Obiekt o powierzchni ponad 1500 m. kwadratowych pomieści m.in. kilka sal wystawowych, salę multimedialną, a także bibliotekę i archiwum.
Dziedzictwa Polskiego powstało dla uhonorowania pierwszej polskiej osady założonej przez imigrantów z ziem polskich w 1854 roku w Stanach Zjednoczonych. Choć nie byli pierwszymi Polakami w Ameryce, osada w Pannie Marii jest uważana za pierwszą. Mieszkają tam do tej pory głównie potomkowie tych osadników – wyjaśnił konsul generalny RP w Houston, w Teksasie, Robert Rosiecki. Jak dodał pomysłodawcą, założycielem, fundatorem i prezesem Centrum jest emerytowany, obecnie 90-letni, biskup John Walter Yanta. Wywodzi się on z pierwszych osadników, a w latach 1997-2008 był biskupem w Amarillo, w Teksasie.
Zaznajomić z historią Polski
W Pannie Maria jest też starannie utrzymany, odbudowany po pożarze, polski kościół i cmentarz. Znajduje się tam m.in. grób inicjatora powstania osady ks. Leopolda Moczygemby. - Ośrodek będzie upamiętniał utworzenie pierwszej osady Panna Maria i stanie się centrum kultury polskiej z salą teatralną, obiektami muzealnymi, artefaktami oraz pamiątkami. Zgromadzone eksponaty pozwolą odwiedzającym zaznajomić się z historią Polski. Będzie można uczestniczyć w różnych projektach i wydarzeniach – wyliczył konsul.
Uznał obiekt za największy tego rodzaju w południowej części USA od Kalifornii do Florydy. Wzniesiono go kosztem ok. 14 mln dolarów, głównie dzięki ofiarności miejscowej Polonii przy wsparciu Polaków amerykańskich w całych Stanach Zjednoczonych, jak też cegiełce wartości ok. 80 tys. dolarów przekazanej przez MSZ.
- Ze względu na lokalizację Centrum odległego od dużych skupisk ludności pojawia się pytanie co dalej? Co się tam będzie działo, na ile będzie aktywne na mapie polonijnej? Ponieważ jednak w południowym pasie USA nie ma obiektów o takim potencjale i będących w pełni własnością polskiej społeczności, jeśli Centrum będzie dynamicznie zarządzane z atrakcyjną wizją i pomysłami na działalność może sprostać wyzwaniom – ocenił Robert Rosiecki wyrażając nadzieję, że placówka okaże się nie tylko pamiątką po pierwszych osadnikach, lecz przyciągnie współczesnych, zwłaszcza młodych Polaków.
Prezes polsko-amerykańskiej rady Teksasu (PACT), prof. Jim Mazurkiewicz, podkreślał zasługi i wizję biskupa Yanty w utworzeniu placówki. Zwrócił uwagę, że będzie miała charakter ośrodka dziedzictwa i edukacji.
- Biskup Yanta przewodził tym wysiłkom. Jego marzenia i wizja doprowadziły do utworzenia obiektu-pomnika przez potomków imigrantów z górnego Śląska i uhonorowania przodków. Szczególnie w pierwszych latach stanęli oni w USA obliczu ekstremalnie trudnych warunków klimatycznych, suszy i gruntów słabej jakości. Ale szukali okazji do lepszego życia, możliwości wychowania dzieci w wierze katolickiej. Przybyli w nadziei na znalezienie wolności – tłumaczył Mazurkiewicz, który jest też członkiem rady dyrektorów PHC w Pannie Marii. Sobotni program otwarcia Centrum przewiduje m.in. oficjalne wystąpienia. Zespoły polonijne zaprezentują programy artystyczne. Odbędzie się recital polskiego barda Pawła Piekarczyka.
PAP/ho