„Polska i Rumunia to kraje o wielu wspólnych cechach, które łączy nie tylko historia i polityka, ale przede wszystkim głębokie poczucie bliskości. Sezon kulturalny to moment przyspieszenia tych relacji, wypełnienia ich bogactwem kultury obu narodów” – powiedziała dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza Olga Wysocka.
Dwustronny sezon kulturalny jest organizowany po raz pierwszy w historii stosunków między oboma krajami. Trwa on od czerwca br. do października 2025 r. W ciągu 18 miesięcy odbędą się wydarzenia na dotąd niespotykaną skalę w bilateralnej wymianie kulturalnej – zapowiedziano w komunikacie prasowym.
Wysocka podkreśliła, że ta impreza to okazja nie tylko do zaprezentowania dorobku kulturalnego obu krajów, ale także do pogłębienia dialogu i współpracy. „Chcemy razem tworzyć, inspirować się i odkrywać nowe możliwości. Sezon to platforma do wymiany doświadczeń i twórczego eksperymentowania” - dodała.
„Zarówno Polska, jak i Rumunia mogą się poszczycić bogatą literaturą, która zdobywa uznanie na całym świecie. Sezon kulturalny to doskonała okazja, aby przyjrzeć się temu, co dzieje się pomiędzy naszymi literaturami. Jak możemy sprawić, by Polacy sięgnęli po książki rumuńskich autorów, i odwrotnie? Jak zwiększyć liczbę tłumaczeń, by jeszcze bardziej otworzyć się na wzajemne inspiracje?” – zastanawiała się dyrektorka IAM. Podkreśliła wyjątkowość literatury rumuńskiej, która podejmuje odważne rozliczenia z przeszłością, zachwyca realizmem magicznym i oferuje głębokie analizy społeczne.
„Wydaje się, że film obok teatru jest jednym z najsilniejszych ogniw łączących nasze kultury. Regularna obecność kina rumuńskiego na polskich festiwalach, takich jak np. Nowe Horyzonty, znacząco przyczyniła się do jego rozpoznawalności. Równocześnie polskie kino cieszy się uznaniem w Rumunii” – zaznaczyła Wysocka. Przeglądy nowego kina rumuńskiego organizowane przez Rumuński Instytut Kultury odbywają się regularnie kilka razy w roku w większych miastach Polski.
„Inauguracja sezonu podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Sybinie była wyjątkowym przeżyciem. To jeden z najlepszych festiwali teatralnych w tej części Europy, być może nawet wyprzedzający polskie wydarzenia tego typu. Każde wydarzenie, każdy spektakl, każda wystawa to okazja do lepszego poznawania się, do nawiązania współpracy, do wspólnego tworzenia” – dodała Wysocka.
Podkreśliła szerszy kontekst przedsięwzięcia: „Odczuwam silną potrzebę takiego kulturalnego fermentu w Europie. Choć patrzymy na Zachód, fascynuje nas to, co dzieje się tuż obok nas”.
Wysocka podzieliła się także osobistymi wrażeniami z wizyty w Rumunii. „Po przylocie od razu uderzył mnie widok gór, a wystawa o Tatrach („Tatry. Wróblewski, Karłowicz, Wyczółkowski” w Muzeum Narodowym Brukenthal w Sybinie inaugurowała Sezon Kulturalny - PAP) ukazała, jak sztuka może odzwierciedlać otaczającą nas rzeczywistość. Sybin przyjął nas z otwartością i serdecznością. To miasto tętniące kulturą, gdzie festiwal teatralny był na ustach wszystkich”.
Podkreśliła również wzorową współpracę między IAM, Instytutem Polskim w Bukareszcie, Instytutem Rumuńskim w Polsce, innymi instytucjami w Polsce i Rumunii. "To doskonały przykład dialogu i wzajemnego zrozumienia. To właśnie dzięki otwartej komunikacji i autentycznemu zainteresowaniu udało się stworzyć bogaty program sezonu” - oceniła.
Sezon Kulturalny Polska - Rumunia 2024-2025 jest efektem współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Instytutu Adama Mickiewicza, Ministerstwa Kultury Rumunii i Rumuńskiego Instytutu Kultury, przy wsparciu Instytutu Polskiego w Bukareszcie.
W ramach sezonu rumuńska publiczność będzie miała m.in. okazję zobaczyć w Narodowym Muzeum Sztuki w Bukareszcie prace Tadeusza Kantora z kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, a w Muzeum Sztuki w Klużu-Napoce – dzieła Wojciecha Fangora z zasobów Muzeum Narodowego w Gdańsku. Zaplanowane są m.in. wydarzenia teatralne, koncerty jazzowe, symfoniczne, prezentacja polskiego designu i inne.
W Sybinie podczas weekendu otwarcia sezonu prezentowany był spektakl „The Employees", widowisko z pogranicza dramatu i sztuk wizualnych w reżyserii Łukasza Twarkowskiego na podstawie nominowanej do Nagrody Bookera powieści Olgi Ravn, a także plenerowa realizacja „Arcadia” Teatru KTO i Jerzego Zonia, jednego z czołowych twórców polskiego teatru alternatywnego.
W październiku 2024 podczas Narodowego Festiwalu Teatralnego w Bukareszcie zostanie przedstawiony dramat „Ostatnie dni Eleny i Nicolae Ceausescu” autorstwa Julii Holewińskiej, w reżyserii Wojciecha Farugi, w wykonaniu zespołu Teatru Polskiego z Bydgoszczy.
Polscy artyści wezmą udział w festiwalach jazzowych w Garanie, a w przyszłym roku w festiwalach Jazz in the Park Festival i George Enescu Classical Music Festival w Bukareszcie.
Polacy będą też mieli reprezentacje na Romanian Design Week, Transylvania International Film Festival oraz na Festiwalu Literatury i Przekładu w Jassach.
Sezon Kulturalny Polska-Rumunia 2024-2025 odbywa się po raz pierwszy.
PAP/ho