "nowy dzień" lub "nowe światło", obchodzone jest we wszystkich krajach, w których ludność mówi językami turkijskimi - czyli w Azji Centralnej, Turcji, ale także w Iranie, skąd się wywodzi. Tradycja świętowania równonocy wiosennej jest tam znana od czasów perskiej dynastii Achemenidów (VI-IV w. p.n.e.).

Pojawienie się islamu na terytorium współczesnego Kazachstanu nie wpłynęło na święto, a jedynie je urozmaiciło. W tych dniach Kazachowie modlą się i wspominają zmarłych przodków, a także odwiedzają święte miejsca. Zdaniem naukowców element religijny nie wyparł dawnych zwyczajów.

W 1926 roku władze radzieckie uznały święto za relikt przeszłości i zakazały jego obchodzenia. Decyzja ta została cofnięta w 1988 roku. Od 2001 roku Nauryz jest świętem państwowym. Już wcześniej było hucznie obchodzone, jednak w 2024 r. zyskało nową formułę.

Prezydent Kasym-Żomart Tokajew, umiejętnie balansujący w światowej polityce pomiędzy mocarstwami i delikatnie, lecz konsekwentnie dystansujący się od rosyjskich wpływów, zdecydował, że święto zastąpi pochodzącą z czasów sowieckich tradycję wielodniowego obchodzenia Nowego Roku. 

"Nowy Rok to oczywiście ważna cezura, związana ze zmianą daty w kalendarzu. Przywykliśmy, by w tych dniach podsumowywać osiągnięcia i snuć plany na przyszłość. Dla mnie jednak Nowy Rok nie ma znaczenia sakralnego. (...) Nie powinniśmy zapominać, że mamy swój własny Nowy Rok - Nauryz, który symbolizuje początek nowego cyklu życia natury" - zapowiedział w noworocznym orędziu.

Od br. święto "Nauryz meiramy" - czyli "święto nowego dnia" lub "święto marcowe" ("nauryz: znaczy też po kazachsku "marzec") - trwa aż 10 dni, z czego pięć (od 21 do 25 marca) to dni oficjalnie wolne od pracy i nauki.

"Nauryz symbolizuje odnowę i powinien być obchodzony w nowy sposób: (...) kreatywnie, z wprowadzeniem nowych charakterystycznych elementów. Jestem pewien, że przyczyni się to do konsolidacji społeczeństwa i wzmocnienia naszej tożsamości narodowej" - przekonywał prezydent Kazachstanu, składając życzenia swoim rodakom.

W kraju organizowane są festyny, zabawy, koncerty. Parki stołecznej Astany już na tydzień wcześniej dekorowano i przygotowywano do świętowania, pomimo hałd śniegu (Astana jest drugą najzimniejszą stolicą świata i temperatury sięgają nocą -15 st. C). Kulminacja wydarzeń towarzyszących świętu nastąpiła w czwartek i piątek. Na placach, w parkach i wielu innych miejscach rozstawiono "etnowioski" z jurtami. Serwowano tradycyjne potrawy, prezentowano stroje ludowe, narodowe tańce i konkurencje sportowe właściwe dla Kazachów i innych ludów koczowniczych. 

"To nawet zrozumiałe, że Nowy Rok powinno się obchodzić właśnie teraz" - powiedział PAP w Parku Centralnym w Astanie rozmówca, młody mężczyzna o imieniu Żanybek. "Przecież to właśnie teraz, kiedy dzień staje się dłuższy od nocy, zaczyna się wegetacja roślin i wszystko ożywa, zaczyna się nowe życie, a więc i nowy rok. Świętowanie nowego roku w środku zimy jest nieporozumieniem" - dodał.

Święto jest powszechne; w ostatni oficjalny dzień roboczy w biurowcach, ministerstwach itp. na wchodzących czekały poczęstunki serwowane przez Kazachów obu płci w strojach ludowych. W sam dzień równonocy wiosennej w niektórych blokach mieszkalnych zarządzający budynkami wystawili uroczysty stół, na którym wchodzący do budynków i wychodzący z nich znajdowali tradycyjne przekąski i słodycze oraz życzenia od wspólnoty mieszkaniowej.

PAP/ks

Zobacz więcej na temat: Kazachstan wiosna tożsamość

Komisja Europejska o Kazachstanie: wzywamy do powstrzymania się od działań, które mogą prowadzić do dalszej eskalacji

06.01.2022 15:03
Wzywamy do powstrzymania się od działań, które mogą prowadzić do dalszej eskalacji przemocy - oświadczyła na konferencji prasowej w Brukseli rzeczniczka Komisji Europejskiej ds. zagranicznych Nabila Massrali

Kreml: Prezydenci Putin i Tokajew rozmawiali przez telefon o sytuacji w Kazachstanie

08.01.2022 11:53
Prezydenci Rosji i Kazachstanu Władimir Putin i Kasym-Żomart Tokajew przeprowadzili w sobotę rozmowę telefoniczną, podczas której omówili temat środków, podejmowanych w celu zażegnania niepokojów w Kazachstanie - poinformował w komunikacie Krem

Kazachstan: protestujący oskarżają władze o korupcję i nepotyzm

08.01.2022 18:00
W Kazachstanie w zamieszkach zginęło kilkadziesiąt osób, wśród nich funkcjonariusze sił porządkowych - podały tamtejsze media