Profesor Agata Roćko od lat zajmuje się metodyką nauczania polszczyzny poza granicami kraju, kieruje studiami podyplomowymi z glottodydaktyki języka polskiego jako obcego, a ostatnio zrealizowała dwa duże międzynarodowe projekty edukacyjne, obejmujące Europę i Azję.
Dwa kontynenty, jeden język
Oba projekty powstały dzięki grantom Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej i były realizowane we współpracy z zagranicznymi partnerami: Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie w Londynie oraz Uniwersytetem JISU w Changchun w Chinach. Co istotne, podręczniki powstawały równolegle, w tym samym czasie, co znacząco zwiększało skalę wyzwań.
– To były dwa zupełnie różne światy, dwa systemy edukacyjne i dwa różne kręgi kulturowe – podkreśla prof. Agata Roćko.
„Współczesny jedwabny szlak” – język polski w Chinach
Podręcznik do nauki języka i kultury polskiej w Chinach przeznaczony jest dla studentów na poziomach A1–A2, z możliwością wykorzystania na B1. Został oparty na autorskiej koncepcji, w której kluczową rolę odgrywają tematy interesujące samych studentów, a nie narzucone odgórnie programy.
Wśród zagadnień znalazły się m.in. medycyna polska i chińska, studia w obu krajach, porcelana czy kamienie szlachetne. Projekt nazwano symbolicznie „współczesnym jedwabnym szlakiem”, podkreślając kulturowy dialog między Europą a Azją.
Podręcznik był konsultowany ze studentami także pod względem wizualnym i kulturowym – od symboli dydaktycznych po kolorystykę okładki. Szczególną uwagę poświęcono również dostępności materiałów multimedialnych, które – z uwagi na ograniczenia technologiczne w Chinach – zostały udostępnione lokalnie.
Matura z języka polskiego w Wielkiej Brytanii
Równolegle powstawały materiały dla młodzieży polonijnej w Wielkiej Brytanii, przygotowujące do zdawania języka polskiego jako obcego na egzaminie maturalnym. Zdany egzamin daje realne korzyści – dodatkowe punkty rekrutacyjne na uczelniach brytyjskich, a nawet amerykańskich.
Powstał kompleksowy zestaw: podręcznik „Język, tożsamość, kultura. Polski level up” oraz obszerny przewodnik metodyczny zawierający 200 praktycznych wskazówek, jak skutecznie przygotować się do egzaminu.
– Nasze materiały obejmują wszystkie obszary wymagane na egzaminie: pracę z literaturą, sztuką, kulturą, zagadnieniami społecznymi, mediami i internetem – wyjaśnia prof. Agata Roćko.
Konferencja promocyjna i wsparcie nauczycieli
Integralną częścią projektu była konferencja promocyjna, podczas której rozprowadzano drukowane egzemplarze podręczników. Jej celem było nie tylko dotarcie do uczniów, ale także wsparcie nauczycieli oraz słuchaczy studiów podyplomowych na PUNO w Londynie.
– Chodziło o to, aby umożliwić młodzieży jak najlepszą zdawalność egzaminu i zdobywanie jak największej liczby punktów na studia wyższe – podkreśla badaczka.
Bezpłatny dostęp do wiedzy
Ważnym elementem obu projektów jest otwarty i bezpłatny dostęp do materiałów. Podręczniki można pobrać ze stron Instytutu Badań Literackich PAN, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie.
Dzięki temu z nowoczesnych materiałów dydaktycznych mogą korzystać uczniowie, rodzice i nauczyciele na całym świecie – bez barier finansowych.
Co dalej? Kolejne kraje na horyzoncie
Choć praca nad dwoma podręcznikami jednocześnie była ogromnym wyzwaniem, prof. Agata Roćko nie wyklucza kolejnych projektów.
– Teraz chwilę odpoczywam, ale bardzo chciałabym kontynuować tę współpracę. Myślę o Estonii, ponownie o Chinach, a może o zupełnie innym kraju – mówi. – Inspirują mnie też działania Polonii w miejscach tak odległych jak Meksyk.
Język jako most
Projekty prof. Agaty Roćko pokazują, że język polski może być nowoczesnym narzędziem budowania tożsamości, dialogu międzykulturowego i realnych szans edukacyjnych. Od Londynu po Changchun, polszczyzna staje się językiem otwierającym drzwi do świata – pod warunkiem, że towarzyszą jej mądrze zaprojektowane materiały i wrażliwość na lokalny kontekst.
Zapraszamy do wysłuchania całej załączonej rozmowy Haliny Ostas z prof. Agatą Roćko z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, badaczką literatury polskiego oświecenia i jednej z czołowych specjalistek w zakresie glottodydaktyki języka polskiego jako obcego, drugiego i odziedziczonego.